دیدگاه علمای اهل سنت در مورد سرداب سامرا چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
دیدگاه علمای اهل سنت در مورد سرداب سامرا چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری / سرداب غیبت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

دیدگاه علمای اهل سنت در مورد سرداب سامرا چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

نجم‌الدین طبسی

آیت‌الله نجم‌الدین طبسی، در کتاب «تا ظهور ج۱» در این‌باره گفته است:

«سمعانی، نخستین کسی است که بحث سرداب و ظهور امام زمان از آنجا را مطرح کرده و هرکس این بحث را بعداً مطرح کرده، از کتاب سمعانی نقل نموده است. در کتب معتبر شیعه بحثی از سرداب سامرا و ارتباط آن با غیبت امام زمان وجود ندارد و قداست آن به خاطر این است که منزل چندین امام و محل ولادت امام زمان (ع) بوده است.

  1. سمعانی می‌گوید: " سُرَّ مَنْ رَأَى وَ بِهَا السرداب الْمَعْرُوفِ فِي جَامَعَهَا الَّذِي تَزْعُمُ الشِّيعَةِ أَنْ مهديهم يَخْرُجُ مِنْهُ ‏‏"[۱]
  2. یاقوت حموی می‌گوید: " وَ بِهَا (سَامَرَّاءَ) السرداب الْمَعْرُوفِ فِي جَامَعَهَا الَّذِي تَزْعُمُ الشِّيعَةِ أَنْ مهديّهم يَخْرُجُ مِنْهُ... ثُمَّ قَالَ : وَ خَرِبَتْ - سَامَرَّاءَ - فَلَمْ يَبْقَ مِنْهَا إِلَّا مَوْضِعَ الْمَشْهَدِ الَّذِي تَزْعُمُ الشِّيعَةِ أَنَّ بِهِ سِرْدَابِ الْقَائِمُ الْمَهْدِيُّ ‏‏"[۲].
  3. ابن اثیر آورده است: " تُوُفِّيَ حَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ هُوَ أَحَدُ الائمة الإثني عَشَرَ (ع) عَلَى مَذْهَبِ الْإِمَامِيَّةِ وَ هُوَ وَالِدُ " مَ ح مَ د " الَّذِي يَعْتَقِدُونَهُ الْمُنْتَظَرُ بسرداب السامراء ‏‏"[۳].
  4. ابن تیمیه می‌گوید: " وَ الْمَعْصُومِ عِنْدَ الرَّافِضَةِ الْإِمَامِيَّةِ الإثني عَشَرِيَّةِ هُوَ الَّذِي يَزْعُمُونَ أَنَّهُ دَخَلَ سِرْدَابٍ سَامَرَّاءَ بَعْدَ مَوْتِ أَبِيهِ وَ هُوَ إِلَى الْآنَ لَمْ يُعْرَفْ لَهُ خَبَرُ وَ لَا وَقْعَ لَهُ عَلَى أَحَدٍ عَيْنٍ وَ أَثَرِ ‏‏"[۴].
  5. ابن خلکان گفته است: " أَبُو الْقَاسِمِ " مَ ح مَ د " ابْنَ الْحَسَنِ وَ هُوَ صَاحِبُ السرداب عِنْدَهُمْ وَ أَقَاوِيلِهِمْ فِيهِ کثيرة وَ هُمْ يَنْتَظِرُونَهُ فِي آخِرِ الزَّمَانِ مِنْ السرداب بِسُرَّ مَنْ رَأَى وَ الشِّيعَةِ يَقُولُونَ أَنَّهُ دَخَلَ السرداب فِي دَارِ أَبِيهِ وَ أُمِّهِ تَنْظُرُ إِلَيْهِ فَلَمْ يَعُدْ يَخْرُجُ اليها ‏‏"[۵].
  6. ذهبی می‌گوید: " الْمُنْتَظَرُ الشَّرِيفُ خَاتِمَةَ الإثني عَشَرَ سَيِّداً الَّذِينَ تَدَّعِي الْإِمَامِيَّةِ عَصَمْتُهُمْ وَ لَا عِصْمَةَ إِلَّا لِلنَّبِيِّ (ص) وَ " مَ ح مَ د " هُوَ الَّذِي يَزْعُمُونَ أَنَّهُ الْخَلَفِ وَ أَنَّهُ صَاحِبُ السرداب بسامراء وَ أَنَّهُ حَىُّ لَا يَمُوتُ حَتَّى يَخْرُجَ وَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ دَخَلَ سردابا فِي بَيْتِ أَبِيهِ وَ أُمِّهِ تَنْظُرُ إِلَيْهِ فَلَمْ يَخْرُجُ إِلَى السَّاعَةِ وَ كَانَ ابْنُ تِسْعُ سِنِينَ ‏‏"[۶].
  7. ابن کثیر گفته است: جاهلان رافضه گمان می‌کنند که مهدی (ع) از سرداب سامرا ظهور می‌کند[۷].
  8. ابن خلدون آورده است: "هر شب پس از نماز مغرب به همراه یک مرکب کنار درب سرداب در شهر حله قرار می‌گیرند و حضرت را فرامی‌خوانند تا هنگامیکه تاریکی شب همه جا را فرا گیرد، و سپس می‌روند و شب آینده دوباره می‌آیند"[۸]»[۹].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. کتاب الانساب، ج ۳، ص ۲۰۲.
  2. معجم البلدان، ج ۳، ص ۱۷۳.
  3. کامل ابن اثیر، ج ۶، ص ۲۴۹.
  4. رأس الحسین، ص ۱۸۴.
  5. وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۱۷۶.
  6. سیر اعلام النبلاء، ج ۱۳، ص ۱۱۹.
  7. الفتن، ج ۱، ص ۴۶.
  8. " يَزْعُمُونَ أَنَّ الْمَهْدِيَّ دَخَلَ فِي السرداب بِدَارِهِ فِي الْحُلَّةَ وَ تَغِيبَ ، لِذَلِكَ يَقِفُونَ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ بَعْدَ صَلَاةِ الْمَغْرِبِ بِبَابِ هَذَا السرداب وَ قَدْ قَدِمُوا مُرَكَّباً وَ يَهْتِفُونَ بِاسْمِهِ وَ يَدَعُونَهُ لِلْخُرُوجِ حتي تَشْتَبِكَ النُّجُومُ وَ يُنْفِذُونَ ‏‏"؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۱، ص ۱۹۹ و ج ۴، ص ۲۰.
  9. طبسی، نجم‌الدین، تا ظهور، ج۱، ص ۹۸-۱۰۰.