تهاجم فرهنگی در فقه اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث تهاجم فرهنگی است. تهاجم فرهنگی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تهاجم فرهنگی در فقه اسلامی - تهاجم فرهنگی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردتهاجم به باورها و ارزش‌ها
آنچه در تهاجم فرهنگی آماج حمله قرار می‌گیرد، باورها، ارزش‌ها و رفتارهای جامعه است و فرهنگ مهاجم می‌کوشد تا تغییر بنیادین در فرهنگ و باورهای آن جامعه به وجود آورد. تهاجم با آسیب‌پذیری رابطه نسبتاً مستقیمی دارد[۱]. فرهنگ در هر جامعه‌ای، ویژگی‌هایی همچون اکتسابی بودن، داشتن جنبه پذیرندگی و هویت دهندگی به جامعه[۲] دارد که آن را برای پذیرش تهاجم آماده‌تر می‌کند؛ تهاجمی که می‌توان این ویژگی‌ها را برایش احصا کرد: معمولاً نامرئی و نامحسوس است؛ دراز مدت و دیرپاست؛ ریشه‌ای و عمیق است؛ همه جانبه و فراگیر است؛ دارای برنامه و ابزارهای گسترده، آرام و بطیء و بی‌سر و صداست[۳]. فرهنگ مهاجم برای پیشبرد اهداف خود در جوامع اسلامی به شیوه‌های زیر دست می‌یازد: ترویج اندیشه‌های غیر اسلامی و ضد اسلامی، تبلیغ افکار التقاطی، تقدس‌زدایی، ترویج سکولاریسم و تضعیف پایه‌های اعتقادی جوانان. همچنین ترویج تجددگرایی، علم زدگی و عقل‌گرایی افراطی، ترویج بی‌حجابی، رواج مدهای غربی و...[۴]. نفوذ فرهنگی از طریق عرضه مدهای گوناگون لباس، کفش، کلاه، آرایش، صورت‌های مختلف دکورهای منزل، ساختمان سازی، سیستم‌های ماشینی، اجناس لوکس و تجملی، فیلم‌ها، مجلات و نشریات وارداتی، آن هم به گونه‌ای که با آمال و آرزوها و تمایلات ملت مورد نفوذ سازگار باشد، صورت می‌گیرد.
آیت الله خامنه‌ای درباره تهاجم فرهنگی معتقد است در تهاجم فرهنگی، یک مجموعه سیاسی یا اقتصادی برای رسیدن به مقاصد خاص خود و اسارت یک ملت، به بنیان‌های فرهنگی آن ملت هجوم می‌برد. در این هجوم، باورهای تازه‌ای را به زور و به قصد جایگزینی بر فرهنگ و باورهای ملی آن ملت وارد کشور می‌کنند[۵]. با توجه به دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای درباره خطر بزرگ تهاجم فرهنگی می‌توان گفت که آمریکا و دیگر شاخه‌های درخت استکبار، هماهنگ با رویارویی مستقیم و غیر مستقیم سیاسی، نظامی، اقتصادی و تبلیغاتی خود با انقلاب اسلامی، دست به تلاش فرهنگی وسیعی نیز زده‌اند. این تلاش برنامه‌ریزی شده و گسترده که از ابزارها و شیوه‌های هنری نیز مدد می‌گیرد، ادامه تهاجم دیرین فرهنگی و اخلاقی استکبار و استعمار است که اینک در مقابله با انقلاب عظیم اسلامی به صورتی سراسیمه‌تر و عریان‌تر ظهور و بروز یافته است[۶].
امام خمینی انحراف در فرهنگ را زمینه‌ساز انحراف نظام و همه افراد جامعه می‌داند: «درباره فرهنگ هر چه گفته شود، کم است. می‌دانید و می‌دانیم اگر انحرافی در فرهنگ یا رژیم پیدا شود و همه ارگان‌ها و مقامات آن رژیم در صراط مستقیم انسان و الهی پایبند باشند... دیری خواهد گذشت که انحراف فرهنگی بر همه غلبه کند و همه را خواهی نخواهی به انحراف بکشاند»[۷]. محمد حسین کاشف الغطا از فقهای معاصر، درباره مخاطرات تهاجم فرهنگی غرب می‌گوید: «روحیه غربی در پیکره شرق و جسم جهان اسلام رسوخ کرده و همه عواطف ارزشمند، احساسات روحی، شرف معنوی، افتخار، سربلندی و استقلال خودی او را از او ربوده است. این روحیه غربی رها نکرد تا آنکه انسان مشرق زمین را به جایی کشاند که دینش و قرآنش را به استهزا گرفت و تعهدات خویش را پشت سر انداخت»[۸].
تشبه به کفار
منابع
پانویس
- ↑ حسن ره پیک، «آسیب پذیری‌های داخلی و تهاجم فرهنگی»، ص۱۸۶.
- ↑ حمید جاودانی شاهدین، «درآمدی بر شناخت ابعاد تهاجم فرهنگی و نحوه مقابله با آن»، ص۸۶-۸۷.
- ↑ حمید جاودانی شاهدین، «درآمدی بر شناخت ابعاد تهاجم فرهنگی و نحوه مقابله با آن»، ص۹۶.
- ↑ حمید جاودانی شاهدین، «درآمدی بر شناخت ابعاد تهاجم فرهنگی و نحوه مقابله با آن»، ص۹۶.
- ↑ سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی، فرهنگ و تهاجم فرهنگی: برگرفته از سخنان مقام معظم رهبری، ص۳.
- ↑ احمد رزاقی، اهمیت و ضرورت تبلیغات، ص۱۰۹-۱۱۰.
- ↑ سید روح الله موسوی خمینی، صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۲۲.
- ↑ محمد حسین آل کاشف الغطا، آوای بیداری، ص۱۰۰.