زیدیه و حدیث امامیه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۴۳: خط ۴۳:
{{فهرست اثر}}
{{فهرست اثر}}
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
 
*سخنی با خواننده
*مقدمه
*پیشینه
*فصل اوّل: کلّیّات
*تعریف [[زیدیه]]
*قیام‌های زیدیه در سدهٔ دوم
*[[زید بن علی]] (۷۵-۱۲۲ق)
*[[یحیی بن زید]] (۹۸-۱۲۵ق)
*[[نفس زکیه]] (۹۳-۱۴۵ق)
*[[ابراهیم]] بن عبداللّه (۹۷-۱۴۵ق)
*صاحب فَخّ (۱۲۸-۱۶۹ق)
*ابن طباطبا (۱۷۳-۱۹۹ق)
*جدایی زیدیان و حسنیان
*فرقه‌های [[زیدی]]
:۱. بُتریه
*ویژگی‌های [[اعتقادی]]
*[[فقه]]
:۲. [[جارودیه]]
*[[اعتقادات]]
:۳. [[سلیمانیه]]
*جغرافیای حضور زیدیه
*شمال [[ایران]]
*[[یمن]]
*[[تحول]] باورهای زیدیه
*الف)[[ امامت]]
:۱. [[علم امام]]
:۲. [[شمار امامان]]
:۳. [[مهدویت]]
*ب) [[خلفا]] و [[صحابه]]
*خلفا
*صحابه
*ج) فقه
*[[ حدیث]] زیدیه
*[[حدیث]] زیدیه در [[قرن سوم]]
*امالی [[احمد]] بن [[عیسی]] (۲۴۷ق)
*کتاب الذکر
*[[مناقب الامام امیرالمؤمنین]]
*آثار [[حدیثی]] و [[تاریخی]] در [[قرن چهارم]]
*[[رجال]] و منابع رجالی زیدیه
*طبقات الزیدیة الکبری
*دیگر آثار رجالی زیدیه
*حدیث [[امامیه]]
*فصل دوم: [[راویان]] زیدی
*راویان دارای کتاب
:۱. ابویونس سالم بن ابی‌حفصه (۱۳۷ق)
:۲. ابوربیع [[سلیمان بن خالد]] بن دهقان بن [[نافله]] هلالی (قبل از ۱۴۸ق)
:۳. عبداللّٰه بن [[زبیر]] بن [[عمر]] بن [[درهم]] [[اسدی]] رَسّان (ح ۱۵۰ق)
:۴. ابوالخزرج [[طلحة]] بن [[زید]] نهدی (ح ۱۵۰ق)
:۵. ابوخالد [[عمرو بن خالد]] واسطی (دههٔ ۱۵۰ق)
:۶. [[ابومحمد]] صبّاح بن [[یحیی]] مُزنی (بعد از ۱۵۰ق)
:۷. [[ابوالجارود]] [[زیاد بن منذر]] (بعد از ۱۵۰ق)
*دیدگاه [[رجالیان]] [[اهل سنت]]
*اعتقادات ابوالجارود
*[[روایات]] ابوالجارود در منابع زیدی
*روایات ابوالجارود در منابع امامی
*موضوع روایات ابوالجارود
*فضیلت‌شماری
*[[قیام]] و [[خروج مهدی]]
*[[تفسیر]]
*برآیند
:۸. ابوبحیر عبداللّه بن [[نجاشی]] (بعد از ۱۵۰ق)
:۱۰. [[ابوسلمه]] [[غالب]] بن [[عثمان]] [[هَمْدانی]] معشاری (۸۸-۱۶۶ق)
:۱۱. ابوعبداللّٰه [[حسن بن صالح]] بن [[حی]] هَمْدانی (۱۰۰-۱۶۸ق)
*ویژگی‌های شخصیتی حسن بن صالح
*اعتقادات حسن بن صالح
*نگاه [[عالمان اهل سنت]] به حسن بن صالح
*[[باور]] زیدی
*در منابع نخستین زیدی
*در منابع امامی
*برآیند
:۱۲. [[عمرو]] بن ابی‌المقدام [[ثابت بن هرمز]] (۱۷۲ق)
:۱۳. ابوجناده حُصَین بن مُخارِق سلولی (دههٔ ۱۸۰ق)
:۱۴. ابوعثمان عمرو بن جمیع [[ازدی]] (ح ۱۸۰ق)
:۱۵. ابومحمد مسعدة بن [[صدقه]] عَبْدی (۱۸۳ق)
:۱۶. [[ابوعبدالرحمان]] غیاث بن [[ابراهیم نخعی]] (ح ۱۸۵ق)
:۱۷. [[ابومعمر]] [[سعید]] بن خثیم بن [[رشد]] هلالی (۱۸۰ق)
:۱۸. [[عامر]] بن [[کثیر]] سراج (بعد از ۲۰۰ق)
:۱۹. [[یحیی]] بن سالم فَرَّاء [[کوفی]] (بعد از ۲۰۰ق)
:۲۰. [[ابوجعفر]] دیباج [[محمد بن جعفر]]{{ع}} (۲۰۳ق)
*[[ادعای مهدویت]]
*دیباج در [[ایران]]
:۲۱. [[ابوبکر]] عبّاد بن صُهَیب کلیبی (۲۱۲ق)
*[[باور]] [[زیدی]]
*در منابع امامی
:۲۲. عُبادَة بن زیاد بن [[موسی]] [[اسدی]] (۲۳۱ق)
:۲۳. ابوعبداللّٰه [[احمد]] بن صبیح اسدی یشکری (ح ۲۵۰ق)
:۲۴.[[ محمد بن عمر]] زیدی (؟ق)
*[[راویان]] بی‌کتاب
:۱. [[حکم بن عتیبه]] (۴۶-۱۱۴ق)
*مضامین [[روایات]] حکم بن عتیبه
*الف) [[فضایل امام علی]]{{ع}} و خاندانش
*ب) [[روایت]] از [[امام علی]]{{ع}} و خاندانش
*ج) توجه به برخی [[صحابه]]
*د)[[ احترام]] به [[شیخین]]
*ه)[[ سکوت]] دربارهٔ [[عثمان]] یا خرده‌گیری بر او
*و) مسح بر خفین
*[[داوری]] دربارهٔ [[مذهب]] حکم بن عتیبه
*[[ارتباط]] [[حَکَم]] با [[باورهای شیعی]] و [[سنی]]
*ارتباط حَکَم با [[بتریه]]
*تصفیه‌کنندگان
:۲. [[ابومحمد]] [[قیس]] بن [[ربیع]] (۱۶۷ق)
*باور زیدی
*در منابع امامی
*زیدیان [[مخالف]]
*[[پرسش از امام]]
*[[ تکذیب]] و [[لعن]]
*جمع‌بندی
*فصل سوم: بررسی طرق و اسناد
*اهمیت طرق [[نجاشی]]
*[[اسناد روایات]] زیدی در منابع امامی
*پرکاربردترین طرق نجاشی
:۱. سالم بن ابی‌حفصه (۱۳۷ق)
:۲. عبداللّٰه بن [[زبیر]] رسان
:۳. [[طلحة]] بن [[زید]]
:۴. [[عمرو بن خالد]] واسطی
:۵. ابومحمد صبّاح بن یحیی [[مزنی]]
:۶. [[ابوالجارود]]
:۷. [[حسن بن صالح]] بن [[حی]]
:۸. [[عمرو]] بن ابی‌المقدام [[ثابت بن هرمز]] و پدرش
*۹. عمرو بن جمیع
:۱۰. ابوجناده [[حصین]] بن [[مخارق]]
:۱۱. مسعدة بن [[صدقه]]
:۱۲. غیاث بن [[ابراهیم]]
:۱۳. [[ابومعمر]] [[سعید]] بن خثیم هلالی (۱۸۰ق)
:۱۴. عامر بن کثیر سراج
:۱۵. یحیی بن سالم فراء
:۱۶.[[ محمد بن جعفر]]{{ع}} الدیباج (۲۰۳ق)
:۱۷. [[عباد بن صهیب]]
:۱۸. عُبادة بن زیاد اسدی (۲۳۱ق)
:۱۹.[[ احمد]] بن صبیح
*جمع‌بندی
*فصل چهارم: راه‌های [[نفوذ]] روایات زیدی
*الف) [[مشایخ]] امامی نخستین
:۱.[[ محمد]] بن [[سنان]] زاهری [[همدانی]] (۲۲۰ق)
*وضعیت رجالی
*پیوند با [[غالیان]]
*کتاب‌های ابن‌سنان
*کتاب‌هایی که [[محمد]] بن سنان نقل کرده است
*محمد بن سنان و نقل کتاب‌های [[زیدیه]]
*محمد بن سنان و ابوالجارود
:۲. طبقهٔ پس از محمد بن سنان
*برقی‌ها
*واسطهٔ برقی‌ها و ابن‌سنان
*[[قمی‌ها]]
*[[طلحه]] بن زید و راویان [[قمی]]
*غیاث بن [[ابراهیم]] و [[قمی‌ها]]
*[[المحاسن]] و [[اخبار]] [[زیدی]]
*ب) زیدیانِ نزدیک به امامی
:۱. ابن‌عقده (۲۴۹-۳۳۳ق)
*[[پدر]] و اشتغال [[خانوادگی]]
*[[حفظ]] و نقد [[احادیث]]
*انتقادهای وارد بر ابن‌عقده
*بغدادی‌ها و ‌کوفی‌ها
*[[رقابت]] [[مشایخ]] [[کوفه]]
*ارزیابی انتقادات
*[[دارقطنی]] و ابن‌عقده
*وجاده‌ها و [[رجال]] مجهول ابن‌عقده
*نقل [[فضایل]]
*[[اعتقادات]] ابن‌عقده
*علاقه به [[اهل بیت]]{{عم}}
*اساتید و اسانید زیدی
*دربارهٔ [[شیخین]] و [[صحابه]]
*زیدی جارودی
*کتاب‌های ابن‌عقده
*کتاب‌های [[اعتقادی]]
*کتاب‌های رجالی
*آراء رجالی
*اساتید رجالی ابن‌عقده
*[[جعفر]] بن عبداللّٰه [[محمدی]] (زنده در ۲۶۹ق)
*ابوعبداللّٰه [[یحیی بن زکریا]] بن شیبان کندی علّاف (زنده در ۲۷۹ق)
*[[علی بن حسن بن فضال]] (۲۰۶-۲۹۰ق)
*کتاب‌های نقل شده از ابن‌عقده
*نسخه‌سازی
*کثرت [[راویان]] [[کوفی]]
*ائمهٔ خاص
*سنددهی از پسران به [[پدران]]
*موضوع کتاب‌ها
*[[نفوذ]] کتاب‌ها و [[روایات]] [[زیدیه]]
:۲. ابن‌جعابی (۲۸۴-۳۵۵ق)
*[[مذهب]] و [[باور]]
*ابن‌جعابی و ابن‌عقده
*نقل غرایب
*ج) منابع فرعی [[حدیث]] [[امامیه]]
*امالی‌ها
*امالی‌ها و روایات زیدیان
:۱. [[عدول]] از طرق [[ثابت]]
:۲. کثرت راویان و مشایخ [[سنی]]
:۳. ذکر از منابع زیدی
:۴. [[تصرف]] در اسامی
*پیامدها
:۱. قصه‌پردازی
:۲. راهیابی مفاهیم زیدی
*جمع بندی
*فصل پنجم: قلمرو تأثیر زیدیه در منابع امامی
*الف) تأثیر در متن روایات
:۱.[[ تاریخ]]
*[[پیش‌بینی]] [[قیام زید]]
*[[مدح]] [[زید]]
*[[امام صادق]]{{ع}} و قیام زید
*روایت‌های ضد زیدی
*روایات[[ زید]]
:۲. اعتقادات و [[باورها]]
*[[ جنگ]] و [[شهادت‌طلبی]]
*[[جهاد ابتدایی]]
*کوفه [[شهر آرمانی]]
*ریشه‌یابی قیام‌های دیگر در اعتقادات زیدیه
*[[خروج قائم]]
*[[مهدی]] [[نفس زکیه]]
*اندیشهٔ [[انتظار قائم]] در [[واقفیه]]
*مفهوم [[اهل‌بیت]]{{عم}}
*[[تعیین]] اشخاص [[ائمه]]
:۳. [[فقه]]
*برخورد [[طوسی]] با [[روایات متعارض]]
*راهکار نخست: حمل بر [[تقیه]]
*نقش مذهب راویان
*مرز تقیه و [[جعل]]
*راهکار دوم: شاذ دانستن [[روایت]]
*چگونگی [[تأویل]] روایات شاذ
*روایات زیدی مؤثر در تأویل متعارضات
:۴. [[تفسیر]]
*تفسیر [[ابوالجارود]]
*تفسیر ابوالجارود در [[تفاسیر]] امامی
*تفسیر ابوالجارود در منابع دیگر
*ابن‌عقده و تفسیر
:۵. خوراکی‌ها و [[آداب]] [[معاشرت]]
*ب) تأثیر در اسناد و رجال
*ابن‌عقده و [[رجالیان]] [[اهل سنت]]
*ابن‌عقده از دیدگاه رجالیان امامیه
*کشی
*[[صدوق]] و قمی‌ها
*ابن‌غضائری
*طوسی
*[[نجاشی]]
*توثیق و [[تضعیف]]
:۱. زیدیان
:۲. اهل سنت
:۳. نویسندگان ناشناس
:۴. تکذیب‌شدگان
:۵. رجال‌شناسان متأخر
*جمع بندی
*خاتمه: نتایج و پیشنهادها
*نتایج
:۱. نقل از [[امامان]] [[امامیه]]
:۲. مؤثرترین [[راوی]] و نویسنده
:۳. [[میزان]] تأثیر
:۴. دورهٔ تأثیرگذاری
:۵. حوزهٔ تأثیرگذاری
:۶. الگوی سندی
*پیشنهادها
:۱. بازیابی و [[شناسایی]] [[راویان]] [[زیدی]]
:۲. تأثیر [[واقفیه]] بر [[حدیث]] امامیه
:۳. بازیابی الگوی سندی
:۴. مصدریابی [[رجال]] [[نجاشی]]
:۵. نقش هم‌قبیلگی در حدیث
:۶. بازشناسی [[فرقه‌ها]] و نحله‌های [[فکری]] [[شیعیان کوفه]]
*فهرست راویان زیدی
*فهرست منابع
*مقالات و پایان‌نامه‌ها
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}

نسخهٔ ‏۱۲ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۳۹

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
زیدیه و حدیث امامیه
زبانفارسی
نویسندهاعظم فرجامی
موضوعزیدیه و حدیث امامیه
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث|انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]][[رده:انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۴ ش
شابک‏‫‬‭۹۷۸-۹۶۴-۴۹۳-۸۳۳-۷
شماره ملی۳۸۱۴۱۳۲

زیدیه و حدیث امامیه، کتابی است که به بررسی مقایسه‌ای دیدگاه‌های امامیه و زیدیه در خصوص امامت می‌پردازد.این کتاب اثر اعظم فرجامی است و انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «در این کتاب، راویان زیدی حاضر در میراث حدیثی امامیه شناسایی و روایات آنها به فراخور نیاز و به فراوانی عرضه شده است تا در یک نگاه کلی، میزان راهیابی اخبار و دیدگاه‌های آنان را به منابع حدیثی امامیه نشان دهد. تلاش پژوهشگر در این اثر، گردآوری تمامی راویان زیدی موجود در اسناد احادیث امامیه و بیان طرق و اسانید روایات راویان غیرامامی در رساندن میراث حدیثی زیدیه به منابع امامیه بوده است. در این راستا ابتدا در خصوص قیام زیدیه و فرقه‌های آن صحبت شده و راویان زیدی معرفی شده‌اند. سپس طرق و اسانید راویان بررسی شده و راه‌های نفوذ روایات زیدی در احادیث امامیه مطرح شده است. در نهایت نیز قلمروی تأثیر زیدیه در منابع امامی گفته شده است».[۱]

فهرست کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

  • سخنی با خواننده
  • مقدمه
  • پیشینه
  • فصل اوّل: کلّیّات
  • تعریف زیدیه
  • قیام‌های زیدیه در سدهٔ دوم
  • زید بن علی (۷۵-۱۲۲ق)
  • یحیی بن زید (۹۸-۱۲۵ق)
  • نفس زکیه (۹۳-۱۴۵ق)
  • ابراهیم بن عبداللّه (۹۷-۱۴۵ق)
  • صاحب فَخّ (۱۲۸-۱۶۹ق)
  • ابن طباطبا (۱۷۳-۱۹۹ق)
  • جدایی زیدیان و حسنیان
  • فرقه‌های زیدی
۱. بُتریه
۲. جارودیه
۳. سلیمانیه
۱. علم امام
۲. شمار امامان
۳. مهدویت
۱. ابویونس سالم بن ابی‌حفصه (۱۳۷ق)
۲. ابوربیع سلیمان بن خالد بن دهقان بن نافله هلالی (قبل از ۱۴۸ق)
۳. عبداللّٰه بن زبیر بن عمر بن درهم اسدی رَسّان (ح ۱۵۰ق)
۴. ابوالخزرج طلحة بن زید نهدی (ح ۱۵۰ق)
۵. ابوخالد عمرو بن خالد واسطی (دههٔ ۱۵۰ق)
۶. ابومحمد صبّاح بن یحیی مُزنی (بعد از ۱۵۰ق)
۷. ابوالجارود زیاد بن منذر (بعد از ۱۵۰ق)
۸. ابوبحیر عبداللّه بن نجاشی (بعد از ۱۵۰ق)
۱۰. ابوسلمه غالب بن عثمان هَمْدانی معشاری (۸۸-۱۶۶ق)
۱۱. ابوعبداللّٰه حسن بن صالح بن حی هَمْدانی (۱۰۰-۱۶۸ق)
  • ویژگی‌های شخصیتی حسن بن صالح
  • اعتقادات حسن بن صالح
  • نگاه عالمان اهل سنت به حسن بن صالح
  • باور زیدی
  • در منابع نخستین زیدی
  • در منابع امامی
  • برآیند
۱۲. عمرو بن ابی‌المقدام ثابت بن هرمز (۱۷۲ق)
۱۳. ابوجناده حُصَین بن مُخارِق سلولی (دههٔ ۱۸۰ق)
۱۴. ابوعثمان عمرو بن جمیع ازدی (ح ۱۸۰ق)
۱۵. ابومحمد مسعدة بن صدقه عَبْدی (۱۸۳ق)
۱۶. ابوعبدالرحمان غیاث بن ابراهیم نخعی (ح ۱۸۵ق)
۱۷. ابومعمر سعید بن خثیم بن رشد هلالی (۱۸۰ق)
۱۸. عامر بن کثیر سراج (بعد از ۲۰۰ق)
۱۹. یحیی بن سالم فَرَّاء کوفی (بعد از ۲۰۰ق)
۲۰. ابوجعفر دیباج محمد بن جعفر(ع) (۲۰۳ق)
۲۱. ابوبکر عبّاد بن صُهَیب کلیبی (۲۱۲ق)
۲۲. عُبادَة بن زیاد بن موسی اسدی (۲۳۱ق)
۲۳. ابوعبداللّٰه احمد بن صبیح اسدی یشکری (ح ۲۵۰ق)
۲۴.محمد بن عمر زیدی (؟ق)
۱. حکم بن عتیبه (۴۶-۱۱۴ق)
۲. ابومحمد قیس بن ربیع (۱۶۷ق)
۱. سالم بن ابی‌حفصه (۱۳۷ق)
۲. عبداللّٰه بن زبیر رسان
۳. طلحة بن زید
۴. عمرو بن خالد واسطی
۵. ابومحمد صبّاح بن یحیی مزنی
۶. ابوالجارود
۷. حسن بن صالح بن حی
۸. عمرو بن ابی‌المقدام ثابت بن هرمز و پدرش
  • ۹. عمرو بن جمیع
۱۰. ابوجناده حصین بن مخارق
۱۱. مسعدة بن صدقه
۱۲. غیاث بن ابراهیم
۱۳. ابومعمر سعید بن خثیم هلالی (۱۸۰ق)
۱۴. عامر بن کثیر سراج
۱۵. یحیی بن سالم فراء
۱۶.محمد بن جعفر(ع) الدیباج (۲۰۳ق)
۱۷. عباد بن صهیب
۱۸. عُبادة بن زیاد اسدی (۲۳۱ق)
۱۹.احمد بن صبیح
  • جمع‌بندی
  • فصل چهارم: راه‌های نفوذ روایات زیدی
  • الف) مشایخ امامی نخستین
۱.محمد بن سنان زاهری همدانی (۲۲۰ق)
  • وضعیت رجالی
  • پیوند با غالیان
  • کتاب‌های ابن‌سنان
  • کتاب‌هایی که محمد بن سنان نقل کرده است
  • محمد بن سنان و نقل کتاب‌های زیدیه
  • محمد بن سنان و ابوالجارود
۲. طبقهٔ پس از محمد بن سنان
۱. ابن‌عقده (۲۴۹-۳۳۳ق)
۲. ابن‌جعابی (۲۸۴-۳۵۵ق)
  • مذهب و باور
  • ابن‌جعابی و ابن‌عقده
  • نقل غرایب
  • ج) منابع فرعی حدیث امامیه
  • امالی‌ها
  • امالی‌ها و روایات زیدیان
۱. عدول از طرق ثابت
۲. کثرت راویان و مشایخ سنی
۳. ذکر از منابع زیدی
۴. تصرف در اسامی
  • پیامدها
۱. قصه‌پردازی
۲. راهیابی مفاهیم زیدی
  • جمع بندی
  • فصل پنجم: قلمرو تأثیر زیدیه در منابع امامی
  • الف) تأثیر در متن روایات
۱.تاریخ
۲. اعتقادات و باورها
۳. فقه
۴. تفسیر
  • تفسیر ابوالجارود
  • تفسیر ابوالجارود در تفاسیر امامی
  • تفسیر ابوالجارود در منابع دیگر
  • ابن‌عقده و تفسیر
۵. خوراکی‌ها و آداب معاشرت
۱. زیدیان
۲. اهل سنت
۳. نویسندگان ناشناس
۴. تکذیب‌شدگان
۵. رجال‌شناسان متأخر
  • جمع بندی
  • خاتمه: نتایج و پیشنهادها
  • نتایج
۱. نقل از امامان امامیه
۲. مؤثرترین راوی و نویسنده
۳. میزان تأثیر
۴. دورهٔ تأثیرگذاری
۵. حوزهٔ تأثیرگذاری
۶. الگوی سندی
  • پیشنهادها
۱. بازیابی و شناسایی راویان زیدی
۲. تأثیر واقفیه بر حدیث امامیه
۳. بازیابی الگوی سندی
۴. مصدریابی رجال نجاشی
۵. نقش هم‌قبیلگی در حدیث
۶. بازشناسی فرقه‌ها و نحله‌های فکری شیعیان کوفه
  • فهرست راویان زیدی
  • فهرست منابع
  • مقالات و پایان‌نامه‌ها

دربارهٔ پدیدآورنده

اعظم فرجامی

خانم اعظم فرجامی (متولد ۱۳۶۰ش)، علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «زیدیه و حدیث امامیه»، «زید بن علی به روایت عمرو بن خالد در منابع امامی» و «ابورافع» برخی از این آثار است.[۲]


پانویس

دریافت متن

پیوند به بیرون