علم بلایا و منایا: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = فضایل امام علی | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = امام علی (پرسش) | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
علم بلایا و منایا [[بلایا]] جمع بلیّه به معنای [[رنج‌ها]] و گرفتاری‌هاست، منایا هم جمع منیّه است، به معنای مرگ‌ومیرها. | |||
یکی از [[فضایل]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} در بُعد [[علم]]، [[آگاهی]] او پیشاپیش از حوادث آینده و گرفتاری‌هایی که برای اشخاص پیدا خواهد شد و زمان [[مرگ]] و نحوۀ مردن یا کشته شدن اشخاص است که وی [[آگاه]] بود و از آیندۀ اشخاص خبر می‌داد و این [[اسرار]] را به بعضی از [[یاران]] خود نیز آموخته بود. | |||
[[حضرت علی]] {{ع}} می‌فرمود: "پیش از آنکه مرا از [[دست]] بدهید از من بپرسید. چرا از کسی نمی‌پرسید که [[علم منایا و بلایا]] و نسبها نزد اوست؟"<ref>{{متن حدیث|سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي، أَ لاَ تَسْأَلُونَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ اَلْمَنَايَا وَ اَلْبَلاَيَا وَ اَلْأَنْسَابِ؟}}؛ سنن الامام علی، ص ۵۶،۵۹ و ۶۰، بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۱۴۷</ref>. | |||
این موضوع به [[علم]] [[امامت]] مربوط می‌شود که [[دانش]] [[امامان]] به [[علم الهی]] وصل است و چیزی از آنان پوشیده نیست و [[احادیث]] بسیاری است که آنان [[محدّث]] و مفهم و خزّان [[علم]] پروردگارند و چیزی از [[علم]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] از آنان محجوب نیست و [[دانش]] همۀ [[فرشتگان]] و [[پیامبران]] نزد آنان است<ref> احادیث آن را در بحار الأنوار، ج ۲۶ ببینید</ref>. | |||
[[امام باقر]] {{ع}} هم می‌فرمود: "ما خاندانی هستیم که [[علم منایا و بلایا]] و نسبها را به ما آموخته‌اند"<ref>{{متن حدیث| إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ عُلِّمْنَا اَلْمَنَايَا وَ اَلْبَلاَيَا وَ اَلْأَنْسَابَ}}. احادیث آن را در بحار الأنوار، ج ۲۶ ببینید</ref>. [[اسحاق بن عمار]] شنید که [[امام کاظم]] {{ع}} خبر از [[شهادت]] کسی می‌داد. پیش خود گفت: عجبا! او می‌داند که مردی از شیعیانش کی می‌میرد! حضرت با حالتی شبیه غضب آلود به او رو کرد و فرمود: ای [[اسحاق]]! [[رشید هجری]] [[علم منایا و بلایا]] می‌دانست، [[امام]] سزاوارتر است که آن را بداند<ref>اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۲۰۷</ref>. | |||
[[امام علی]] {{ع}} به [[رشید هجری]] می‌گفت: [[رشید]] [[بلایا]]. [[علم منایا و بلایا]] را به او آموخته بود، هرگاه [[رشید]] کسی را می‌دید، می‌گفت: فلانی اینگونه خواهد مرد و تو اینگونه [[شهید]] خواهی شد و همانطور می‌شد که [[رشید]] خبر داده بود<ref>مرآة العقول، ج ۶ ص ۶۷</ref>. | |||
[[عمار یاسر]] و [[حبیب بن مظاهر]] و [[میثم تمّار]] نیز از مولایشان [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} این [[علوم]] و [[اسرار]] را آموخته بودند و [[شهادت]] خود و دیگران و نحوۀ [[شهادت]] را [[پیشگویی]] می‌کردند و از [[اصحاب]] سرّ آن حضرت به شمار می‌رفتند. [[امام علی]] {{ع}} می‌فرمود: {{متن حدیث|عِنْدِي عِلْمُ اَلْمَنَايَا وَ اَلْبَلاَيَا وَ اَلْوَصَايَا وَ اَلْأَنْسَابِ وَ اَلْأَسْبَابِ وَ فَصْلِ اَلْخِطَابِ وَ مَوْلِدِ اَلْإِسْلاَمِ وَ مَوَارِدِ اَلْكُفْرِ وَ أَنَا صَاحِبُ اَلْمِيسَمِ وَ أَنَا اَلْفَارُوقُ اَلْأَكْبَرُ وَ أَنَا صَاحِبُ اَلْكَرَّاتِ وَ دَوْلَةُ اَلدُّوَلِ فَاسْأَلُونِي عَمَّا يَكُونُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ عَمَّا كَانَ عَلَى عَهْدِ كُلِّ نَبِيٍّ بَعَثَهُ اَللَّهُ }}<ref>موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱۰ ص ۶۳، مناقب، ج ۲ ص ۳۹</ref>. این [[حدیث]]، گستردگی [[دانش]] او را در زمینه‌ها و زمان‌های مختلف می‌رساند. | |||
چنین امامی شایسته‌ترین فرد برای [[نیابت]] و [[خلافت]] [[پیامبر]] خداست<ref>برای آگاهی از شاخه‌های مختلف علم امام علی، ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی طالب»، ج ۱۰</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۹۶.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[علم امام]] | |||
* [[رشید هجری]] | |||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
{{ | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده: | [[رده:فضائل امام علی]] | ||
[[رده:علم | [[رده:علم امام]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۲
مقدمه
علم بلایا و منایا بلایا جمع بلیّه به معنای رنج‌ها و گرفتاری‌هاست، منایا هم جمع منیّه است، به معنای مرگ‌ومیرها.
یکی از فضایل علی بن ابی طالب (ع) در بُعد علم، آگاهی او پیشاپیش از حوادث آینده و گرفتاری‌هایی که برای اشخاص پیدا خواهد شد و زمان مرگ و نحوۀ مردن یا کشته شدن اشخاص است که وی آگاه بود و از آیندۀ اشخاص خبر می‌داد و این اسرار را به بعضی از یاران خود نیز آموخته بود.
حضرت علی (ع) می‌فرمود: "پیش از آنکه مرا از دست بدهید از من بپرسید. چرا از کسی نمی‌پرسید که علم منایا و بلایا و نسبها نزد اوست؟"[۱].
این موضوع به علم امامت مربوط می‌شود که دانش امامان به علم الهی وصل است و چیزی از آنان پوشیده نیست و احادیث بسیاری است که آنان محدّث و مفهم و خزّان علم پروردگارند و چیزی از علم آسمان‌ها و زمین از آنان محجوب نیست و دانش همۀ فرشتگان و پیامبران نزد آنان است[۲].
امام باقر (ع) هم می‌فرمود: "ما خاندانی هستیم که علم منایا و بلایا و نسبها را به ما آموخته‌اند"[۳]. اسحاق بن عمار شنید که امام کاظم (ع) خبر از شهادت کسی می‌داد. پیش خود گفت: عجبا! او می‌داند که مردی از شیعیانش کی می‌میرد! حضرت با حالتی شبیه غضب آلود به او رو کرد و فرمود: ای اسحاق! رشید هجری علم منایا و بلایا می‌دانست، امام سزاوارتر است که آن را بداند[۴].
امام علی (ع) به رشید هجری می‌گفت: رشید بلایا. علم منایا و بلایا را به او آموخته بود، هرگاه رشید کسی را می‌دید، می‌گفت: فلانی اینگونه خواهد مرد و تو اینگونه شهید خواهی شد و همانطور می‌شد که رشید خبر داده بود[۵].
عمار یاسر و حبیب بن مظاهر و میثم تمّار نیز از مولایشان امیر المؤمنین (ع) این علوم و اسرار را آموخته بودند و شهادت خود و دیگران و نحوۀ شهادت را پیشگویی می‌کردند و از اصحاب سرّ آن حضرت به شمار می‌رفتند. امام علی (ع) می‌فرمود: «عِنْدِي عِلْمُ اَلْمَنَايَا وَ اَلْبَلاَيَا وَ اَلْوَصَايَا وَ اَلْأَنْسَابِ وَ اَلْأَسْبَابِ وَ فَصْلِ اَلْخِطَابِ وَ مَوْلِدِ اَلْإِسْلاَمِ وَ مَوَارِدِ اَلْكُفْرِ وَ أَنَا صَاحِبُ اَلْمِيسَمِ وَ أَنَا اَلْفَارُوقُ اَلْأَكْبَرُ وَ أَنَا صَاحِبُ اَلْكَرَّاتِ وَ دَوْلَةُ اَلدُّوَلِ فَاسْأَلُونِي عَمَّا يَكُونُ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ عَمَّا كَانَ عَلَى عَهْدِ كُلِّ نَبِيٍّ بَعَثَهُ اَللَّهُ »[۶]. این حدیث، گستردگی دانش او را در زمینه‌ها و زمان‌های مختلف می‌رساند.
چنین امامی شایسته‌ترین فرد برای نیابت و خلافت پیامبر خداست[۷].[۸]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي، أَ لاَ تَسْأَلُونَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ اَلْمَنَايَا وَ اَلْبَلاَيَا وَ اَلْأَنْسَابِ؟»؛ سنن الامام علی، ص ۵۶،۵۹ و ۶۰، بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۱۴۷
- ↑ احادیث آن را در بحار الأنوار، ج ۲۶ ببینید
- ↑ « إِنَّا أَهْلُ بَيْتٍ عُلِّمْنَا اَلْمَنَايَا وَ اَلْبَلاَيَا وَ اَلْأَنْسَابَ». احادیث آن را در بحار الأنوار، ج ۲۶ ببینید
- ↑ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۲۰۷
- ↑ مرآة العقول، ج ۶ ص ۶۷
- ↑ موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱۰ ص ۶۳، مناقب، ج ۲ ص ۳۹
- ↑ برای آگاهی از شاخه‌های مختلف علم امام علی، ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی طالب»، ج ۱۰
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۹۶.