صبر در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی « {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 8...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = صبر | |||
| عنوان مدخل = صبر | |||
| مداخل مرتبط = [[صبر در قرآن]] - [[صبر در حدیث]] - [[صبر در نهج البلاغه]] - [[صبر در معارف دعا و زیارات]] - [[صبر در فقه اسلامی]] - [[صبر در فقه سیاسی]] - [[صبر در اخلاق اسلامی]] - [[صبر در معارف و سیره نبوی]] - [[صبر در معارف و سیره علوی]] - [[صبر در معارف و سیره فاطمی]] - [[صبر در معارف و سیره امام حسن]] - [[صبر در معارف و سیره حسینی]] - [[صبر در معارف و سیره سجادی]] - [[صبر در معارف و سیره امام باقر]] - [[صبر در معارف مهدویت]] - [[صبر در سیره معصوم]] - [[صبر در جامعهشناسی اسلامی]] - [[صبر در خانواده]] - [[صبر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
«[[صبر]]» - در برابر «[[جزع]]» - در لغت به معنای [[خویشتن داری]] و بیتابی نکردن در برابر [[مصائب]]، [[ناملایمات]] و مکروهات است.<ref>مجمع البحرین، واژه «صبر»؛ مرآة العقول، ج۸، ص:۱۲۰.</ref> | |||
در [[حدیثی]] از [[رسول خدا]] {{صل}} آمده است: صبر بر سه قسم است: صبر بر مصائب که با بیتابی نکردن و زبان به شکوه نگشودن و مانند آن تحقق مییابد؛ صبر بر طاعت که با انجام دادن [[طاعت]] و استمرار بر آن و از مسیر [[شرع]] و [[دیانت]] خارج نشدن محقق میشود و صبر بر معصیت و [[گناه]] که با [[ترک گناه]] و بازداشتن نفس خود از [[گرایش]] به سوی آن تحقق مییابد<ref>الکافی (کلینی)، ج۲، ص۹۱.</ref>. | |||
در [[حدیثی]] از [[رسول خدا]]{{صل}} آمده است: صبر بر سه قسم است: صبر بر مصائب که با بیتابی نکردن و زبان به | |||
[[برترین]] [[اخلاق پسندیده]] که ریشه و اصل بسیاری از خویها و خصلتهای [[نیکو]] است و در [[آیات]] و [[روایات]] فراوان به آن سفارش شده، صبر است. [[خداوند]] در [[قرآن کریم]] میفرماید: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref>، {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref>. | [[برترین]] [[اخلاق پسندیده]] که ریشه و اصل بسیاری از خویها و خصلتهای [[نیکو]] است و در [[آیات]] و [[روایات]] فراوان به آن سفارش شده، صبر است. [[خداوند]] در [[قرآن کریم]] میفرماید: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>«و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.</ref>، {{متن قرآن|الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>«همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.</ref>. | ||
[[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: «جایگاه صبر نسبت به [[ایمان]]، همچون جایگاه سر است نسبت به تن، که چون سر برود، تن نیز میرود، همچنین اگر صبر برود، [[ایمان]] هم خواهدرفت»<ref>الکافی (کلینی)، ج۲، ص | [[امام صادق]] {{ع}} میفرماید: «جایگاه صبر نسبت به [[ایمان]]، همچون جایگاه سر است نسبت به تن، که چون سر برود، تن نیز میرود، همچنین اگر صبر برود، [[ایمان]] هم خواهدرفت»<ref>الکافی (کلینی)، ج۲، ص ۸۷.</ref>. | ||
صبر بر [[بلاها]]، مصیبتها و [[مرگ]] [[خویشاوندان]]، بهویژه فرزند و [[تأسی]] جستن به [[انبیا]] و [[اولیای الهی]] در مصائب [[مستحب]] است | صبر بر [[بلاها]]، مصیبتها و [[مرگ]] [[خویشاوندان]]، بهویژه فرزند و [[تأسی]] جستن به [[انبیا]] و [[اولیای الهی]] در مصائب [[مستحب]] است<ref>تذکرة الفقهاء، ج۲، ص ۱۱۷؛ وسائل الشیعة، ج۳، ص ۲۴۳ و ۲۵۵؛ العروة الوثقی، ج۲، ص ۱۲۵؛ توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص ۳۴۷.</ref>. | ||
صبر بر طاعت به انجام دادن [[واجبات]] و نیز | صبر بر طاعت به انجام دادن [[واجبات]] و نیز صبر از معصیت به ترک [[محرمات]]، [[واجب]] است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۵، ص ۲۳۶.</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، صفحه ۴۴-۴۵.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1368945.jpg|22px]] [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|'''فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت''']] | # [[پرونده:1368945.jpg|22px]] [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|'''فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:صبر]] | [[رده:صبر]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۰۴
مقدمه
«صبر» - در برابر «جزع» - در لغت به معنای خویشتن داری و بیتابی نکردن در برابر مصائب، ناملایمات و مکروهات است.[۱]
در حدیثی از رسول خدا (ص) آمده است: صبر بر سه قسم است: صبر بر مصائب که با بیتابی نکردن و زبان به شکوه نگشودن و مانند آن تحقق مییابد؛ صبر بر طاعت که با انجام دادن طاعت و استمرار بر آن و از مسیر شرع و دیانت خارج نشدن محقق میشود و صبر بر معصیت و گناه که با ترک گناه و بازداشتن نفس خود از گرایش به سوی آن تحقق مییابد[۲].
برترین اخلاق پسندیده که ریشه و اصل بسیاری از خویها و خصلتهای نیکو است و در آیات و روایات فراوان به آن سفارش شده، صبر است. خداوند در قرآن کریم میفرماید: ﴿وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ﴾[۳]، ﴿الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ﴾[۴].
امام صادق (ع) میفرماید: «جایگاه صبر نسبت به ایمان، همچون جایگاه سر است نسبت به تن، که چون سر برود، تن نیز میرود، همچنین اگر صبر برود، ایمان هم خواهدرفت»[۵].
صبر بر بلاها، مصیبتها و مرگ خویشاوندان، بهویژه فرزند و تأسی جستن به انبیا و اولیای الهی در مصائب مستحب است[۶].
صبر بر طاعت به انجام دادن واجبات و نیز صبر از معصیت به ترک محرمات، واجب است[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ مجمع البحرین، واژه «صبر»؛ مرآة العقول، ج۸، ص:۱۲۰.
- ↑ الکافی (کلینی)، ج۲، ص۹۱.
- ↑ «و بیگمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی داراییها و کسان و فرآوردهها میآزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.
- ↑ «همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد میگویند: «انّا للّه و انّا الیه راجعون» (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز میگردیم)» سوره بقره، آیه ۱۵۶.
- ↑ الکافی (کلینی)، ج۲، ص ۸۷.
- ↑ تذکرة الفقهاء، ج۲، ص ۱۱۷؛ وسائل الشیعة، ج۳، ص ۲۴۳ و ۲۵۵؛ العروة الوثقی، ج۲، ص ۱۲۵؛ توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص ۳۴۷.
- ↑ وسائل الشیعة، ج۱۵، ص ۲۳۶.
- ↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۵، صفحه ۴۴-۴۵.