جدال در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==))
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[جدال]]''' است. "'''جدال'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = جدال
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[جدال در قرآن]] - [[جدال در حدیث]] - [[جدال در نهج البلاغه]] - [[جدال در اخلاق اسلامی]] - [[جدال در فقه سیاسی]] - [[نفی جدال در معارف و سیره نبوی]] - [[جدال در معارف دعا و زیارات]] - [[جدال در معارف و سیره سجادی]] - [[جدال در جامعه‌شناسی اسلامی]]</div>
| عنوان مدخل = جدال
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| مداخل مرتبط = [[جدال در قرآن]] - [[جدال در حدیث]] - [[جدال در نهج البلاغه]] - [[جدال در اخلاق اسلامی]] - [[جدال در فقه سیاسی]] - [[نفی جدال در معارف و سیره نبوی]] - [[جدال در معارف دعا و زیارات]] - [[جدال در معارف و سیره سجادی]] - [[جدال در جامعه‌شناسی اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =  
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
منظور کیستی و چیستی مجادله‌کنندگان با [[پیامبر]] و زبان آن است و اگر [[پیامبر]] با کسانی [[جدل]] کرده، برای چه و چگونه بوده است. مراد از [[مجادله]] با [[پیامبر]]، گفتگوهای طرفینی با شکل [[الحاح]] و [[اصرار]] است. وقتی شخصی یک‌طرفه [[جدل]] می‌کند، و دیگری پاسخ نمی‌دهد، [[لجاجت]] شخص مقابل محسوب می‌شود، اما وقتی سخن از [[گفتگو]] و به تعبیر [[قرآن]] [[مجادله]] و تجادل و دهان به دهان شدن و [[اصرار]] کردن است، گویی به [[پیامبر]] [[دستور]] می‌رسد که دهان به دهان نکن و باب [[مراء]] و [[لجاجت]] را باز نکن. البته در [[جدال]] و [[مجادله]] که گاه اتفاقی و غیرمنتظره است، آدابی ذکر شده که بیشتر در بررسی [[آیات]] آن اشاره شده است. نکته دیگر در این دسته از [[آیات]]، موضوعات و محورهای [[مجادله]] مشخص شده است. در این باره نیز جای بررسی دارد که مجادله‌کنندگان در چه موضوعاتی حساسیت نشان داده و بر مطالب خود [[اصرار]] داشته‌اند. مسئله آنان چه بوده و یا چه محورهایی بیشتر زمینه داشته است.
منظور کیستی و چیستی مجادله‌کنندگان با [[پیامبر]] و زبان آن است و اگر [[پیامبر]] با کسانی [[جدل]] کرده، برای چه و چگونه بوده است. مراد از [[مجادله]] با [[پیامبر]]، گفتگوهای طرفینی با شکل [[الحاح]] و [[اصرار]] است. وقتی شخصی یک‌طرفه [[جدل]] می‌کند، و دیگری پاسخ نمی‌دهد، [[لجاجت]] شخص مقابل محسوب می‌شود، اما وقتی سخن از [[گفتگو]] و به تعبیر [[قرآن]] [[مجادله]] و تجادل و دهان به دهان شدن و [[اصرار]] کردن است، گویی به [[پیامبر]] [[دستور]] می‌رسد که دهان به دهان نکن و باب [[مراء]] و [[لجاجت]] را باز نکن. البته در [[جدال]] و [[مجادله]] که گاه اتفاقی و غیرمنتظره است، آدابی ذکر شده که بیشتر در بررسی [[آیات]] آن اشاره شده است. نکته دیگر در این دسته از [[آیات]]، موضوعات و محورهای [[مجادله]] مشخص شده است. در این باره نیز جای بررسی دارد که مجادله‌کنندگان در چه موضوعاتی حساسیت نشان داده و بر مطالب خود [[اصرار]] داشته‌اند. مسئله آنان چه بوده و یا چه محورهایی بیشتر زمینه داشته است.
#{{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ}}<ref>«و از چیزی که (در ذبح) نام خداوند بر آن برده نشده است نخورید؛ و آن به راستی نافرمانی (از خداوند) است و شیطان‌ها بی‌گمان در یاران خویش می‌دمند که با شما چالش ورزند و اگر از آنان فرمانبرداری کنید به یقین مشرک خواهید بود» سوره انعام، آیه ۱۲۱.</ref>. '''نکته''': [[خداوند]] در این [[آیه]] میگوید: و از [گوشت] آنچه [هنگام [[ذبح]]] [[نام خدا]] بر آن برده نشده نخورید و این کار قطعاً [[گناه]] و [[نافرمانی خداوند]] است {{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ}} و [[شیاطین]] به [[دوستان]] خود مطالبی مخفیانه [[القا]] می‌کنند تا با شما به [[مجادله]] برخیزند و اگر از آنها [[اطاعت]] کنید شما هم [[مشرک]] خواهید بود {{متن قرآن|وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ}} این جمله رد آن سخنی است که [[مشرکین]] به دهان [[مؤمنین]] انداخته و جواب شبهه‌ای است که – با [[جدل]] - به [[ذهن]] [[مؤمنین]] [[القا]] کرده بودند، و آن این بود که: چطور حیوان [[ذبح]] شده به دست شما [[حلال]] است و اما حیوانی که [[خدا]] آن را کشته خوردنش حرام‌؟ جواب می‌دهد: این سخن از چیزهایی است که [[شیطان]] به دل‌های اولیای خود - [[مشرکین]] - [[القا]] می‌کند، زیرا بین این دو قسم گوشت فرق هست، یکی خوردنش [[فسق]] است و آن دیگری نیست، [[خدا]] خوردن میته را [[حرام]] کرده و آن دیگری را نکرده، زیرا در بین [[محرمات الهی]] اسمی از حیوان تذکیه شده برده نشده است. و اما جمله {{متن قرآن|وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ}} این جمله [[تهدید]] می‌کند مخالفت‌کنندگان را به خروج از [[ایمان]]، و معنایش این است که: اگر شما [[مشرکین]] را در خوردن از گوشت میته [[اطاعت]] کنید شما نیز مانند ایشان [[مشرک]] خواهید شد. حال یا از این جهت که قائل به [[سنت]] [[مشرکین]] شده‌اند، و یا از این جهت که با [[اطاعت]] ایشان از اولیای ایشان می‌شوند، همچنان که در [[سوره مائده]] ([[آیه]] ۵۱) فرموده: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ}}<ref>«و هر کس از شما آنان را دوست بگیرد از آنان است» سوره مائده، آیه ۵۱.</ref> و کسی که از شما [[دوست]] بدارد ایشان را او از ایشان خواهد بود: اینکه این جمله، یعنی جمله {{متن قرآن|وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ}} در ذیل [[نهی]] از خوردن گوشت مردار واقع شده نه در ذیل امر به خوردن گوشتی که [[اسم خدا]] بر آن برده شده خود [[دلیل]] بر این است که غرض [[مشرکین]] از جدالی که با [[مؤمنین]] داشتند این بوده که [[مؤمنین]] گوشت مردار را هم بخورند نه اینکه گوشت تذکیه شده را نخورند<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۷، ص۴۵۹.</ref>.
#{{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ}}<ref>«و از چیزی که (در ذبح) نام خداوند بر آن برده نشده است نخورید؛ و آن به راستی نافرمانی (از خداوند) است و شیطان‌ها بی‌گمان در یاران خویش می‌دمند که با شما چالش ورزند و اگر از آنان فرمانبرداری کنید به یقین مشرک خواهید بود» سوره انعام، آیه ۱۲۱.</ref>. '''نکته''': [[خداوند]] در این [[آیه]] میگوید: و از [گوشت] آنچه [هنگام [[ذبح]]] [[نام خدا]] بر آن برده نشده نخورید و این کار قطعاً [[گناه]] و [[نافرمانی خداوند]] است {{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ}} و [[شیاطین]] به [[دوستان]] خود مطالبی مخفیانه [[القا]] می‌کنند تا با شما به [[مجادله]] برخیزند و اگر از آنها [[اطاعت]] کنید شما هم [[مشرک]] خواهید بود {{متن قرآن|وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ}} این جمله رد آن سخنی است که [[مشرکین]] به دهان [[مؤمنین]] انداخته و جواب شبهه‌ای است که – با [[جدل]] - به [[ذهن]] [[مؤمنین]] [[القا]] کرده بودند، و آن این بود که: چطور حیوان [[ذبح]] شده به دست شما [[حلال]] است و اما حیوانی که [[خدا]] آن را کشته خوردنش حرام‌؟ جواب می‌دهد: این سخن از چیزهایی است که [[شیطان]] به دل‌های اولیای خود - [[مشرکین]] - [[القا]] می‌کند، زیرا بین این دو قسم گوشت فرق هست، یکی خوردنش [[فسق]] است و آن دیگری نیست، [[خدا]] خوردن میته را [[حرام]] کرده و آن دیگری را نکرده، زیرا در بین [[محرمات الهی]] اسمی از حیوان تذکیه شده برده نشده است. و اما جمله {{متن قرآن|وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ}} این جمله [[تهدید]] می‌کند مخالفت‌کنندگان را به خروج از [[ایمان]]، و معنایش این است که: اگر شما [[مشرکین]] را در خوردن از گوشت میته [[اطاعت]] کنید شما نیز مانند ایشان [[مشرک]] خواهید شد. حال یا از این جهت که قائل به [[سنت]] [[مشرکین]] شده‌اند، و یا از این جهت که با [[اطاعت]] ایشان از اولیای ایشان می‌شوند، همچنان که در [[سوره مائده]] ([[آیه]] ۵۱) فرموده: {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ}}<ref>«و هر کس از شما آنان را دوست بگیرد از آنان است» سوره مائده، آیه ۵۱.</ref> و کسی که از شما [[دوست]] بدارد ایشان را او از ایشان خواهد بود: اینکه این جمله، یعنی جمله {{متن قرآن|وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ}} در ذیل [[نهی]] از خوردن گوشت مردار واقع شده نه در ذیل امر به خوردن گوشتی که [[اسم خدا]] بر آن برده شده خود [[دلیل]] بر این است که غرض [[مشرکین]] از جدالی که با [[مؤمنین]] داشتند این بوده که [[مؤمنین]] گوشت مردار را هم بخورند نه اینکه گوشت تذکیه شده را نخورند<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۷، ص۴۵۹.</ref>.
خط ۱۲: خط ۱۴:
#{{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ}}<ref>«آیا در کار کسانی که در آیات خداوند چالش می‌ورزند نیندیشیده‌ای که چگونه (از حق) بازگردانده می‌شوند؟» سوره غافر، آیه ۶۹.</ref>.
#{{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ}}<ref>«آیا در کار کسانی که در آیات خداوند چالش می‌ورزند نیندیشیده‌ای که چگونه (از حق) بازگردانده می‌شوند؟» سوره غافر، آیه ۶۹.</ref>.
#{{متن قرآن|وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ}}<ref>«و (چنین می‌کند) تا آنان که در نشانه‌های ما چالش می‌ورزند بدانند که آنان را گریزگاهی نیست» سوره شوری، آیه ۳۵.</ref>.
#{{متن قرآن|وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ}}<ref>«و (چنین می‌کند) تا آنان که در نشانه‌های ما چالش می‌ورزند بدانند که آنان را گریزگاهی نیست» سوره شوری، آیه ۳۵.</ref>.
==نکات==
== نکات ==
در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:
در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:
#[[خداوند]] یکی از روش‌های [[دعوت]] را در مقابل [[مشرکان]] و [[مخالفان]] [[مناظره]] - [[مجادله]] – آن‌هم با [[وصف]] [[نیکوترین]] اعلام کرده {{متن قرآن|ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ... وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}} و مقصود از “مجادله نیکو” آن است که [[مناظره]] و بحث بر اساس [[حق‌طلبی]]، [[امانت‌داری]]، [[راست‌گویی]] [[استوار]] باشد و به دور از هر گونه توهین، [[تحقیر]]، خلاف‌گویی، مغالطه، [[تکبّر]] و بحث‌های [[بیهوده]] باشد. و [[جدال]] عبارت است از: دلیلی که صرفاً برای منصرف نمودن [[خصم]] از آنچه که بر سر آن [[نزاع]] می‌کند به کار برود، بدون اینکه خاصیت [[روشنگری]] [[حق]] را داشته باشد، بلکه عبارت است اینکه آن‌چه را که [[خصم]] خودش به [[تنهایی]] و یا او و همه [[مردم]] قبول دارند بگیریم و با همان ادعایش را رد کنیم. بنابراین، این سه طریقی که [[خدای تعالی]] برای [[دعوت]] بیان کرده با همان سه طریق منطقی، یعنی [[برهان]] و [[خطابه]] و [[جدل]] منطبق می‌شود. چیزی که هست [[خدای تعالی]] [[موعظه]] را به قید [[حسنه]] [[مقید]] ساخته و [[جدال]] را هم به قید {{متن قرآن|بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}} [[مقید]] نموده است، و این خود دلالت دارد بر اینکه بعضی از موعظه‌ها [[حسنه]] نیستند، و بعضی از جدال‌ها [[حسن]] - [[نیکو]] - و بعضی دیگر احسن - نیکوتر - و بعضی دیگر اصلاً [[حسن]] ندارند و گر نه [[خداوند]] [[موعظه]] را [[مقید]] به [[حسن]] و [[جدال]] را [[مقید]] به احسن نمی‌کرد<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۵۳۴.</ref>؛
# [[خداوند]] یکی از روش‌های [[دعوت]] را در مقابل [[مشرکان]] و [[مخالفان]] [[مناظره]] - [[مجادله]] – آن‌هم با وصف [[نیکوترین]] اعلام کرده {{متن قرآن|ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ... وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}} و مقصود از “مجادله نیکو” آن است که [[مناظره]] و بحث بر اساس [[حق‌طلبی]]، [[امانت‌داری]]، [[راست‌گویی]] [[استوار]] باشد و به دور از هر گونه توهین، [[تحقیر]]، خلاف‌گویی، مغالطه، [[تکبّر]] و بحث‌های [[بیهوده]] باشد. و [[جدال]] عبارت است از: دلیلی که صرفاً برای منصرف نمودن [[خصم]] از آنچه که بر سر آن [[نزاع]] می‌کند به کار برود، بدون اینکه خاصیت [[روشنگری]] [[حق]] را داشته باشد، بلکه عبارت است اینکه آن‌چه را که [[خصم]] خودش به [[تنهایی]] و یا او و همه [[مردم]] قبول دارند بگیریم و با همان ادعایش را رد کنیم. بنابراین، این سه طریقی که [[خدای تعالی]] برای [[دعوت]] بیان کرده با همان سه طریق منطقی، یعنی [[برهان]] و [[خطابه]] و [[جدل]] منطبق می‌شود. چیزی که هست [[خدای تعالی]] [[موعظه]] را به قید [[حسنه]] [[مقید]] ساخته و [[جدال]] را هم به قید {{متن قرآن|بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}} [[مقید]] نموده است، و این خود دلالت دارد بر اینکه بعضی از موعظه‌ها [[حسنه]] نیستند، و بعضی از جدال‌ها [[حسن]] - [[نیکو]] - و بعضی دیگر احسن - نیکوتر - و بعضی دیگر اصلاً [[حسن]] ندارند و گر نه [[خداوند]] [[موعظه]] را [[مقید]] به [[حسن]] و [[جدال]] را [[مقید]] به احسن نمی‌کرد<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۵۳۴.</ref>؛
#[[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] میفرماید: اما اگر باز به [[مجادله]] و [[منازعه]] ادامه دهند و سخنان تو در [[دل]] آنها اثر نگذارد در پاسخ آنها بگو، [[خدا]] از اعمالی که شما انجام می‌دهید آگاه‌تر است {{متن قرآن|وَإِنْ جَادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ}} [[سیاق آیه]] قبلی {{متن قرآن|لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكًا هُمْ نَاسِكُوهُ فَلَا يُنَازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ}}<ref>«برای هر امّتی آیینی نهاده‌ایم که آنان بر همان (آیین) رفتار می‌کنند پس نباید در این کار با تو بستیزند» سوره حج، آیه ۶۷.</ref> [[تأیید]] می‌کند که مراد از این [[جدال]]، [[مجادله]] و بگومگوی در همان مسأله طرز [[عبادت]] باشد، بعد از آن‌که آن [[حجت]] مذکور را در پاسخشان آورد، [[رسول]] گرامی خود را [[دستور]] می‌دهد که اگر زیر بار نرفتند به [[حکم خدا]] ارجاعشان ده. [[حکم]]، [[حکم خدا]] است، و تو خودت را با ایشان یکی مکن. بعضی از [[مفسرین]] گفته‌اند: مراد از جمله {{متن قرآن|وَإِنْ جَادَلُوكَ}} مطلق [[جدال]] در امر [[دین]] است بعضی دیگر گفته‌اند: مراد [[جدال]] در امر ذبیحه است، ولی [[سیاق]] سابق با این احتمال نمی‌سازد. جمله {{متن قرآن|فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ}} [[زمینه‌چینی]] است برای اینکه ایشان را به [[حکم خدا]] ارجاع دهد و معنایش این است که: [[خدا]] داناتر است به آن‌چه می‌کنید، و میان شما [[حکم]] می‌کند [[حکم]] کسی که [[حقیقت]] حال را کاملاً می‌داند، چیزی که هست این [[حکم]] را [[روز قیامت]] می‌کند و در ازای مخالفتتان با [[حق]] و [[اهل حق]] به حسابتان می‌رسد. کلمه “اختلاف” و “تخالف” هر دو به یک معنا است، هم چنان که “استباق” و “تسابق” به یک معنا است<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۵۷۴.</ref>؛
# [[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] میفرماید: اما اگر باز به [[مجادله]] و [[منازعه]] ادامه دهند و سخنان تو در [[دل]] آنها اثر نگذارد در پاسخ آنها بگو، [[خدا]] از اعمالی که شما انجام می‌دهید آگاه‌تر است {{متن قرآن|وَإِنْ جَادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ}} [[سیاق آیه]] قبلی {{متن قرآن|لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكًا هُمْ نَاسِكُوهُ فَلَا يُنَازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ}}<ref>«برای هر امّتی آیینی نهاده‌ایم که آنان بر همان (آیین) رفتار می‌کنند پس نباید در این کار با تو بستیزند» سوره حج، آیه ۶۷.</ref> [[تأیید]] می‌کند که مراد از این [[جدال]]، [[مجادله]] و بگومگوی در همان مسأله طرز [[عبادت]] باشد، بعد از آن‌که آن [[حجت]] مذکور را در پاسخشان آورد، [[رسول]] گرامی خود را [[دستور]] می‌دهد که اگر زیر بار نرفتند به [[حکم خدا]] ارجاعشان ده. [[حکم]]، [[حکم خدا]] است، و تو خودت را با ایشان یکی مکن. بعضی از [[مفسرین]] گفته‌اند: مراد از جمله {{متن قرآن|وَإِنْ جَادَلُوكَ}} مطلق [[جدال]] در امر [[دین]] است بعضی دیگر گفته‌اند: مراد [[جدال]] در امر ذبیحه است، ولی [[سیاق]] سابق با این احتمال نمی‌سازد. جمله {{متن قرآن|فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ}} [[زمینه‌چینی]] است برای اینکه ایشان را به [[حکم خدا]] ارجاع دهد و معنایش این است که: [[خدا]] داناتر است به آن‌چه می‌کنید، و میان شما [[حکم]] می‌کند [[حکم]] کسی که [[حقیقت]] حال را کاملاً می‌داند، چیزی که هست این [[حکم]] را [[روز قیامت]] می‌کند و در ازای مخالفتتان با [[حق]] و [[اهل حق]] به حسابتان می‌رسد. کلمه “اختلاف” و “تخالف” هر دو به یک معنا است، هم چنان که “استباق” و “تسابق” به یک معنا است<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۵۷۴.</ref>؛
#[[پیامبر]] و [[مؤمنان]] [[مأمور]] به [[جدال]] احسن - [[نیکوترین]] روش [[مناظره]] - {{متن قرآن|وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}} و تکیه بر مشترکات [[ادیان توحیدی]] در [[مجادله]]: [[ایمان به قرآن]] {{متن قرآن|وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْنَا}} و کتاب‌های نازل شده بر [[پیامبران پیشین]] {{متن قرآن|وَأُنْزِلَ إِلَيْكُمْ}} و [[توحید]] و [[تسلیم]] در برابر [[خداوند]] {{متن قرآن|وَإِلَهُنَا وَإِلَهُكُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ}} در این [[آیه]] سه اصل مشترک و اساسی برای گفتمان بین [[ادیان]] بیان شده است؛ اصولی که الهیون [[جهان]] را به [[وحدت]] و [[توحید]] فرا می‌خواند. این سه اصل عبارت‌اند از: [[ایمان به وحی الهی]]، [[معبود]] واحد و [[تسلیم]] در برابر او در [[حقیقت]]، به [[مسلمانان]] [[دستور]] می‌دهد این سه اصل مشترک را با [[اهل کتاب]] مطرح کنید و یکی از نمونه‌های [[مجادله]] احسن و گفتمان سازنده را به [[مسلمانان]] [[آموزش]] می‌دهد که در برخورد با [[مخالفان]] چگونه سخن بگویید که ذهن‌ها به هم نزدیک شود و [[آتش]] [[دشمنی]] شعله‌ور نشود و زمینه [[هدایت]] دیگران فراهم گردد؛
# [[پیامبر]] و [[مؤمنان]] [[مأمور]] به [[جدال]] احسن - [[نیکوترین]] روش [[مناظره]] - {{متن قرآن|وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ}} و تکیه بر مشترکات [[ادیان توحیدی]] در [[مجادله]]: [[ایمان به قرآن]] {{متن قرآن|وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْنَا}} و کتاب‌های نازل شده بر [[پیامبران پیشین]] {{متن قرآن|وَأُنْزِلَ إِلَيْكُمْ}} و [[توحید]] و [[تسلیم]] در برابر [[خداوند]] {{متن قرآن|وَإِلَهُنَا وَإِلَهُكُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ}} در این [[آیه]] سه اصل مشترک و اساسی برای گفتمان بین [[ادیان]] بیان شده است؛ اصولی که الهیون [[جهان]] را به [[وحدت]] و [[توحید]] فرا می‌خواند. این سه اصل عبارت‌اند از: [[ایمان به وحی الهی]]، [[معبود]] واحد و [[تسلیم]] در برابر او در [[حقیقت]]، به [[مسلمانان]] [[دستور]] می‌دهد این سه اصل مشترک را با [[اهل کتاب]] مطرح کنید و یکی از نمونه‌های [[مجادله]] احسن و گفتمان سازنده را به [[مسلمانان]] [[آموزش]] می‌دهد که در برخورد با [[مخالفان]] چگونه سخن بگویید که ذهن‌ها به هم نزدیک شود و [[آتش]] [[دشمنی]] شعله‌ور نشود و زمینه [[هدایت]] دیگران فراهم گردد؛
#[[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] میگوید: آیا ندیدی کسانی که در [[آیات الهی]] [[مجادله]] می‌کنند چگونه از راه [[حق]] [[منحرف]] می‌گردند {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ}} این [[مجادله]] و گفتگوهای توأم با [[لجاجت]] و عناد، این تقلیدهای [[کورکورانه]] و تعصب‌های بی‌پایه سبب می‌شود که آنها از [[صراط مستقیم]] به [[بیراهه]] کشیده شوند، چرا که حقایق تنها در پرتو [[روح]] حقجویی آشکار می‌گردد؛
# [[خداوند]] خطاب به [[پیامبر]] میگوید: آیا ندیدی کسانی که در [[آیات الهی]] [[مجادله]] می‌کنند چگونه از راه [[حق]] [[منحرف]] می‌گردند {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ}} این [[مجادله]] و گفتگوهای توأم با [[لجاجت]] و عناد، این تقلیدهای [[کورکورانه]] و تعصب‌های بی‌پایه سبب می‌شود که آنها از [[صراط مستقیم]] به [[بیراهه]] کشیده شوند، چرا که حقایق تنها در پرتو [[روح]] حقجویی آشکار می‌گردد؛
#[[خداوند]] با توجه دادن به آفرنیش و چگونگی آن‌که نشانه و [[آیات]] اوست و [[دلیل]] بر [[قدرت لا یزال]] [[الهی]] میگوید: [تا [[قدرت خدا]] آشکار شود] و کسانی که در [[آیات]] ما [[مجادله]] میکنند بدانند که [[گریز]] گاهی نیست {{متن قرآن|وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۶۴۴.</ref>.
# [[خداوند]] با توجه دادن به آفرنیش و چگونگی آن‌که نشانه و [[آیات]] اوست و [[دلیل]] بر [[قدرت لا یزال]] [[الهی]] میگوید: [تا [[قدرت خدا]] آشکار شود] و کسانی که در [[آیات]] ما [[مجادله]] میکنند بدانند که [[گریز]] گاهی نیست {{متن قرآن|وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۶۴۴.</ref>.
 
== جستارهای وابسته ==


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۱: خط ۳۱:


[[رده:جدال]]
[[رده:جدال]]
[[رده:مدخل]]
۲۱۸٬۸۵۷

ویرایش