الگو:صفحهٔ اصلی/مدخل برگزیده: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۲۸

امامت در لغت به معنای قصد، توجه و آهنگ چیزی کردن است. سه واژۀ امام، امامت و امت لازم و ملزوم یکدیگرند و بدون هم معنا ندارند. در تعریف اصطلاحی گفته‌اند: امام خلیفه رسول الله در اجرای دین است؛ به گونه‌ای که پیروی از وی بر همه مسلمانان واجب است.

در قرآن و احادیث اسلامی، کلمه "امام"، فی الجمله در معنای لغویِ آن به کار رفته است؛ یعنی هر چیزی که مورد پیروی واقع شود اعم از انسان و غیر انسان، مانند امام حق: ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا﴾ و امام باطل: ﴿وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ﴾؛ ولی غالبا این واژه به پیشوایان حق و کسانی که به بالاترین نقطه قلّه انسانیت صعود کرده‌اند، اطلاق می‌گردد. وجود امام (ع) در هر عصر و زمان و در هر جامعه‌ای برای هدایت انسان‌ها به سوی کمال و برقراری نظم در جامعه ضرورت دارد.

مسئله امامت در تفکر اسلامی جایگاه بسیار بالایی دارد. قرآن کریم امامت را برتر از نبوت دانسته است، زیرا درباره ابراهیم خلیل، یادآور شده است، او پس از آنکه دارای مقام نبوت بود، مورد آزمون‌های ویژه‌ای قرار گرفت و آنگاه مقام امامت به او اعطا گردید: ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا﴾. در احادیث متعددی از امامان اهل بیت (ع) روایت شده که نماز، زکات، روزه، حج و ولایت ارکان اسلام به شمار می‌روند و در این میان ولایت از جایگاه برتری برخوردار است، زیرا کلید و راهنمای آنهاست.

برای اثبات امامت ائمه (ع) به دو دسته دلایل تمسک شده است: دلایل عقلی و دلایل نقلی.

دلایل عقلی: مانند اینکه لطف الهی اقتضا می‌کند راه پیامبر (ص) ادامه یابد و امامان معصوم (ع) ادامه دهنده راه ایشان هستند که مردم را به راه مستقیم و کمال انسانی هدایت کنند.
دلایل نقلی: در آیات قرآن کریم به موضوع امامت پرداخته شده است؛ از جمله آیات اکمال دین؛ ابلاغ؛ انذار؛ تطهیر؛ خیرالبریه؛ مودت؛ مباهله و... . همچنین روایات فراوانی به موضوع امامت اختصاص دارد، از جمله: حدیث یوم الدار؛ حدیث ثقلین؛ حدیث سفینه؛ حدیث منزلت و... .

راه تعیین امام، از مهمترین مباحث امامت در میان متکلمان فریقین است. شیعیان با تمام نحله‌ها و فرقی که دارند، معتقدند تنها راه تعیین امام، «نص» از سوی خداوند و پیامبر (ص) است؛ اما سایر فرق اسلامی، پنج راه برای تعیین امام ذکر کرده‌اند: اجماع، استخلاف یا انتصاب، شورا، بیعت، قهر و غلبه. دیدگاه شیعیان در حوزه امامت عامه و خاصه، مستند به آیات و روایات صحیح است؛ اما ادله اهل سنت جز امور و روش انجام شده در صدر اسلام توسط خلفا و مسلمانان و یا خلفای جور، چیزی دیگری نیست.

ادامه

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''[[عید فطر|عید فطر]]''' عبارت است از [[روز]] اول [[شوال]] که در این روز، [[امر]] امساک از خوردن و آشامیدن بعد از یک ماه روزه‌داری از [[انسان]] برداشته شده و از [[مؤمنان]] خواسته شده است که در آن روز، روزه شان را شکسته‌، [[افطار]] کنند‌.
+'''[[امامت|امامت]]''' در لغت به معنای قصد، توجه و آهنگ چیزی کردن است. سه واژۀ [[امام]]، امامت و [[امت]] لازم و ملزوم یکدیگرند و بدون هم معنا ندارند. در تعریف اصطلاحی گفته‌اند: [[امام]] [[خلیفه رسول الله]] در [[اجرای دین]] است؛ به گونه‌ای که [[پیروی]] از وی بر همه [[مسلمانان]] [[واجب]] است.
-در [[روایات]] متعدد از عید فطر به عنوان «[[یوم]] الجوائز‌» یاد شده است‌. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: «وقتی اول [[شوال]] فرا می‌رسد منادی ندا بر می‌آورد، ای [[مؤمنان]]، اول صبح به سوی جایزه‌هایتان بشتابید».
+در [[قرآن]] و [[احادیث اسلامی]]، کلمه "[[امام]]"، فی الجمله در معنای لغویِ آن به کار رفته است؛ یعنی هر چیزی که مورد [[پیروی]] واقع شود اعم از [[انسان]] و غیر [[انسان]]، مانند امام [[حق]]: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} و امام [[باطل]]: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ}}؛ ولی غالبا این واژه به [[پیشوایان]] [[حق]] و کسانی که به بالاترین نقطه قلّه [[انسانیت]] صعود کرده‌اند، اطلاق می‌گردد. وجود [[امام]] {{ع}} در هر عصر و زمان و در هر جامعه‌ای برای [[هدایت]] [[انسان‌ها]] به سوی کمال و [[برقراری نظم]] در [[جامعه]] [[ضرورت]] دارد.
-اعیاد اسلامی نظیر [[عید قربان]]، [[عید]] [[مبعث]]، عید ولادت [[امامان]]{{ع}} و... بیانگر وقایع و خاطرات مسرت‌بخش و تکاملی برای [[مسلمانان]] است، اما در بین آنها عید فطر از امتیازات خاصی برخوردار است که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
+مسئله امامت در [[تفکر]] [[اسلامی]] جایگاه بسیار بالایی دارد. [[قرآن کریم]] امامت را [[برتر]] از [[نبوت]] دانسته است، زیرا درباره [[ابراهیم خلیل]]، یادآور شده است، او پس از آنکه دارای [[مقام نبوت]] بود، مورد آزمون‌های ویژه‌ای قرار گرفت و آنگاه [[مقام امامت]] به او اعطا گردید: {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا}}. در [[احادیث]] متعددی از [[امامان اهل بیت]] {{عم}} [[روایت]] شده که [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه]]، [[حج]] و [[ولایت]] [[ارکان اسلام]] به شمار می‌روند و در این میان [[ولایت]] از [[جایگاه]] [[برتری]] برخوردار است، زیرا کلید و راهنمای آنهاست.
-# '''[[تشریع]]، از ناحیه [[خداوند متعال]]:''' از برخی منابع دینی از جمله [[دعای قنوت]] [[نماز عید فطر]] چنین بر می‌آید که نامگذاری اول [[شوال]] به عنوان «عید» از ناحیه خداوند متعال انجام گرفته است: {{متن حدیث|أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً}}.
-# '''[[پیروزی]] [[ایمان]] و [[عقل]] دوراندیش بر نفس اماره'''.
-# '''وصول، به عالی‌ترین مرتبه کمال:''' در ماه رمضان‌، دل‌های [[عارفان]] به [[حقایق]] آن، سرشار از [[عبادت]] و [[اخلاص]] گردیده و برخی از آنان گوی [[سبقت]] را از همگان حتی ملائک [[مقرب]] [[الهی]] را ربوده‌اند: {{متن حدیث|وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَيْكَ... حَتَّى لَا يُورِدَ عَلَيْكَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِكَتِكَ}}.
-# '''[[اعلان]] آمادگی:''' فرد و جامعه‌ای که در ماه رمضان موفق به [[اصلاحات]] فردی و درونی گردیده و بر قوای مهاجم داخلی [[پیروز]] گشته‌اند، با برگزاری روز [[عید]]، آمادگی خویش را برای اصلاحات اجتماعی و [[مبارزه]] با دشمنان خارجی آماده می‌کنند‌.
-# '''کمک [[اقتصادی]]:''' از ویژگی‌های دیگر عید فطر آن است که قبل از برپایی نماز عید و [[ملاقات]] با [[حق تعالی]]، [[مسلمانان]] مکلفند با پرداختن [[زکات]] [[فطرت]] در رفع نیاز [[فقیران]] [[جامعه]] [[اقدام]] کنند.
-اعمال بسیاری برای عید فطر در منابع روایی بیان گردیده که نشانه اهتمام فوق العاده [[پیشوایان الهی]] به عظمت آن است‌. از جمله این اعمال، موارد زیر است:
+برای [[اثبات امامت ائمه]] {{عم}} به دو دسته [[دلایل]] تمسک شده است: دلایل عقلی و دلایل نقلی.
-# '''اعمال شب [[عید]] فطر‌:''' خواندن [[دعا]] به هنگام دیدن ماه؛ [[توسل به اهل بیت]] و تضرع‌؛ احیاء شب عید فطر و انجام تمامی اعمال مشترک [[شب‌های قدر]]، از جمله [[زیارت]] [[امام]] حسین‌{{ع}} و خارج نمودن زکات فطره.
+# '''دلایل عقلی:''' مانند اینکه [[لطف الهی]] اقتضا می‌کند راه [[پیامبر]] {{صل}} ادامه یابد و [[امامان معصوم]] {{عم}} ادامه دهنده راه ایشان هستند که مردم را به راه مستقیم و کمال انسانی [[هدایت]] کنند.
-# '''اعمال [[روز]] عید فطر:''' برخی از اعمالی که برای روز عید فطر بیان شده عبارت‌اند از: [[توسل]] و درخواست شفاعت؛ [[افطار]] نمودن قبل از خروج از [[منزل]]؛ رفتن به مصلی و [[خواندن نماز]] [[عید]] در زیر آسمان‌.
+# '''دلایل نقلی:''' در آیات [[قرآن کریم]] به موضوع امامت پرداخته شده است؛ از جمله آیات [[آیه اکمال الدین|اکمال دین]]؛ [[آیه ابلاغ|ابلاغ]]؛ [[آیه انذار|انذار]]؛ [[آیه تطهیر|تطهیر]]؛ [[خیرالبریه]]؛ [[آیه مودت|مودت]]؛ [[آیه مباهله|مباهله]] و... . همچنین روایات فراوانی به موضوع امامت اختصاص دارد، از جمله: [[حدیث یوم الدار]]؛ [[حدیث ثقلین]]؛ [[حدیث سفینه]]؛ [[حدیث منزلت]] و... .
-<div class="mainpage_box_more">[[عید فطر|ادامه]]</div>
+راه تعیین امام، از مهمترین مباحث امامت در میان [[متکلمان]] [[فریقین]] است. [[شیعیان]] با تمام نحله‌ها و فرقی که دارند، معتقدند تنها راه تعیین امام، «[[نص]]» از سوی [[خداوند]] و [[پیامبر]] {{صل}} است؛ اما سایر فرق اسلامی، پنج راه برای [[تعیین امام]] ذکر کرده‌اند: [[اجماع]]، [[استخلاف]] یا [[انتصاب]]، [[شورا]]، [[بیعت]]، قهر و غلبه. دیدگاه شیعیان در حوزه [[امامت عامه]] و [[خاصه]]، مستند به [[آیات]] و روایات صحیح است؛ اما [[ادله]] [[اهل سنت]] جز امور و روش انجام شده در صدر [[اسلام]] توسط [[خلفا]] و [[مسلمانان]] و یا خلفای [[جور]]، چیزی دیگری نیست.
+<div class="mainpage_box_more">[[امامت|ادامه]]</div>