عدالت اقتصادی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۱

عدالت اقتصادی از مصادیق مهم عدالت اجتماعی است که مراد از آن ایجاد تعادل و توازن در حقوق اقتصادی شهروندان دانست. این نوع از عدالت یکی از اهداف مهم نظام اسلامی است که برای تحقق آن ملاک‌ها و شاخصه‌های وجود دارد مانند: ارج‌گذاری و توجه ویژه به مستمندان؛ اقدامات عملی در رسیدگی به محرومان؛ مبارزه با زراندوزی؛ پرهیز دولت از تجملات و اصلاح ساختار بازار.

مقدمه

یکی از مصادیق مهم عدالت اجتماعی، عدالت در بخش اقتصاد است که ویژگی بسیار مهم دولت اسلامی محسوب می‌شود. عدالت اقتصادی را می‌توان ایجاد تعادل و توازن در حقوق اقتصادی شهروندان دانست. طبعاً چنین عدالتی زمانی محقق می‌شود که هر یک از افراد جامعه به حقوق شایسته خود در ناحیه ثروت و درآمدهای جامعه دست یابند. باید توجه داشت که عدالت اقتصادی به معنای تساوی همه افراد در ناحیه درآمدها نیست.

براساس دیدگاه برخی از اندیشمندان معاصر، یکی از راه‌های دستیابی به اقتصاد عادلانه و مترقی، پیاده‌سازی قوانین اقتصادی اسلام است^[۱] و اجرای دو مبنای مهم اقتصادی اسلام؛ یعنی حرام بودن ربا و پذیرش حق مالکیت افراد، در حل مشکلات و نابرابری‌های اقتصادی حائز اهمیت است^[۲]. برخی از راهکارهای بیان شده در جهت ایجاد رفاه عمومی و برقراری توازن اقتصادی در جامعه عبارت است از:

ارج گذاری و توجه ویژه به مستمندان: توصیه‌ها و جهت‌گیری مواضع اقتصادی بر اولویت دادن به حق مستضعفین و محرومان جامعه است و اساس اقتصاد سالم و مستقل، بر تأمین اساسی‌ترین نیازهای مردم محروم و ستمدیده است^[۳]. عدول از حمایت محرومان و پابرهنه‌ها، عدول از عدالت اجتماعی و در نتیجه خیانت به اسلام و مسلمین است^[۴].
مبارزه با زراندوزی: تبیین جهت‌گیری اقتصاد اسلام در راستای حفظ منافع محرومان، گسترش مشارکت عمومی آنان در ثروت‌های جامعه و مبارزه با زراندوزان بزرگ‌ترین هدیه و بشارت آزادی انسان از اسارت فقر و تهیدستی به شمار می‌آید و صاحبان مال و منال در حکومت اسلام، هیچ امتیاز و برتری از این جهت بر فقرا ندارند و ابداً اولویتی به آنان تعلق نخواهد گرفت^[۵].
پرهیز دولت از تجملات: بیشترین سفارش به کارگزاران نظام اسلامی، پرهیز از تجملات و خوی کاخ‌نشینی است^[۶].
اصلاح ساختار بازار: در یک نگاه ابتدایی و سطحی، بازار، محلی عمومی برای خرید و فروش کالاهاست؛ اما در نگاه تیزبین و عمیق، اهمیت بازار و جایگاه آن در حفظ کیان کشور تا بدانجاست که اگر در یک مسیر اسلامی حرکت بکند، مملکت را از آسیب نگه می‌دارد^[۷]. طبعاً بخشی از این آسیب‌ها، از ناحیه بروز نابرابری‌های اقتصادی و ایجاد خلل در چرخه اقتصاد کشور از طرق مختلف مثل احتکار، گران‌فروشی و... خواهد بود. به همین دلیل بازار باید مظهر تام اسلام و عدالت باشد، یعنی از اموری که مخالف دستورات اسلام است، احتراز کند و در مقابل، مقررات اسلام را سرلوحه عملکرد خود قرار دهد. از جمله، بازار باید از ربا مطهر باشد و نیز گران‌فروشی نکند و کالاهای قاچاق که اقتصاد کشور را بر هم م‌یزند، وارد نسازد^[۸].^[۹]

منابع

خاکبان، یوسفی، مقاله «عدالت اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی

پانویس

↑ صحیفه امام، ج۴، ص۲۴۲.
↑ صحیفه امام، ج۵، ص۴۵۱.
↑ صحیفه امام، ج۵، ص۴۳۷.
↑ صحیفه امام، ج۲۱، ص۹۹-۱۰۰.
↑ صحیفه امام، ج۲۰، ص۳۴۰.
↑ صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۷۶.
↑ صحیفه امام، ج۱۳، ص۵۲۶.
↑ صحیفه امام، ج۱۳، ص۳۵۷.
↑ خاکبان، سلیمان، یوسفی، رقیه، "عدالت اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی.

[1] صحیفه امام، ج۴، ص۲۴۲.

[2] صحیفه امام، ج۵، ص۴۵۱.

[3] صحیفه امام، ج۵، ص۴۳۷.

[4] صحیفه امام، ج۲۱، ص۹۹-۱۰۰.

[5] صحیفه امام، ج۲۰، ص۳۴۰.

[6] صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۷۶.

[7] صحیفه امام، ج۱۳، ص۵۲۶.

[8] صحیفه امام، ج۱۳، ص۳۵۷.

[9] خاکبان، سلیمان، یوسفی، رقیه، "عدالت اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{نبوت}}
+{{مدخل مرتبط
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[عدالت اجتماعی]]''' است. "'''عدالت اقتصادی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| موضوع مرتبط = عدالت
-<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[عدالت اقتصادی در قرآن]] - [[عدالت اقتصادی در حدیث]] - [[عدالت اقتصادی در نهج البلاغه]] - [[عدالت اقتصادی در کلام اسلامی]] - [[عدالت اقتصادی در سیره معصوم]] - [[عدالت اقتصادی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[عدالت اقتصادی در معارف و سیره نبوی]] - [[عدالت اقتصادی در معارف و سیره علوی]]</div>
+| عنوان مدخل  = عدالت اقتصادی
+| مداخل مرتبط = [[عدالت اقتصادی در قرآن]] - [[عدالت اقتصادی در معارف و سیره نبوی]] - [[عدالت اقتصادی در معارف و سیره علوی]] - [[عدالت اقتصادی در سیره معصوم]] - [[عدالت اقتصادی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[عدالت اقتصادی در فقه سیاسی]] - [[عدالت اقتصادی در مکتب خلفا]]
+| پرسش مرتبط  = عدالت (پرسش)
+}}
-==مقدمه==
+'''عدالت اقتصادی''' از مصادیق مهم [[عدالت اجتماعی]] است که مراد از آن ایجاد [[تعادل]] و توازن در حقوق اقتصادی [[شهروندان]] دانست. این نوع از [[عدالت]] یکی از اهداف مهم [[نظام اسلامی]] است که برای تحقق آن ملاک‌ها و شاخصه‌های وجود دارد مانند: ارج‌گذاری و توجه ویژه به مستمندان؛ اقدامات عملی در رسیدگی به محرومان؛ مبارزه با زراندوزی؛ پرهیز [[دولت]] از [[تجملات]] و [[اصلاح]] ساختار بازار.
-*یکی از مصادیق مهم [[عدالت اجتماعی]]، [[عدالت]] در بخش [[اقتصاد]] است که ویژگی بسیار مهم [[دولت اسلامی]] محسوب می‌شود. عدالت اقتصادی را میتوان ایجاد [[تعادل]] و [[توازن]] در [[حقوق]] [[اقتصادی]] [[شهروندان]] دانست. طبعاً چنین عدالتی زمانی محقق می‌شود که هر یک از افراد [[جامعه]] به [[حقوق]] [[شایسته]] خود در [[ناحیه]] [[ثروت]] و درآمدهای [[جامعه]] [[دست]] یابند. باید توجه داشت که عدالت اقتصادی به معنای [[تساوی]] همه افراد در [[ناحیه]] درآمدها نیست. [[سید قطب]] در این زمینه مینویسد: [[مساوات]] غیر منطقی در [[مال]] از دیدگاه [[اسلام]]، قانونی و صحیح نیست؛ چراکه به اقتضای [[عدل مطلق]]، [[مردم]] باید از لحاظ کسب روزی، مختلف باشند و گروهی [[برتر]] از گروه دیگر باشند. لازمه تحقق [[عدالت]] در این زمینه، مهیا نمودن شرایط و امکانات مساوی برای همگان است به نحوی که نوع [[فرهنگ]] و [[جایگاه اجتماعی]] افراد کم بضاعت و [[فقیر]]، مانع [[پیشرفت]] و کوشش آنها در عرصه‌های مختلف [[جامعه]] نگردد<ref>سید قطب، عدالت اجتماعی در اسلام، ص۸.</ref>.
-*[[جایگاه]] والا و نقش محوری عدالت اقتصادی، در آثار [[حضرت]] [[امام خمینی]] بسیار چشمگیر و بارز است. [[امام خمینی]] همواره به ریشه کنی [[فقر]] و [[محرومیت]] از [[جامعه]] و زدودن شکاف طبقاتی تأکید مکرر مینمود. از دیدگاه ایشان، یکی از راه‌های دستیابی به [[اقتصاد]] عادلانه و مترقی، پیاده‌سازی [[قوانین]] [[اقتصادی]] [[اسلام]] است<ref>صحیفه امام، ج۴، ص۲۴۲.</ref> و اجرای دو مبنای مهم [[اقتصادی]] [[اسلام]]؛ یعنی [[حرام]] بودن [[ربا]] و [[پذیرش حق]] [[مالکیت]] افراد، در حل [[مشکلات]] و نابرابری‌های [[اقتصادی]] حائز اهمیت می‌باشد<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۴۵۱.</ref>. هرچند ترکیب "عدالت اقتصادی" در [[سخنان امام]] وجود ندارد، اما با تتبع و دقت در آثار ایشان میتوان شاخصه‌ها و کارکردهای مفهوم عدالت اقتصادی از نگاه [[امام خمینی]] را به دست آورد. ایشان راهکارها و اقدامات فراوانی را در جهت ایجاد [[رفاه عمومی]] و برقراری [[توازن]] [[اقتصادی]] در [[جامعه]] اتخاذ نموده‌اند از جمله:
-*'''ارج گذاری و توجه ویژه به [[مستمندان]]''': توصیه‌ها و جهت‌گیری مواضع [[اقتصادی]] [[امام خمینی]] عموماً بر [[اولویت]] دادن به [[حق]] [[مستضعفین]] و [[محرومان]] [[جامعه]] بود و [[معتقد]] بود اساس [[اقتصاد]] سالم و مستقل، بر تأمین اساسی‌ترین نیازهای [[مردم]] [[محروم]] و ستمدیده است<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۴۳۷.</ref>؛ چرا که بار سنگین [[انقلاب]] بر دوش همین قشر [[مستضعف]] است که به امکانات کم و ساده قانع هستند<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۴۳۷.</ref>. ایشان عدول از [[حمایت]] [[محرومان]] و پابرهنه‌ها را عدول از [[عدالت اجتماعی]] و در نتیجه [[خیانت]] به [[اسلام]] و [[مسلمین]] تلقی مینمود<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۹۹-۱۰۰.</ref>.
-*'''اقدامات عملی در [[رسیدگی به محرومان]]''': از مهم‌ترین اقدامات عملی [[امام خمینی]] در کمک‌رسانی به [[محرومان]] و خودکفا کردن آنان، تأسیس کمیته [[امداد]] بود که ۲۲ روز پس از [[پیروزی انقلاب]]، به عنوان دومین نهاد انقلابی شروع به فعالیت کرد. از دیگر اقدامات عملی [[امام خمینی]] در مسیر فقرزدایی از [[جامعه]] میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: [[ابداع]] [[جهاد]] [[سازندگی]] برای [[آبادانی]] مناطق [[محروم]] و بهبود [[زندگی]] روستائیان<ref>صحیفه امام، ج۱۶، ص۳۳۷.</ref>، افتتاح حساب ۱۰۰ به منظور خانه‌سازی، برای [[مستضعفان]]<ref>صحیفه امام، ج۶، ص۵۱۹.</ref>، فروش نفت با [[هدف]] زدودن [[فقر]]<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۳۶۳.</ref>، وضع [[قوانین]] برای اعاده [[حقوق]] [[فقرا]]<ref>صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۰۴.</ref>، نهادینه کردن [[سنّت]] [[قرض الحسنه]]<ref>صحیفه امام، ج۲۰، ص۴۰۰.</ref> و ارائه برنامه‌ها و طرح‌های [[سازندگی]]<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۱۵۰.</ref> اشاره کرد.
-*'''[[مبارزه]] با زراندوزی''': [[امام]] [[تبیین]] جهت‌گیری [[اقتصاد]] [[اسلام]] در راستای [[حفظ]] [[منافع]] [[محرومان]]، گسترش [[مشارکت]] عمومی آنان در ثروت‌های [[جامعه]] و [[مبارزه]] با زراندوزان را بزرگ‌ترین [[هدیه]] و [[بشارت]] [[آزادی]] [[انسان]] از [[اسارت]] [[فقر]] و تهیدستی به شمار میآورد و [[معتقد]] است بیان این [[حقیقت]] که صاحبان [[مال و منال]] در [[حکومت]] [[اسلام]]، هیچ امتیاز و [[برتری]] از این جهت بر [[فقرا]] ندارند و ابداً اولویتی به آنان تعلق نخواهد گرفت، [[راه]] [[شکوفایی]] و پرورش استعدادهای خفته و [[سرکوب]] شده پابرهنگان را فراهم می‌کند<ref>صحیفه امام، ج۲۰، ص۳۴۰.</ref>.
-*'''[[پرهیز]] [[دولت]] از [[تجملات]]''': بیشترین سفارش [[امام خمینی]] به [[کارگزاران]] [[نظام اسلامی]]، [[پرهیز]] از [[تجملات]] و [[خوی]] کاخ‌نشینی بود. از دیدگاه ایشان، روزی که [[دولت ما]] توجه به کاخ پیدا کند، آن روز است که باید [[منتظر]] فرسایش و در نتیجه زوال [[دولت]] و [[ملت]] باشیم<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۷۶.</ref>. [[امام خمینی]] آغازگر اصلی در [[اصلاح]] و تعدیل [[جامعه]] را خود دولتمردان و [[کارگزاران حکومتی]] میدانست<ref>صحیفه امام، ج۶، ص۳۳۰.</ref> و کسانی را تا آخر خط با [[نظام]] و [[انقلاب]] همراه میدانست که درد [[فقر]] و [[محرومیت]] و [[استضعاف]] را چشیده باشند<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۸۶.</ref>.
-*'''[[اصلاح]] ساختار بازار''': در یک نگاه ابتدایی و سطحی، [[بازار]]، محلی عمومی برای [[خرید و فروش]] کالاهاست؛ اما در نگاه تیزبین و عمیق [[امام خمینی]] اهمیت بازار و [[جایگاه]] آن در [[حفظ]] کیان [[کشور]] تا بدانجاست که اگر در یک مسیر [[اسلامی]] حرکت بکند، مملکت را از آسیب نگه میدارد<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۵۲۶.</ref>. طبعاً بخشی از این آسیب‌ها، از [[ناحیه]] بروز نابرابری‌های [[اقتصادی]] و ایجاد خلل در چرخه [[اقتصاد]] [[کشور]] از طرق مختلف مثل [[احتکار]]، گرانفروشی و... خواهد بود. به همین [[دلیل]] [[امام خمینی]] [[معتقد]] بود بازار باید [[مظهر]] تام [[اسلام]] و [[عدالت]] باشد یعنی از اموری که [[مخالف]] [[دستورات اسلام]] است، احتراز کند و در مقابل، مقررات [[اسلام]] را سرلوحه عملکرد خود قرار دهد. از جمله، [[بازار]] باید از [[ربا]] [[مطهر]] باشد و نیز گران‌فروشی نکند و کالاهای قاچاق که [[اقتصاد]] [[کشور]] را بر هم میزند، وارد نسازد<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۳۵۷.</ref><ref>[[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|"عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]</ref>.
-== جستارهای وابسته ==
+== مقدمه ==
+یکی از مصادیق مهم [[عدالت اجتماعی]]، [[عدالت]] در بخش [[اقتصاد]] است که ویژگی بسیار مهم [[دولت اسلامی]] محسوب می‌شود. عدالت اقتصادی را می‌توان ایجاد [[تعادل]] و توازن در [[حقوق]] [[اقتصادی]] [[شهروندان]] دانست. طبعاً چنین عدالتی زمانی محقق می‌شود که هر یک از افراد [[جامعه]] به [[حقوق]] شایسته خود در ناحیه [[ثروت]] و درآمدهای [[جامعه]] [[دست]] یابند. باید توجه داشت که عدالت اقتصادی به معنای [[تساوی]] همه افراد در ناحیه درآمدها نیست.
+براساس دیدگاه برخی از اندیشمندان معاصر، یکی از راه‌های دستیابی به [[اقتصاد]] عادلانه و مترقی، پیاده‌سازی [[قوانین]] [[اقتصادی]] [[اسلام]] است<ref>صحیفه امام، ج۴، ص۲۴۲.</ref> و اجرای دو مبنای مهم [[اقتصادی]] [[اسلام]]؛ یعنی [[حرام]] بودن [[ربا]] و پذیرش حق [[مالکیت]] افراد، در حل [[مشکلات]] و نابرابری‌های [[اقتصادی]] حائز اهمیت است<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۴۵۱.</ref>. برخی از راهکارهای بیان شده در جهت ایجاد [[رفاه عمومی]] و برقراری توازن [[اقتصادی]] در [[جامعه]] عبارت است از:
+# '''ارج گذاری و توجه ویژه به [[مستمندان]]''': توصیه‌ها و جهت‌گیری مواضع [[اقتصادی]] بر [[اولویت]] دادن به [[حق]] [[مستضعفین]] و [[محرومان]] [[جامعه]] است و اساس [[اقتصاد]] سالم و مستقل، بر تأمین اساسی‌ترین نیازهای [[مردم]] [[محروم]] و ستمدیده است<ref>صحیفه امام، ج۵، ص۴۳۷.</ref>. عدول از [[حمایت]] [[محرومان]] و پابرهنه‌ها، عدول از [[عدالت اجتماعی]] و در نتیجه [[خیانت]] به [[اسلام]] و [[مسلمین]] است<ref>صحیفه امام، ج۲۱، ص۹۹-۱۰۰.</ref>.
+# '''[[مبارزه]] با زراندوزی''': [[تبیین]] جهت‌گیری [[اقتصاد]] [[اسلام]] در راستای [[حفظ]] [[منافع]] [[محرومان]]، گسترش [[مشارکت]] عمومی آنان در ثروت‌های [[جامعه]] و [[مبارزه]] با زراندوزان بزرگ‌ترین [[هدیه]] و [[بشارت]] [[آزادی]] [[انسان]] از [[اسارت]] [[فقر]] و تهیدستی به شمار می‌آید و صاحبان [[مال و منال]] در [[حکومت]] [[اسلام]]، هیچ امتیاز و [[برتری]] از این جهت بر [[فقرا]] ندارند و ابداً اولویتی به آنان تعلق نخواهد گرفت<ref>صحیفه امام، ج۲۰، ص۳۴۰.</ref>.
+# '''پرهیز [[دولت]] از [[تجملات]]''': بیشترین سفارش به [[کارگزاران]] [[نظام اسلامی]]، [[پرهیز]] از [[تجملات]] و [[خوی]] کاخ‌نشینی است<ref>صحیفه امام، ج۱۷، ص۳۷۶.</ref>.
+# '''[[اصلاح]] ساختار بازار''': در یک نگاه ابتدایی و سطحی، [[بازار]]، محلی عمومی برای [[خرید و فروش]] کالاهاست؛ اما در نگاه تیزبین و عمیق، اهمیت بازار و [[جایگاه]] آن در [[حفظ]] کیان [[کشور]] تا بدانجاست که اگر در یک مسیر [[اسلامی]] حرکت بکند، مملکت را از آسیب نگه می‌دارد<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۵۲۶.</ref>. طبعاً بخشی از این آسیب‌ها، از [[ناحیه]] بروز نابرابری‌های [[اقتصادی]] و ایجاد خلل در چرخه [[اقتصاد]] [[کشور]] از طرق مختلف مثل [[احتکار]]، گران‌فروشی و... خواهد بود. به همین [[دلیل]] بازار باید [[مظهر]] تام [[اسلام]] و [[عدالت]] باشد، یعنی از اموری که [[مخالف]] [[دستورات اسلام]] است، احتراز کند و در مقابل، مقررات [[اسلام]] را سرلوحه عملکرد خود قرار دهد. از جمله، [[بازار]] باید از [[ربا]] [[مطهر]] باشد و نیز گران‌فروشی نکند و کالاهای قاچاق که [[اقتصاد]] [[کشور]] را بر هم م‌یزند، وارد نسازد<ref>صحیفه امام، ج۱۳، ص۳۵۷.</ref>.<ref>[[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|"عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]].</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
-# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]]  [[سلیمان خاکبان|خاکبان، سلیمان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی، رقیه]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
+# [[پرونده:1100618.jpg|22px]] [[سلیمان خاکبان|خاکبان]]، [[رقیه یوسفی|یوسفی]]، [[عدالت اسلامی - خاکبان و یوسفی (مقاله)| مقاله «عدالت اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|'''منظومه فکری امام خمینی''']]
 {{پایان منابع}}
@@ خط ۲۴: / خط ۲۷: @@
 {{عدالت}}
-[[رده:مدخل]]
+[[رده:عدالت]]
-[[رده:عدالت اقتصادی]]
+[[رده:اقتصاد]]

v t e عدالت
عدالت به معنای اعم و اخص	عدالت فردی (عدل خاصی - عدل عامی) • عدالت خانوادگی • عدالت در درون جامعه / عدالت اجتماعی (عدالت سیاسی - عدالت طبیعی - عدالت قانونی - عدالت تصحیحی " عدل مدنی - جور مدنی") • عدالت توزیعی (اصل تفاوت) • عدالت اقتصادی • عدالت حقوقی • عدالت قضایی)
عدل طبیعی	عدل طبیعی
احسان	احسان
برابری	برابری حسابی • برابری هندسی • برابری اجتماعی • برابری اقتصادی • برابری حقوقی • برابری سیاسی • تساوی مثبت • تساوی منفی • نابرابری
ظلم	ظلم جانی • ظلم مالی • ظلم فکری • ظلم روانی • ظلم اعتباری • ظلم فرهنگی • ظلم سیاسی • ظلم اقتصادی • استثمار • استضعاف (مستضعفان) • استکبار (استکبار عملی - استکبار سرحد تجاوز) • ظالم • مظالم • مظلوم
عدل الهی	عدالت فعلی تکوینی • عدالت فعلی تشریعی (عدالت فقهی)