دوران نیابت خاصه چه وقت و چگونه به پایان رسید؟ (پرسش)

دوران نیابت خاصه چه وقت و چگونه به پایان رسید؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری / نیابت خاصه (سفیران امام مهدی)
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

دوران نیابت خاصه چه وقت و چگونه به پایان رسید؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

عبدالمجید زهادت

حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵ ج۲» در این‌باره گفته است:

«در سال ۳۲۹ ق و با رحلت علی بن محمد سمری چهارمین نایب خاص، دوران غیبت کوتاه مدت و نیابت خاص تمام شد و غیبت کبری آغاز شد. شیخ صدوق به نقل از ابومحمد حسن بن احمد مکتّب می‌نویسد: ما در سال وفات ابوالحسن علی بن محمد سمری در مدینة الاسلام (بغداد) بودیم و چند روز قبل از درگذشت او به حضورش رسیدیم. او توقیع حضرت را به ما نشان داد و ما از روی آن نوشتیم و از نزدش بیرون شدیم. چون روز موعود فرا رسید، نزد سمری رسیدیم و او را در حالت احتضار مشاهده کردیم. به وی گفتند: پس از تو چه کسی نایب امام مهدی (ع) است؟ گفت: خدا را مشیتی است که خود انجام خواهد داد یعنی دوره غیبت صغرا به پایان رسیده است و کسی در دروه غیبت کبرا نایب خاص امام مهدی (ع) نیست و این خود از مشیت الهی استاین مطلب را گفت و جان به جان آفرین تسلیم کرد.

متن آخرین توقیع چنین است: «بِسْمِ اَللَّهِ اَلرَّحْمَنِ اَلرَّحِيمِ، يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلسَّمُرِيَّ، أَعْظَمَ اَللَّهُ أَجْرَكَ وَ أَجْرَ إِخْوَانِكَ فِيكَ، فَإِنَّكَ مَيِّتٌ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ سِتَّةِ أَيَّامٍ، فَاجْمَعْ أَمْرَكَ، وَ لاَ تُوصِي إِلَى أَحَدٍ يَقُومُ مَقَامَكَ بَعْدَ وَفَاتِكَ، فَقَدْ وَقَعَتِ اَلْغَيْبَةُ اَلتَّامَّةُ،». «وَ لاَ ظُهُورَ إِلاَّ بِإِذْنِ اَللَّهِ تَعَالَى، وَ ذَلِكَ بَعْدَ طُولِ اَلْأَمَدِ، وَ قَسْوَةِ اَلْقَلْبِ، وَ اِمْتِلاَءِ اَلْأَرْضِ جَوْراً، وَ سَيَأْتِي لِشِيعَتِي، مَنْ يَدَّعِي اَلْمُشَاهَدَةَ، أَلاَ فَمَنِ اِدَّعَى اَلْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ اَلسُّفْيَانِيِّ وَ اَلصَّيْحَةِ فَهُوَ كَاذِبٌ مُفْتَرٍ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ».

پس از پایان دوران "غیبت صغرا" و نیابت خاص و با آغاز "غیبت کبرا" هدایت شیعیان با عنوان نیابت عام از طرف حضرت مهدی (ع) شکل گرفت. به این صورت که براساس روایاتی که از امامان معصوم (ع) نقل شده است، ضابطه‌ای کلی و صفات و مشخصاتی عام ارائه شد تا در هر عصر، فرد یا افراد شاخصی که دارای آن ضابطه –از هر جهت و در همه ابعاد- باشند، نایب امام شناخته شوند و به نیابت از او امور شیعه را سامان دهند».

پرسش‌های وابسته

1. منظور از نیابت خاصه چیست؟ (پرسش)
2. مفهوم لغوی و اصطلاحی نیابت چیست؟ (پرسش)
3. سفیر یعنی چه و به کدام نماینده‌های امام سفیر می‌گویند؟ (پرسش)
4. نایب امام مهدی به چه کسی گفته می‌شود؟ (پرسش)
5. چگونه می‌توان نایب امام مهدی را در زمان غیبت شناخت؟ (پرسش)
6. نواب چهارگانه امام مهدی چه کسانی بودند؟ (پرسش)
7. وکلای نایبان خاص امام مهدی چه کسانی بودند؟ (پرسش)
8. نیابت چهار سفیر امام مهدی چگونه اثبات می‏‌گردد؟ (پرسش)
9. چه مصلحتی در وجود وکلای ناحیه مقدسه بوده است؟ (پرسش)
10. چرا سفیران خاص امام مهدی از فقها و مجتهدان نبودند؟ (پرسش)
11. هدف و غرض از انتخاب افرادی به عنوان نایبان خاص چه بوده است؟ (پرسش)
12. وقتی که امام مهدی در غیبت طولانی‏ است چه نیازی به نائب و نماینده دارد؟ (پرسش)
13. چرا نیابت امام مهدی پس از هفتاد سال تمام شد؟ (پرسش)
14. دوران نیابت خاصه چه وقت و چگونه به پایان رسید؟ (پرسش)
15. در زمان غیبت از چه طریقی می‌‏توان با حضرت مهدی آشنا شد؟ (پرسش)
16. تفاوت نواب اربعه با وکلای آنها چیست؟ (پرسش)
17. وکلای نواب خاص در عصر غیبت صغرا چه کسانی هستند؟ (پرسش)
18. راه شناخت نایبان واقعی امام مهدی چیست؟ (پرسش)
19. شیعیان، وکیل و نماینده امام را چگونه می‌شناختند؟ (پرسش)
20. چه کسانی صلاحیت و شایستگی دریافت مقام وکالت و نیابت ائمه را داشتند؟ (پرسش)
21. چرا نیابت خاصه ادامه نیافت؟ و سرنوشت شیعیان پس از پایان عصر نیابت خاص و آغاز عصر غیبت کبری به چه کسانی واگذار شده است؟ (پرسش)
22. آخرین دیدار عمومی امام مهدی با شیعیان در چه تاریخی بوده است؟ (پرسش)