سوره طور

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

طور سینا، یکی از مکان‌های مقدس دینی و کوهی در سرزمین فلسطین است که حضرت موسی (ع) بر آن کوه با خداوند سخن می‌گفت و به آن حضرت وحی می‌شد.

نام «طور» ده بار در قرآن به‌کار رفته است. در نخستین آیه این سوره به این کوه مقدس سوگند یاد شده و سوره به آن نامیده شده است.

سوره طور یادآور قیامت و بهشت و جهنم و بیانگر نعمت‌های بی‌پایان بهشتیان و عذاب‌های گوناگون مکذبان و کفار در دوزخ است.

غرض این سوره تهدید و انذار کسانی است که هر آیتی را تکذیب نموده و همواره با حق عناد می‌ورزند. می‌خواهد اینگونه کفار را به عذابی که برای روز قیامتشان آماده کرده بیم دهد و به همین منظور با سوگندهایی غلیظ، از وقوع چنین عذابی و تحقق آن در قیامت خبر می‌دهد و می‌فرماید: عذاب آن روز، ایشان را رها نخواهد کرد تا بر آنان واقع شود، و هیچ گریزی از آن ندارند.

سپس پاره‌ای از صفات آن عذاب و آن ویل را که عذابی است عمومی و جدا ناشدنی بیان می‌کند، و در مقابل، قسمتی از نعمت‌های اهل نعیم آن روز را که همان متقین هستند شرح می‌دهد، همان‌هایی که در دنیا در میان اهل خود به شفقت رفتار می‌کردند، و خدا را به ایمان می‌خواندند، و به یکتایی می‌ستودند.

و آن‌گاه شروع می‌کند به توبیخ مکذبین، که نسبت‌های ناروایی به رسول خدا (ص) و به قرآن و دین حقی که بر آن جناب نازل شده می‌دادند.

و در پایان، سوره را با تکرار همان تهدیدها ختم نموده، رسول گرامی خود را دستور می‌دهد به اینکه پروردگار خود را تسبیح گوید. و این سوره به شهادت سیاق آیاتش، در مکه نازل شده است.

ویژگی‌های سوره طور

  1. این سوره ۴۹ آیه به عدد کوفی و شامی، ۴۸ آیه به عدد بصری، ۴۷ آیه به عدد حجازی، ۳۱۲ یا ۳۱۳ کلمه و ۱۵۰۰ یا ۱۳۲۴ حرف دارد.
  2. در ترتیب نزول، هفتاد و ششمین و در قرآن کریم پنجاه و دومین سوره است.
  3. بعد از سوره سجده و پیش از سوره ملک و پیش از هجرت در مکه نازل شد.
  4. از سوره‌های مفصّل و از نوع طوال و شامل بخشی از یک حزب قرآن است.
  5. هشتمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز می‌شود.
  6. گفته‌اند دو آیه منسوخ دارد.

مطالب سوره طور

  1. سوگند به چند موضوع مهم همچون کوه طور، کتاب مسطور، بیت‌معمور و… به منظور بیان عظمت، لزوم تدبر و شناختن آنها؛
  2. رستاخیز و ترسیم سرنوشت نیکان و بدان؛
  3. ذکر برخی از نعمت‌های خداوند به پرهیزکاران در بهشت؛
  4. اتهامات ناروای کافران به رسول خدا (ص) و پاسخ آن؛
  5. خداشناسی[۱].[۲]

منابع

پانویس

  1. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن(باحاشیه)، جلد۱، صفحه ۱۹۳؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۲، صفحه ۴۰۵؛ فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱، صفحه ۴۴۱؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۷؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، صفحه ۳۱۶؛ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، جلد۱، صفحه (۴۱-۴۳)؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۱۹، صفحه ۶؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۳۹۵.
  2. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۲۹۸۶.