ابوعثمان بن سنه خزاعی کعبی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوعثمان بن سنه خزاعی کعبی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوعثمان بن سنه خزاعی کعبی در تاریخ اسلامی - ابوعثمان بن سنه خزاعی کعبی در تراجم و رجال - ابوعثمان بن سنه خزاعی کعبی در حدیث - پرسش مرتبط ندارد| ابوعثمان بن سنه خزاعی کعبی | |
|---|---|
 تصویر کهنی از شهر دمشق | |
| نام کامل | ابوعثمان بن سنه خزاعی کعبی |
| جنسیت | مرد |
| لقب | أبو عثمان بن سنة الخزاعی |
| از قبیله | بنی‌خزاعه |
| محل زندگی | دمشق |
| از اصحاب | |
| مشخصات حدیثی | |
| مشایخ او | |
| راویان از او | |
نسب
أبو عثمان أبو عثمان بن سنة شامی، خزاعی، دمشقی، کعبی مشهور به أبو عثمان بن سنة الخزاعی او از روات حدیث است. در بین اهل سنت برخی او را مقبول می‌دانند. در دمشق و شام زندگی می‌کرد.[۱]
مقدمه
وی از تابعین جلیل‌القدر و به نقل برخی، از اصحاب رسول خدا (ص) بود[۲]، او با آنکه از اهالی شام بود، به کوفه آمد و به امیرالمؤمنین (ع) ملحق شد و در مجلس آن حضرت می‌نشست و حدیث می‌آموخت؛ لذا از آن حضرت و نیز از عبدالله بن مسعود نقل حدیث کرده است[۳][۴]
از تیره کعب از خزاعه[۵] که به او کعبی نیز گفته‌اند[۶]. نام وی دانسته نیست[۷]. برخی، او را ابوعثمان بن شیبه یا عثمان بن شیبه خوانده‌اند[۸] که تصحیف است. به گفته ابونعیم[۹] ابن منده از وی یاد و حدیثی در فتح طائف از او نقل کرده است. ما در منابع موجود، این حدیث را نیافتیم. ابن حجر[۱۰] می‌گوید: حدیث وی مرسل است و برخی او را در شمار صحابه آورده‌اند. ابن عبدالبر[۱۱] پس از اشاره به اختلاف در صحابی بودن وی، با عبارت «وفيه نظر» در اینکه برخی صحابی بودن وی را رد کرده‌اند، تردید، و صحابی بودن او را تقویت کرده است؛ در حالی که ابن حجر[۱۲] صحابی بودن وی را توهم دانسته است. به هر حال بیشتر منابع، وی را در شمار تابعین آورده‌اند[۱۳]. برخی بر تابعی بودن وی تأکید کرده، او را شامی دانسته‌اند[۱۴]. با عنوان محدث نیز از وی یاد شده است[۱۵] که شاید دلیل بر صحابی نبودنش باشد. از وی حدیثی در مورد نهی از طهارت به وسیله استخوان و سرگین نقل شده و شهرت دارد، اما به جز یکی دو مورد[۱۶] تمام منابع، این روایت را از ابو عثمان از ابن مسعود نقل کرده‌اند[۱۷]. البته این روایت، از برخی دیگر چون ابوهریره نیز نقل شده است[۱۸].
از وی خبری از ابن مسعود نقل شده که گفت: زمانی که رسول خدا (ص) در مکه بود، شبی به یارانش فرمود: «هر کس می‌خواهد شاهد کار جنیان باشد، امشب حاضر باشد». کسی جز من حاضر نشد. من همراه رسول خدا (ص) به بالای مکه رفتم و آن حضرت امر فرمود جایی بنشینم و منتظر باشم. ایشان خود رفت و ایستاد و قرآن را گشود و در این هنگام، سیاهی بزرگی بین ما فاصله شد. ابن مسعود پس از نقل حوادث این شب، همان حدیث نهی از استفاده از استخوان و سرگین را نیز نقل کرده است[۱۹]. در برخی منابع، از ابوعثمان بن سنه نقل کرده‌اند که ابن مسعود در لیلة الجن، همراه رسول خدا (ص) بود و درباره وضو با نبیذ حدیثی نقل کرد[۲۰]. برخی گفته‌اند لیلة الجن، شبی بود که جنیان خدمت رسول خدا (ص) رسیده، ایشان را به میان خود بردند تا دین و احکام اسلام را فرا بگیرند[۲۱]. به نظر می‌رسد لیلة الجن، با همان گزارش پیش گفته یکی باشد. همچنین از وی نقل کرده‌اند که گفت: هنگامی که مردی شامیان را دشنام داد، امام علی (ع) او را از این کار بازداشت و فرمود: «همه شامیان را دشنام ندهید که برخی از آنان از اولیا و صالح هستند»[۲۲]. از وی حدیثی مُرسل نقل شده است که گفت: رسول خدا (ص) فرمود: «علم با غربت آغاز شد و همچنان که آغاز شد باز خواهد گشت»[۲۳]. وی را در شمار آن عده از شامیانی آورده‌اند که از شام به امام علی (ع) پیوستند و آن حضرت آنان را بدون اهل عراق به مجلس حدیث خود می‌برد[۲۴]. وی از امام علی (ع) و عبدالله بن مسعود روایت نقل، و ابن شهاب زهری از وی روایت حدیث کرده است[۲۵][۲۶]
جستارهای وابسته
- بنی‌خزاعه (قبیله)
مشایخ در روایت
- عبد الله بن عمرو بن العاص بن وائل مشهور به عبد الله بن عمرو السهمی
- عبد الله بن مسعود بن حبیب بن شمخ مشهور به عبد الله بن مسعود[۲۷]
روایت‌کنندگان از او
- محمد بن مسلم بن عبید الله بن عبد الله مشهور به محمد بن شهاب الزهری
- رجاء بن أبی عطاء مشهور به رجاء بن أبی عطاء المؤذن[۲۸]
منابع
پانویس
- ↑ موسوعة الحدیث
- ↑ اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۱ و تهذیب التهذیب، ج۱۰، ص۱۸۵.
- ↑ اسد الغابه، ج۵، ص۲۵۱؛ تهذیب التهذیب، ج۱۰، ص۱۸۵ و اصحاب الإمام أمیرالمؤمنین، ج۲، ص۶۳۷ ش۱۳۲۰.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۱۱۸.
- ↑ ابن حزم، ص۲۳۵.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۵۵.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸.
- ↑ ر. ک: ابن شاهین، ص۹۲؛ ابن حجر، فتح، ج۷، ص۱۳۱.
- ↑ ابونعیم، ج۵، ص۲۹۷۱.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۲۵۶.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۷۴.
- ↑ تقریب، ج۲، ص۴۳۴.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۱۹۲.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۴۰۸؛ حاکم، ج۲، ص۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۶.
- ↑ فیروز آبادی، ج۴، ص۲۳۷.
- ↑ ر. ک: ابن اثیر، ج۶، ص۲۰۵.
- ↑ نسائی، ج۱، ص۳۷؛ ابن سلمه، ج۱، ص۱۲۳؛ بیهقی، ج۱، ص۱۱۰؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۴.
- ↑ ابن عدی، ج۳، ص۳۳۲.
- ↑ حاکم، ج۲، ص۵۰۴-۵۰۳؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷؛ شامی، ج۴، ص۴۳۴.
- ↑ ابن شاهین، ص۹۲.
- ↑ عظیم آبادی، ج۱، ص۱۰۸.
- ↑ ابن عساکر، ج۱، ص۳۳۷.
- ↑ «العلم بدأ غریبا و سیعود کما بدأ»؛ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۷، ص۷۵؛ مزی، ج۳۴، ص۶۷.
- ↑ مزی، ج۳۴، ص۶۷-۶۶.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوعثمان اصبحی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۳۶.
- ↑ موسوعة الحدیث
- ↑ موسوعة الحدیث