خطبه امام سجاد در شام: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (Amini صفحهٔ خطبه امام سجاد را به خطبه امام سجاد در شام منتقل کرد)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{خرد}}
{{مهدویت}}
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''امام مهدی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] | [[امام مهدی در حدیث]] | [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[خطبه امام سجاد در شام در قرآن]] | [[خطبه امام سجاد در شام در حدیث]] | [[خطبه امام سجاد در شام در معارف مهدویت]] | [[خطبه امام سجاد در شام در معارف دعا و زیارات]] | [[خطبه امام سجاد در شام در معارف و سیره سجادی]] | [[خطبه امام سجاد در شام در معارف و سیره رضوی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[خطبه امام سجاد در شام (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[امام سجاد]] {{ع}} در فرازی از خطبه معروف خود در مسجد جامع شام و در حضور یزید بن [[معاویه]]، نقش اساسی امام و حجّت خدا را بیان فرموده و از [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} یاد کرده است: "خدای تبارک و تعالی، به ما علم، حلم، شجاعت، سخاوت، و محبت در دل‌های مؤمنان را عطا فرموده است. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} از ماست. وصی‌ او علی المرتضی، حمزه سید الشهداء، جعفر طیار، دو سبط‍‌ این امّت (حسن و حسین) و مهدی این امّت از ماست"<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۱۷۲.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۳۰۰.</ref>.
از [[امام علی بن الحسین]]{{ع}}، غیر از [[صحیفه سجادیه]]، آثار [[ارزشمند]] دیگری در [[میراث]] مکتوب [[شیعه]] وجود دارد. این آثار در قالب [[دعا]] و [[مناجات]]، و همچنین [[روایات]] کوتاه و بلند، گنجینه‌ای گران‌بها و منبعی [[غنی]] در [[شناخت]] [[معارف دینی]] به شمار می‌رود. [[رساله حقوق]]، دعای [[ابوحمزه ثمالی]]، مناجات [[خمس]] [[عشر]]، [[زیارت امین‌الله]] و [[خطبه امام سجاد]]{{ع}} در [[شام]] از جمله این [[معارف]] ارجمند است که در زیر به معرفی آنها می‌پردازیم.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۲۶.</ref>


== پرسش‌های وابسته ==
==خطبه امام سجاد در شام==
وقتی کاروان اسرای [[کربلا]] وارد شام شد [[اهل‌بیت]] را به [[زندان]] بردند. [[یزید]] [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} را به [[مسجد]] فرا خواند و خطیبی را‌طلبیده و به بالای [[منبر]] فرستاد. آن [[خطیب]] به [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} بسیار [[ناسزا]] گفت و در مقابل [[معاویه]] و یزید را [[مدح]] بسیار کرد. امام سجاد{{ع}} ندا کرد و فرمود: «ای خطیب! برای [[خشنودی]] مخلوق خدا را به [[خشم]] آوردی؛ جای خود را در [[جهنم]] مهیا بدان». پس از آن [[حضرت]] از [[یزید]] رخصت‌طلبید که بالای [[منبر]] رود و مطالبی بیان کند که موجب [[خشنودی]] [[خداوند]] و [[اجر]] حاضران گردد. با [[اصرار]] حاضران یزید اجازه داد و [[امام]] شروع به [[سخنرانی]] کرد.
آن حضرت پس از [[حمد]] و [[ثنای الهی]] و [[درود]] و [[صلوات بر پیامبر]]{{صل}} و [[اهل بیت]] او{{عم}} خطبه‌ای در نهایت [[فصاحت]] و [[بلاغت]] ادا کرد که باعث سرازیر شدن [[اشک]] از چشم‌های حاضران می‌شد<ref>جلاء‌العیون، ص۷۳۹؛ منتهی‌الآمال، ص۷۷۴.</ref>.


در واقع این سخنرانی در آن فضای تاریک، جرقه [[روشنگری]] در مورد [[قیام امام حسین]]{{ع}} و پرده‌برداری از ماهیت [[زشت]] [[حکومت اموی]] بود. به [[گواهی]] [[تاریخ]] پس از [[سخنان امام]] یکی از [[دانشمندان]] [[یهود]] که در مجلس حاضر بود در مورد [[امام سجاد]]{{ع}} [[پرسش]] کرد و یزید او را معرفی نمود. پس از آنکه معلوم شد [[جوان]] سخنران نوه [[پیامبر اسلام]] است، آن عالم [[یهودی]] به شدت بر یزید [[اعتراض]] کرد تا جایی که یزید [[دستور]] داد او را با توهین و ضرب و شتم از مجلس بیرون کنند<ref>جلاء‌العیون، ص۷۴۱ و ۷۴۲.</ref>.
در این سخنرانی حضرت به معرفی [[پدران]] گرامی‌اش و ذکر [[فضایل]] آنها می‌پردازد تا جایی که یزید از [[شورش]] [[مردم]] به [[هراس]] می‌افتد و به [[مؤذن]] خویش دستور می‌دهد که با گفتن [[اذان]] [[کلام امام]] را [[قطع]] کند<ref>جلاء‌العیون، ص۷۳۹-۷۴۱.</ref>.
[[خطبه امام]] این‌گونه آغاز می‌شود: «ای مردم خداوند به ما شش [[خصلت]] [[عطا]] فرموده و ما را به هفت ویژگی بر دیگران [[فضیلت]] بخشیده است. به ما [[علم]]، [[بردباری]]، [[سخاوت]]، فصاحت، [[شجاعت]] و [[محبت]] در [[قلوب]] [[مؤمنین]] را ارزانی داشت. اوست که ما را بر دیگران [[برتری]] داد به اینکه [[پیامبر]] بزرگ [[اسلام]] [[محمد]]{{صل}} و [[صدّیق]] ([[امام علی]]{{ع}} و طیّار ([[جعفر طیار]] [[برادر]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} و [[شیر خدا]] و شیر رسولش ([[حمزه]]) و دو [[سبط]] این [[امت]] ([[امام حسن]] و [[حسین]]{{عم}} از ما هستند»<ref>جلاء‌العیون، ص۷۴۰.</ref>.<ref>[[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۳۰.</ref>
== جستارهای وابسته ==


==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[فضل‌الله خالقیان|خالقیان، فضل‌الله]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
 


==پانویس==
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
{{امام مهدی}}


[[رده:امام مهدی]]
[[رده:خطبه امام سجاد در شام]]
[[رده:خطبه امام سجاد]]
[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]

نسخهٔ ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۲

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل خطبه امام سجاد در شام (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

از امام علی بن الحسین(ع)، غیر از صحیفه سجادیه، آثار ارزشمند دیگری در میراث مکتوب شیعه وجود دارد. این آثار در قالب دعا و مناجات، و همچنین روایات کوتاه و بلند، گنجینه‌ای گران‌بها و منبعی غنی در شناخت معارف دینی به شمار می‌رود. رساله حقوق، دعای ابوحمزه ثمالی، مناجات خمس عشر، زیارت امین‌الله و خطبه امام سجاد(ع) در شام از جمله این معارف ارجمند است که در زیر به معرفی آنها می‌پردازیم.[۱]

خطبه امام سجاد در شام

وقتی کاروان اسرای کربلا وارد شام شد اهل‌بیت را به زندان بردند. یزید امام زین‌العابدین(ع) را به مسجد فرا خواند و خطیبی را‌طلبیده و به بالای منبر فرستاد. آن خطیب به امیرالمؤمنین(ع) و امام حسین(ع) بسیار ناسزا گفت و در مقابل معاویه و یزید را مدح بسیار کرد. امام سجاد(ع) ندا کرد و فرمود: «ای خطیب! برای خشنودی مخلوق خدا را به خشم آوردی؛ جای خود را در جهنم مهیا بدان». پس از آن حضرت از یزید رخصت‌طلبید که بالای منبر رود و مطالبی بیان کند که موجب خشنودی خداوند و اجر حاضران گردد. با اصرار حاضران یزید اجازه داد و امام شروع به سخنرانی کرد. آن حضرت پس از حمد و ثنای الهی و درود و صلوات بر پیامبر(ص) و اهل بیت او(ع) خطبه‌ای در نهایت فصاحت و بلاغت ادا کرد که باعث سرازیر شدن اشک از چشم‌های حاضران می‌شد[۲].

در واقع این سخنرانی در آن فضای تاریک، جرقه روشنگری در مورد قیام امام حسین(ع) و پرده‌برداری از ماهیت زشت حکومت اموی بود. به گواهی تاریخ پس از سخنان امام یکی از دانشمندان یهود که در مجلس حاضر بود در مورد امام سجاد(ع) پرسش کرد و یزید او را معرفی نمود. پس از آنکه معلوم شد جوان سخنران نوه پیامبر اسلام است، آن عالم یهودی به شدت بر یزید اعتراض کرد تا جایی که یزید دستور داد او را با توهین و ضرب و شتم از مجلس بیرون کنند[۳]. در این سخنرانی حضرت به معرفی پدران گرامی‌اش و ذکر فضایل آنها می‌پردازد تا جایی که یزید از شورش مردم به هراس می‌افتد و به مؤذن خویش دستور می‌دهد که با گفتن اذان کلام امام را قطع کند[۴]. خطبه امام این‌گونه آغاز می‌شود: «ای مردم خداوند به ما شش خصلت عطا فرموده و ما را به هفت ویژگی بر دیگران فضیلت بخشیده است. به ما علم، بردباری، سخاوت، فصاحت، شجاعت و محبت در قلوب مؤمنین را ارزانی داشت. اوست که ما را بر دیگران برتری داد به اینکه پیامبر بزرگ اسلام محمد(ص) و صدّیق (امام علی(ع) و طیّار (جعفر طیار برادر امیرالمؤمنین(ع) و شیر خدا و شیر رسولش (حمزه) و دو سبط این امت (امام حسن و حسین(ع) از ما هستند»[۵].[۶]

جستارهای وابسته

منابع

  1. خالقیان، فضل‌الله، مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه


پانویس

  1. خالقیان، فضل‌الله، مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۲۶.
  2. جلاء‌العیون، ص۷۳۹؛ منتهی‌الآمال، ص۷۷۴.
  3. جلاء‌العیون، ص۷۴۱ و ۷۴۲.
  4. جلاء‌العیون، ص۷۳۹-۷۴۱.
  5. جلاء‌العیون، ص۷۴۰.
  6. خالقیان، فضل‌الله، مقاله «دیگر آثار امام سجاد»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۳۰.