امام مهدی چگونه و توسط چه کسی به شهادت می‌رسد؟ (پرسش)

امام مهدی (ع) چگونه و توسط چه کسی به شهادت می‌رسد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

امام مهدی چگونه و توسط چه کسی به شهادت می‌رسد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت

پاسخ نخست

سید محمد صدر

آیت‌ الله شهید سید محمد صدر در کتاب «تاریخ پس از ظهور» در این‌باره گفته‌ است:

«صاحب الزام الناصب از قول یکی از عالمان آورده است: "فَإِذَا تَمَّتِ السَّبْعُونَ سَنَةً أتي الْحُجَّةَ الْمَوْتُ فَتَقْتُلَهُ امْرَأَةً مِنْ بني تميم اسْمُهَا سعيدة وَ لَهَا لحية كلحية الرَّجُلِ ، بهاون صَخْرٍ مِنْ فَوْقَ سَطْحٍ ، وَ هُوَ مُتَجَاوِزٍ في الطريق . فَإِذَا مَاتَ تولي تجهيزه الحسين" پس از هفت سال از حکومت او، زمان رحلتش فرا می‌رسد و زنی به نام سعیده، از طایفه بنی تمیم که هم چون مردان ریش دارد آن حضرت را که در حال عبور از راهی است با انداختن هاونی سنگی از بالای پشت بام، به شهادت می‌رساند. پس از آن امام حسین (ع) کفن و دفن آن حضرت را بر عهده می‌گیرد.

بسیار بعید است که امام مهدی (ع) در حادثه‌ای عمدی یا توطئه‌ای برنامه‌ریزی شده به شهادت رسد زیرا آن حضرت توانسته است بشریت را تربیت کند و افکار عمومی جهان را نسبت به حکومت و بزرگی شخصیت و ویژگی‌ها و توانمندی‌هایش آگاه و خوشبین سازد؛ همان کاری که بهترین تأثیر را در دل مردم داشته و بیشترین احترام‌ها را برمی‌انگیزد. در این صورت بعید به نظر می‌رسد کسی از آن مردم بر ضد او توطئه نماید.

مردم جهان به تدریج از دلایل واقعی کشتارهای امام (ع) در آغاز ظهور آگاه خواهند شد و درک خواهند کرد که با وجود آن منحرفان امکان برپایی عدالت و گسترش خوشبختی و رفاه در جامعه بشری ممکن نیست و بنابراین آن حوادث، تأثیر بدی در میان مردم بر جای نخواهد گذاشت تا موجب توطئه‌چینی بر ضد او شود. از این رو وجود توطئه‌ای که روایت از آن خبر می‌دهد بسیار بعید می‌باشد.

در خبر آمده است امام (ع) در حالی که قدم زنان از راهی می‌گذرد. به وسیله هاونی سنگی که بر سر مبارکش فرو می‌افتد کشته می‌شود.البته استفاده از این وسیله (هاون) در عصر مهدوی که با تمدن و مدنیتی پیشرفته شکل گرفته، غیر محتمل می‌باشد. شاید کسی مقصود از هاون را ابزاری پیشرفته بداند همان طور که ما شمشیر را بر هر گونه ابزار جنگی اطلاق نموده‌ایم. ولی سیاق کلی خبر، کشته شدن امام به این وسیله را نفی می‌کند. بر خلاف آنجا که می‌گفتیم: "إنّ المَهدیُ یَظهرُ بِالسَّیْفِ" یعنی: "مهدی (ع) ظهور می‌نماید در حالی که سلاحی همراه خود دارد"».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت الله طبسی؛

نجم‌الدین طبسی آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در اين‌باره گفته است: «در الزام الناصب درباره چگونگی شهادت حضرت آمده است: "هنگامی‌ که سال هفتاد به پایان آید و مرگ حضرت فرا رسد، زنی به نام سعیده از طایفه بنی تمیم، ایشان را به شهادت می‌رساند. ویژگی آن زن، این است که همانند مردها محاسن وریش دارد. او از بالای بام، به هنگامی‌ که حضرت در حال عبور است، سنگی به سوی ایشان پرتاب می‌کند وآن حضرت را به شهادت می‌رساند. چون حضرت رحلت می‌کند، امام حسین (ع) مراسم غُسل، کفن ودفن آن حضرت را عهده دار می‌شود". البته جز در این کتاب، در جای دیگری به این مطلب - یعنی چگونگی شهادت- برخورد نکرده‌ام. امام صادق (ع) می‌فرماید: "حسین (ع) با اصحابش - که با او شهید شدند - می‌آیند وهفتاد پیامبر آنان را همراهی می‌کنند؛ چنان که همراه حضرت موسی هفتاد نفر فرستاده شدند، آن گاه حضرت قائم (ع) انگشتر را به وی می‌سپارد و امام حسین (ع) غسل، کفن، حنوط، ودفن حضرت قائم را بر عهده می‌گیرد».

۲. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛

علی رضا رجالی تهرانی حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است: «پیرامون شهادت یا درگذشت امام زمان (ع) روایات متعدّدی در دست می‌باشد، ولی باتوجّه به سخن امام حسن (ع)، که فرموده است: هیچ‏یک از ما امامان نیست، جز آنکه مسموم یا شهید می‌شود می‌‏توان گفت، روایاتی که بر شهادت امام مهدی (ع) دلالت دارد، بر دیگر روایات ترجیح و برتری دارند. از جمله روایاتی که به مرگ طبیعی حضرت مهدی (ع) دلالت دارد، تفسیری است که امام صادق (ع) در رابطه با آیه شریفه: ﴿ثمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ﴾‏ می‌‏فرماید: مقصود زنده شدن دوباره امام حسین (ع) و هفتاد نفر از اصحابش در عصر امام زمان (ع) است، در حالی‏که کلاه‌خودهای طلایی بر سر دارند، و به مردم، رجعت و زنده شدن دوباره حضرت حسین (ع) را اطّلاع می‌‏دهند، تا مؤمنان به شک و شبهه نیفتند. و این در حالی است که حضرت مهدی (ع) در میان مردم است. هنگامی که همه مؤمنان امام حسین (ع) را شناختند و تأیید کردند که او حسین (ع) است، مرگ حضرت مهدی (ع) فراخواهد رسید و دیده از جهان فرو می‌بندد. آنگاه امام حسین (ع) وی را غسل و کفن و حنوط می‌کند و به خاک می‌‏سپارد. که هرگز امام را جز امام غسل نمی‌‏دهد. و اما درباره شهادت حضرت و چگونگی آن روایت شده است: هنگامی که سال ۷۰ به پایان آید، و مرگ حضرت فرارسد، زنی به نام سعیده از طایفه بنی تمیم، ایشان را به شهادت می‌‏رساند. ویژگی آن زن این است که مانند مردها محاسن دارد. او از بالای بام، به هنگامی که حضرت در حال عبور است، سنگی به سوی ایشان پرتاب می‌‏کند. و آن حضرت را به شهادت می‌‏رساند. چون حضرت رحلت می‌کند، امام حسین (ع) مراسم غسل، کفن و دفن آن حضرت را عهده‌‏دار می‌‏شود. که البته سند قطعی و متواتر ندارد».