علم مستفاد معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن') |
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=100%|' به '{{عربی|') |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== چیستی علم اکتسابی و مستفاد (موهوبی)== | == چیستی علم اکتسابی و مستفاد (موهوبی)== | ||
*علم اکتسابی، علمی است که از راه‌های حسی و تجربی و عقلی می‌توان به دست آورد. این‌گونه علوم با توجه به شدت و ضعف یا صحت و سُقم حواس و دیگر ابزارها، شدت و ضعف می‌پذیرد.<ref>ر.ک. [[سید مرتضی حسینی شاهرودی|حسینی شاهرودی، سید مرتضی]]، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴؛ [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۹۸</ref> بخشی از علوم [[پیامبران]] و [[امامان]]{{عم}}، به شیوه‌های عادی مانند حواس یا تعقل کسب می‌شود، تردیدی نیست که این بخش از دانش آنان اکتسابی است و دیگر مردم نیز می‌توانند با استفاده از این شیوه‌ها به دانش‌های مشابه برسند.<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۹۸ و ص ۲۶۹</ref> | *علم اکتسابی، علمی است که از راه‌های حسی و تجربی و عقلی می‌توان به دست آورد. این‌گونه علوم با توجه به شدت و ضعف یا صحت و سُقم حواس و دیگر ابزارها، شدت و ضعف می‌پذیرد.<ref>ر.ک. [[سید مرتضی حسینی شاهرودی|حسینی شاهرودی، سید مرتضی]]، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴؛ [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۹۸</ref> بخشی از علوم [[پیامبران]] و [[امامان]]{{عم}}، به شیوه‌های عادی مانند حواس یا تعقل کسب می‌شود، تردیدی نیست که این بخش از دانش آنان اکتسابی است و دیگر مردم نیز می‌توانند با استفاده از این شیوه‌ها به دانش‌های مشابه برسند.<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۹۸ و ص ۲۶۹</ref> | ||
*در مقابل علم اکتسابی علم اکتسابی غیر رسمی<ref>ر.ک. [[سید مرتضی حسینی شاهرودی|حسینی شاهرودی، سید مرتضی]]، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴</ref> و به عبارتی علم مستفاد و موهوبی<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۲۶۹</ref> قرار دارد، علمی که ابزار آن را حق تعالی معرفی نموده است، به گونه‌ای که اگر معرفی نکرده بود، یا اصلاً قابل کسب نبود و یا به کمال و تمام قابل دسترسی نبود. مانند علمی که به وسیله تقوا می‌توان به دست آورد: {{عربی | *در مقابل علم اکتسابی علم اکتسابی غیر رسمی<ref>ر.ک. [[سید مرتضی حسینی شاهرودی|حسینی شاهرودی، سید مرتضی]]، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴</ref> و به عبارتی علم مستفاد و موهوبی<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی ۱|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۲۶۹</ref> قرار دارد، علمی که ابزار آن را حق تعالی معرفی نموده است، به گونه‌ای که اگر معرفی نکرده بود، یا اصلاً قابل کسب نبود و یا به کمال و تمام قابل دسترسی نبود. مانند علمی که به وسیله تقوا می‌توان به دست آورد: {{عربی|﴿{{متن قرآن|إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً}}﴾}}<ref>سورۀ انفال، آیۀ ۲۹</ref> این علم هم اکتسابی است، ولی ابزار آن تقواست.<ref>ر.ک. [[سید مرتضی حسینی شاهرودی|حسینی شاهرودی، سید مرتضی]]، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴</ref> | ||
==نظر برخی از بزرگان== | ==نظر برخی از بزرگان== | ||
نسخهٔ ۱۷ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۵۴
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث علم معصوم است. "علم مستفاد معصوم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- در یک تقسیم علم امام بر دو قسم است، علم مستفاد و علم اکتسابی، علم مستفاد علمی است موهوبی و علم اکتسابی علمی است که از راه های تجربی به دست می آید.
چیستی علم اکتسابی و مستفاد (موهوبی)
- علم اکتسابی، علمی است که از راه‌های حسی و تجربی و عقلی می‌توان به دست آورد. این‌گونه علوم با توجه به شدت و ضعف یا صحت و سُقم حواس و دیگر ابزارها، شدت و ضعف می‌پذیرد.[۱] بخشی از علوم پیامبران و امامان(ع)، به شیوه‌های عادی مانند حواس یا تعقل کسب می‌شود، تردیدی نیست که این بخش از دانش آنان اکتسابی است و دیگر مردم نیز می‌توانند با استفاده از این شیوه‌ها به دانش‌های مشابه برسند.[۲]
- در مقابل علم اکتسابی علم اکتسابی غیر رسمی[۳] و به عبارتی علم مستفاد و موهوبی[۴] قرار دارد، علمی که ابزار آن را حق تعالی معرفی نموده است، به گونه‌ای که اگر معرفی نکرده بود، یا اصلاً قابل کسب نبود و یا به کمال و تمام قابل دسترسی نبود. مانند علمی که به وسیله تقوا می‌توان به دست آورد: ﴿﴿إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً﴾﴾[۵] این علم هم اکتسابی است، ولی ابزار آن تقواست.[۶]
نظر برخی از بزرگان
- برخی از علما مانند سیدمرتضی به تبع شیخ مفید، علم مستفاد را علم مُحدَث می دانند یعنی علمی که از ابتدا نبوده و سپس ایجاد شده است.[۷] علم مستفاد اگر چه اصالتا برای اشاره به علوم غیرذاتی به کار می‌رود و معنای آن نفی ذاتی بودن علم امام است؛ اما به طور ضمنی به موهوبی بودن این علوم نیز اشاره دارد. در روایات آمده است ارواح امامان(ع) در هر شب جمعه به عرش الهی عروج می‌کند و باز نمی‌گردند، مگر با علمی مستفاد. این علم هرچه باشد و به هر اندازه باشد، علمی موهوبی است؛ زیرا به روش‌های عادی قابل اکتساب نیست و مخصوص امامان (ع) است.[۸]
پرسش‌های وابسته
جستارهای وابسته
منبع‌شناسی جامع علم معصوم
منابع
هاشمی، سید علی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی؛- هاشمی، سید علی، ویژگی‌های علوم ائمه از دیدگاه علمای امامیه؛
- حسینی شاهرودی، سید مرتضی، آشنایی با عرفان اسلامی.
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. حسینی شاهرودی، سید مرتضی، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴؛ هاشمی، سید علی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۹۸
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۹۸ و ص ۲۶۹
- ↑ ر.ک. حسینی شاهرودی، سید مرتضی، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، ص ۲۶۹
- ↑ سورۀ انفال، آیۀ ۲۹
- ↑ ر.ک. حسینی شاهرودی، سید مرتضی، آشنایی با عرفان اسلامی، ص ۴۴
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، صفحه؟؟؟
- ↑ ر.ک. هاشمی، سید علی، ویژگی‌های علوم ائمه از دیدگاه علمای امامیه، صفحه؟؟؟