حجاج بن مسروق جعفی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. حجاج بن مسروق جعفی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حجاج بن مسروق جعفی در تاریخ اسلامی - حجاج بن مسروق جعفی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط ندارد

حجاج بن مسروق جعفی
آرامگاه شهدای کربلا
نام کامل	حجاج بن مسروق بن مالک بن کثیف بن عتبه بن کلاع جعفی
جنسیت	مرد
از قبیله	مذحج
پدر	مسروق بن جعف بن سعد مذحجی جعفی
محل زندگی	کوفه
تاریخ شهادت	۶۱ هجری
محل شهادت	کربلا
محل آرامگاه	کربلا
از اصحاب	امام علی امام حسین
حضور در جنگ	واقعه کربلا
علت شهادت	شهادت در رکاب امام حسین

حجاج بن مسروق جعفی اهل کوفه و از یاران امیرالمؤمنین (ع) بود. وقتی خبر هجرت امام حسین (ع) را از مدینه به مکّه شنید، خود را به آن حضرت رساند و همراه امام از آنجا به کربلا آمد. همواره ملازم سید الشهدا بود و در پنج وقت نماز، اذان می‌‌گفت. هنگامی که کاروان حسین (ع) با سپاه حرّ بر خورد کردند، او به امر امام، اذان ظهر گفت. در برخی کتب از او با عنوان «مؤذّن حسین» یاد کرده‌اند. روز عاشورا به میدان رفت و جنگید و غرق خون نزد امام برگشت. پس از گفتگویی با سید الشهدا، بار دیگر به میدان رفت و شهید شد.

مقدمه

حجاج فرزند مسروق بن جعف بن سعد مذحجی جعفی، از بزرگان و شیعیان کوفه و از اصحاب امیرمؤمنان(ع) و اباعبدالله الحسین(ع) بود.

حجاج اصالتی یمنی داشت، ولی مقیم کوفه بود و منسوب به قبیله جعف که تیره‌ای از قبیله مذحج و از عرب قحطان بود.

او همواره از شیعیان و در زمره موالیان خاندان پیامبر(ص) قرار داشت. در کوفه در جمع یاران امیرمؤمنان(ع) بود و پس از آن حضرت، هنگامی که شنید اباعبدالله الحسین(ع) از مدینه عازم مکه است؛ خود را در مکه به امام(ع) رساند و با حضرت ملاقات کرد و از همان جا امام را تا کربلا همراهی نمود و حضرت او را به عنوان مؤذن نماز، گمارد و در کنار امام(ع) از مکه تا کربلا به هنگام اوقات نماز، اذان می‌‌گفت.

حجاج در روز عاشورا

از مجموع کتاب‌های تاریخی استفاده می‌‌شود که حجاج بن مسروق جزء آخرین کسانی از یاران امام(ع) بود که به میدان جنگ رفت و به شهادت رسید او در روز عاشورا با اذن امام(ع) به صحنه کارزار قدم گذاشت و چنین رجز خواند:

أقدِم حُسَينُ هادِياً مَهدِيّاً		{{{2}}}
ثُمَّ أباكَ ذَا العُلا عَلِيّا		{{{2}}}
وذَا الجَناحَينِ الفَتَى الكَمِيّا		{{{2}}}

ای حسین ای رهبر هدایتگر و هدایت یافته! پیش آی که امروز جدت پیامبر، و پدرت علی صاحب علو و برتری و امام حسن نیکو و راضی و ولی، و جعفر طیار جوان و حمزه سیدالشهدا زنده را ملاقات کنی.؛

پس از آن جنگید و به قولی ۲۵ نفر را به هلاکت رساند؛ سپس به محضر امام(ع) بازگشت در حالی که بدنش غرق در خون بود این رجز را خواند:

الْيَوْمَ أَلْقَى جَدَّكَ النَّبِيَّا		{{{2}}}
ذَاكَ‏ الَّذِي‏ نَعْرِفُهُ‏ وَصِيّا		{{{2}}}

امروز جدت نبی مکرم را دیدار خواهم کرد؛ سپس پدر بزرگوارت علی را آن کسی که او را وصی پیامبر می‌‌شناسم.

امام(ع) در دیدار آخر به او فرمود: «من هم به شما ملحق و آنان را ملاقات خواهم کرد. سپس حجاج به میدان رفت آن قدر جنگید تا به شهادت رسید.

در زیارت ناحیه مقدسه، مورد احترام قرار گرفته و سلام و درود بر او فرستاده شده است: «اَلسَّلاَمُ عَلَى حَجَّاجِ بْنِ مَسْرُوقٍ اَلْجُعْفِيِّ».

منابع

1. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین
2. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا
3. راجی، علی، مظلومیت سیدالشهداء ج۲