دعا برای امام مهدی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: امام مهدی در قرآن - امام مهدی در حدیث - امام مهدی در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبطدعا برای امام مهدی (ع) یکی از وظایف منتظران در عصر غیبت است به گونه‌ای که در روایات، تاکید فراوانی بر روی آن صورت گرفته است. این دعا می‌تواند برای تعجیل در امر فرج باشد یا برای سلامتی آن حضرت و یا برای توفیق حضور در زمرۀ یاران امام مهدی.
دعا وسیله ارتباط با خدا
دعا بهترین وسیلۀ ارتباط انسان با خداست که ناشی از شناخت انسان از عجز خویش و اظهار کرنش در برابر آفریدگار است. انسان مؤمن امید خود را از غیر خدا قطع کرده و دست نیاز به سوی خدای بی‌نیاز دراز می‌کند. دعا و مناجات یکی از وظایف تفکیک‌ناپذیر زندگی و فرهنگ انسانِ منتظر و از نشانه‌های روشن انتظار واقعی است. اهمیت چنین وظیفه‌ای به حدی زیاد است که امام رضا (ع) همواره به دعا برای صاحب الامر (ع) فرمان می‌داد[۱]؛ خود حضرت مهدی (ع) فرموده‌اند: «برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید که فرج شما همان است»[۲].
ابعاد دعا برای امام مهدی
دعا کردن برای حفظ وجود مبارک امام عصر (ع) از شرور شیاطین انس و جن و طلب تعجیل نصرت و ظفر و غلبۀ حضرتش بر کفّار و ملحدین و منافقین، نوعی از اظهار بندگی و اظهار شوق و زیادتی محبّت است. دعاهایی که دربارۀ حضرت مهدی (ع) و انتظار وارد شده ابعاد مختلفی دارند از جمله:
- دعا برای تعجیل فرج؛ مانند بخش پایانی دعاهای عهد و دعای عظم البلاء[۳]؛
- دعا برای سلامتی امام مهدی و دفع بلا از ایشان، مانند دعای «اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّك»؛
- دعا برای توفیق حضور در زمرۀ یاران امام مهدی و دعا برای تجدید پیمان با امام زمان، مانند دعای عهد.
شیوه‌های دعا برای امام مهدی
دعا دربارۀ حضرت مهدی (ع) با سه شیوه و نگاه مطرح شده است:
- نگاه اخلاقی و تربیتی: درود و صلوات به هنگام شنیدن نام مبارک حضرت به جهت ابراز محبت. دعای برای سلامتی حضرت مهدی (ع)، در تکامل روحی و تربیت نفوس انسان تأثیر سازنده دارد.
- نگاه معرفتی: امام باقر (ع) به زراره فرمودند: «اگر عصر غیبت کبری را درک کردی، به خواندن این دعا ملزم باش: «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِیَّکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی»[۴] تأکید و توصیه بر این دعا با چنین مضمونی بیانگر یک مسأله اساسی است که خداشناسی در پرتو امام‌شناسی است. دقت و تدبر در دعاهای دوران غیبت، معرفت و شناخت انسان را وسیع‌تر و عمیق‌تر، محبت و ایمان قلبی را در وجود او ثابت‌تر می‌گرداند.
- نگاه عاشقانه و مسئولانه: دعا در حق امام زمان، نشان دهندۀ دوست داشتن آن حضرت است. انسانِ منتظر در عین دعا برای سلامتی و طول عمر امام زمان به دنبال گسترش عدالت در جهان، رفع ظلم و جور و گشایش در امر فرج است.
آثار و برکات دعا برای امام مهدی
دعا برای ظهور حضرت مهدی (ع) آثار و برکات فراوانی دارد، از جمله: دعای آن حضرت در حق دعا کننده، اگر طبق فرموده امام صادق (ع) دعا برای یک مؤمن موجب رفع گرفتاری و زیاد شدن رزق می‌شود[۵]، به اولویت قطعیه، دعا برای آن حضرت قطعاً موجب رفع گرفتاری و زیاد شدن رزق است. چون ظهور حضرت مساوی است با برپایی عدالت، رفع ظلم، وفور نعمت، عزت مؤمنین و... ؛ در واقع با دعا برای ظهور آن حضرت تمام این برکات مورد توجه قرار می‌گیرند.
نتیجه
انسان منتظر همه قدرت‌ها را ناشی از اراده خداوند می‌داند و بر این باور است که تمامی امور عالم به دست خداست؛ بدین جهت در کارهایش به او پناه می‌برد. دعا به همراه حرکت و فعالیت، در کنار امر به معروف و نهی از منکر، از عوامل نزدیک ساختن ظهور امام مهدی (ع) است انسان منتظِر، افزون بر عهده‌دار بودن وظایف عملی در زمینه‌سازی ظهور امام عصر (ع) نباید از دعا و نیایش برای امام مهدی غافل شود[۶].
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- چه ادعیه و زیاراتی پیرامون امام مهدی میباشد؟ (پرسش)
- ویژگی‌های شخصی امام مهدی در ادعیه و زیارات چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های شخصیتی امام مهدی در ادعیه و زیارات چیست؟ (پرسش)
- آثار دعا و زیارت برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار معرفتی ادعیه و زیارت برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار عملی و رفتاری ادعیه و زیارت برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار عاطفی و قلبی ادعیه و زیارت برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی ادعیه و زیارت برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان برای امام مهدی دعا کرد؟ (پرسش)
- دعای امام مهدی برای شیعیان چیست؟ (پرسش)
- چه دعاهایی در دوره غیبت امام مهدی سفارش شده است؟ (پرسش)
- چه دعاهایی برای طلب فرج امام مهدی است؟ (پرسش)
- مراد از دعای نور چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی درباره خواندن زیارت جامعه کبیره چه فرموده است؟ (پرسش)
- زیارت‌های امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- زیارت مادر امام مهدی چیست؟ (پرسش)
منابع
حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام
الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت
طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی
هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران
کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران
فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی
سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان
آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا
پانویس
- ↑ «أَنَّ الرِّضَا (ع) کَانَ یَأْمُرُ بِالدُّعَاءِ لِصَاحِبِ الْأَمْرِ»؛ بحارالانوار، ج ۹۲، ص ۳۳۰.
- ↑ «وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ»؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص ۱۷۶؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.
- ↑ متن کامل دعای عظم البلاء (فرج): «اِلهى عَظُمَ الْبَلاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفآءُ، وَانْکشَفَ الْغِطآءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ، وَ ضاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ، و اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَيک الْمُشْتَکى، وَ عَلَيک الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخآءِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، اُولِى الْأَمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَينا طاعَتَهُمْ، وَ عَرَّفْتَنا بِذلِک مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ، فَرَجاً عاجِلاً قَريباً کلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ، يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ، يا عَلِىُّ يا مُحَمَّدُ، اِکفِيانى فَاِنَّکما کافِيانِ، وَانْصُرانى فَاِنَّکما ناصِرانِ، يا مَوْلانا يا صاحِبَ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، اَدْرِکنى اَدْرِکنى اَدْرِکنى، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ»
- ↑ الکافی، ج ۱، ص ۳۳۷.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۰ ص ۳۸۳.
- ↑ ر. ک: حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام، ص ۱۰۳؛ طهماسبی بلداجی، اصغر، مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۷ ـ ۱۸؛ هرنجی، منصور، انتظار و وظایف منتظران، ص ۸۱؛ آصفی، محمد مهدی، انتظار پویا، ص ۵۷-۶۰؛ فاضل لنکرانی، محمد جواد، گفتارهای مهدوی، ص ۱۲۲-۱۲۴؛ سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص ۱۴۶ ـ ۱۴۷؛ الهی‌نژاد، حسین، وظایف منتظران در عصر غیبت.