مردم و زمینه‌سازی ظهور (کتاب)

مردم و زمینه‌سازی ظهور
نویسنده	حسین الهی‌نژاد
ویراستاران	محمد باقر انصاری علی رضا سالوند
موضوع	امامت، مهدویت
مذهب	شیعه
ناشر	انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
وابسته به	دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۷ ش
تعداد صفحه	۳۲۸
شابک	‏‫‬‏‫‫‬۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۴۰۱-۶
شماره ملی	‎۵۲۱۷۷۳۵

مردم و زمینه‌سازی ظهور کتابی است به زبان فارسی که به بررسی امکان و ضرورت زمینه‌سازی ظهور از نگاه ادله عقلی و نقلی می‌پردازد. این کتاب به قلم حسین الهی‌نژاد نوشته شده و توسط انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده‌است.

دربارهٔ کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

فهرست کتاب

• سخنی با خواننده
• مقدمه

فصل اول: کلیات و مبانی

مبحث اول: سامانه پژوهش

• طرح و تبیین مسئله
• ضرورت و اهمیت بحث
• پیشینه و تاریخچه بحث

مبحث دوم: مفهوم‌شناسی واژگان

• ظهور
• زمینه‌سازی ظهور

مبحث سوم: نظریه‌ها و نگرش‌ها

• تحصیلی و حصولی بودن ظهور
• اختیاری یا جبری بودن ظهور
• نظریه وظیفه‌گرایی مطلق و وظیفه‌گرایی معطوف به ظهور
• تفاوت‌های غایت‌شناختی و کارکردشناختی دو نظریه
• تحلیل غایت‌شناختی
• تحلیل کارکردشناختی
• نمودار امکان و امتناع زمینه‌سازی ظهور

مبحث چهارم: مبانی معرفتی زمینه‌سازی ظهور

• جایگاه قدرت خدا و بشر در رخداد ظهور
• ساحات ظهور
• علل و شرایط ظهور
• آمادگی کامل مردم، شرط ظهور
• تاریخ خاستگاه رخداد ظهور
• نتیجه بحث

فصل دوم: زمینه‌سازی ظهور با دلایل عقلی و فلسفی

مبحث اول: تسلط انسان بر سرنوشت

• چیستی اختیاری بودن ظهور
• چیستی اختیاری بودن سرنوشت
• ایده زمینی بودن ظهور و تحلیل آن
• چیستی و ماهیت ظهور
• تاریخ خاستگاه رخداد ظهور
• تفاوت‌های قیامت با ظهور
• تفاوت کارکردشناختی
• تفاوت عوامل‌شناختی
• تفاوت غایت‌شناختی
• تفاوت ماهیت‌شناختی
• تحلیل ایده اختیاری بودن سرنوشت
• چیستی سرنوشت
• نگرش‌ها درباره سرنوشت
• جبرمحوری در سرنوشت
• تفویض‌محوری در سرنوشت
• اختیارمحوری در سرنوشت
• رابطه اختیارگرایی در سرنوشت با اختیارگرایی در ظهور
• نتیجه بحث

مبحث دوم: عمومیت قانون علیت و قانونمندی جامعه

• تحلیل و تبیین فراگیری قانون علیت
• ضرورت و سنخیت در قانون علیت
• علیت و قانونمندی در حوادث اجتماعی
• علت تامه و تحقق شرایط ظهور
• چیستی شرط و علت
• چیستی شرایط ظهور
• حقیقی بودن ظهور و شرایط آن
• آگاه نبودن انسان به نصاب شرایط ظهور

مبحث سوم: استلزام ظهور با رفع عوامل غیبت

• غیبت و ظهور
• مفهوم‌شناسی غیبت و ظهور
• رابطه تناقضی میان غیبت و ظهور
• نظریه اصالت الظهور
• مفهوم‌شناسی اصلی و فرعی
• دلایل توجیهی اصالت الظهور
• اقتضای ظهور و مانعیت غیبت
• علت تامه تداعی‌گر تلازم وجودی و عدمی در رخداد ظهور
• نتیجه بحث

فصل سوم: زمینه‌سازی ظهور با دلایل قرآنی

مبحث اول: قانون مکافات عمل از منظر قرآن

• عقلی و فلسفی بودن قانون مکافات
• تنوعات ارتباط‌گیری عمل
• آثار وضعی و تکلیفی عمل
• دلایل توجیهی مؤلفه‌های سه‌گانه قانون مکافات
• الف) رابطه و توازن وجودی میان عمل و بازتاب عمل

1. عمل صالح و بازتاب آن
   1. استقامت در دین عامل فراوانی نعمت
   2. فراوانی روزی در پرتو عمل به کتب آسمانی
   3. ایمان و تقوا زمینه‌ساز جلب برکات الهی
   4. تقوا عامل گشایش در زندگی
   5. عبادت و طاعت عامل طول عمر
   6. استغفار عامل رحمت آسمانی
2. عمل ناصالح و بازتاب آن
   1. رابطه گناه با فساد اجتماعی
   2. نافرمانی عامل قبض برکات
   3. جریانات تاریخی و تطبیق آن با عصر غیبت
   4. انشایی و خبری بودن قانون مکافات در قرآن
   5. خدافراموشی عامل تنگی زندگی
   6. ناسپاسی عامل قحطی و اضطراب

• ب) رابطه لزومی میان عمل و بازتاب عمل

1. شرط و مفهوم‌داری آن توجیه‌گر رابطه لزومی میان عمل و بازتاب آن
   1. چیستی مفهوم‌داری شرط
   2. معیار مفهوم‌داری شرط
2. قطعیت وعده الهی توجیه‌گر رابطه لزومی میان عمل و بازتاب آن
   1. چیستی وعده و وعید
   2. وعده و وعید در قرآن

• قرآن و حتمیت وعده الهی
• صراحت قرآن به تخلف‌ناپذیری وعده الهی
• قانون علیت توجیه‌کننده رابطه لزومی میان عمل و بازتاب عمل
• مفهوم‌شناسی علت
• تلازم وجودی و عدمی میان علت تام و معلول
• قانون مکافات مصداق سنت الهی
• مفهوم‌شناسی سنت
• شاخصه‌های سنت الهی
• ثبات و تغییرناپذیری
• عمومیت و فراگیری
• ابدیت و جاودانگی
• نتیجه بحث

مبحث دوم: اختیاری بودن سرنوشت انسان از منظر قرآن

• توجیه اختیاری بودن سرنوشت با آیات عام و خاص
• آیات عام
• آیات خاص
• جمع‌بندی بحث
• نتیجه فصل

فصل چهارم: زمینه‌سازی ظهور با دلایل روایی

مبحث اول: زمینه‌سازی با تأملات روایی با رویکرد عام

• گناه عامل دفع نعمت‌های الهی
• تداوم نعمت و مانعیت گناه
• آثار تخریبی گناه
• توبه عامل بازگشت نعمت‌ها
• ضرورت ظهور حجت با آمادگی مردم
• داستان خراسانی و هارون مکی
• گفتگوی حمران با امام باقر (ع) از زمان ظهور حجت
• نتیجه بحث

مبحث دوم: زمینه سازی با تأملات روایی با رویکرد خاص

• زمینه‌سازان ظهور (ممهدون للمهدی)
• تقدم‌بخشی ظهور با فرض آمادگی
• نقد و بررسی روایت
• شبهه و پاسخ
• زمینه‌سازی و رایات سود
• رابطه ظهور و رایات سود
• بیعت رایات سود با امام مهدی (ع)
• واگذاری رایات سود به امام مهدی (ع)
• زمینه‌سازی با آمادگی یاران عام و خاص
• رابطه لزومی میان آمادگی مردم با آمادگی یاران
• رابطه لزومی میان آمادگی یاران با رخداد ظهور
• رابطه لزومی با رویکرد تصریحی
• رابطه لزومی با رویکرد تلویحی
• شرط بودن یاران برای ظهور و قیام
• دعای فرج، تعجیل بخش ظهور
• پیش‌فرض‌های چهارگانه بحث

1. بداپذیر بودن مقدرات بشر
2. تغییرپذیر بودن مقدرات با دعا
3. استجابت، هدف کارکردشناختی دعا
4. نکات تبیینی بحث

• نقش دعای فرج در تقدم‌بخشی ظهور
• خاستگاه سه‌گانه دعای فرج

1. ظهورطلبی در ادعیه
   1. ظهورطلبی عام
   2. ظهورطلبی خاص
2. ظهورطلبی در زیارات
3. ظهورطلبی در احادیث

• تحلیل روایی غیبت و رابطه رخداد ظهور با آن
• بازشناسی تحلیلی مؤلفه‌های غیبت
• ماهیت و چیستی غیبت
• تحلیل چگونگی غیبت
• ملاقات سید بحرالعلوم با امام زمان (ع)
• تحلیل چرایی غیبت
• علت، حکمت و غایت، مؤلفه‌های اساسی غیبت
• روایات و علل غیبت
• علت غیبت با رویکرد عام
• علت غیبت با رویکرد خاص

1. ۱. تهدید جانی
2. ٢. اختلاف و همدل نبودن شیعیان
3. ٣. اجتناب از بیعت با ظالمان

• روایات و غایت غیبت
• روایات و حکمت غیبت
• تحقق ظهور با رفع علل غیبت
• نقش مردم در رفع غیبت و رخداد ظهور
• نتیجه
• کتابنامه
• نمایه‌ها

1. آیات
2. روایات
3. موضوعی
4. اعلام و مشاهیر
5. کتاب‌ها
6. مکان‌ها
7. مقالات

دربارهٔ پدیدآورنده

حسین الهی‌نژاد

حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی‌نژاد (متولد ۱۳۴۵ ش، سمنان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جعفر سبحانی، عبدالله جوادی آملی و حسین وحید خراسانی پیگیری کرد. مسئول گروه مبانی مهدویت، مسئول پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی و هیئت تحریریه مجله پژوهش‌های مهدوی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت»، «درآمدی بر فلسفه مهدویت‌پژوهی»، «انتظار الگوبخش سبک نوین زندگی امروزی»، «مردم و زمینه‌سازی ظهور»، «حج و مهدویت»، «تحلیل رویکرد شناختی انتظار از منظر اهل سنت»، «بررسی و تحلیل نقش ایرانیان در تحولات فرجام جامعه بشریت با تاکید بر مسأله ظهور و قیام»، «مهدویت‌پژوهی»، «اتحاد و همگرایی در پرتو مهدویت و موعودگرایی»، «روش‌شناسی مهدویت‌پژوهی»، «برهان لطف و غیبت»، «بازشناسی مفهوم انتظار با رویکرد عام و خاص از منظر شیعه و اهل سنت»، «اسرار غیبت امام زمان»، «استخلاف و مهدویت»، «انتظار عدالت و صلح جهانی»، «صفات منتظران حضرت مهدی»، «وظایف منتظران در عصر غیبت»، «مهدویت و مبانی کلام جدید»، «اتحاد و همگرایی»، «انتظار فعال و توانمندی عقلایی منتظران»، «آشنایی با امام زمان»، «ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر»، «نمادگرایی در نشانه‌های ظهور» و «مهدویت و زبان دین» برخی از این آثار است.