عثمان بن حنیف انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
{{صحابه انصار}} | |||
{{صحابه}} | |||
[[رده:کارگزاران حکومت امام علی]] | [[رده:کارگزاران حکومت امام علی]] | ||
[[رده:شرطة الخمیس]] | [[رده:شرطة الخمیس]] | ||
نسخهٔ ۸ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۲۸
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عثمان بن حنیف (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
عثمان بن حنیف انصاری مردی از قبیله اوس، کنیه او ابوعمره یا ابوعبدالله و از صحابیان پیامبر خدا و از انصار است. او در جنگ احد و جنگ‌های پس از آن در دوران پیامبر اکرم(ص) حضور داشت. وی در زمره کسانی است که پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) از ولایت امام علی(ع) حمایت کردند و جزء دوازده نفری است که به خلافت ابوبکر اعتراض داشتند. در روایتی از امام صادق(ع)، عثمان بن حنیف از کسانی است که پس از رسول اکرم(ص) بر سیره و سنت او پایدار ماندند و تبدیل و خللی در ایمان آنها به‌وجود نیامد.
عثمان بن حنیف در دوران خلیفه دوم، مسئول جمع‌آوری مالیات عراق، مَساحی [۱]زمین و تعیین خراج و جزیه آن دیار بود. امام(ع) در زمان خلافت ظاهری، عثمان بن حنیف را به فرمانداری بصره برگزید. نقش عثمان در فتنه جمل نقشی برجسته است. امام(ع) زمانی که از فتنه ناکثین اطلاع یافت در نامه‌ای به عثمان، ضمن تبیین موضع ناکثین، او را به برخورد با آنها فرمان داد. در نامه امام آمده است: هنگامی که با آنها مواجه شدی آنها را بر پای‌بندی به پیمان خویش فراخوان. اگر پذیرفتند با آنها به نیکی رفتار کن، وگرنه با آنها به جنگ بپرداز.
او پس از اطلاع از فتنه ناکثین میان مردم حاضر شد و مواضع خویش را تبیین و آنها را بر حمایت از امام حق تحریک کرد و از مواضع آنها آگاه شد. هم‌چنین نمایندگانی (ابوالاسود دوئلی و عمران بن حصین خزاعی) را برای گفت‌وگو با ناکثین به‌سوی آنها گسیل داشت. اما پس از چندی گفت‌وگوها به نتیجه‌ای نرسید و درگیری شدیدی بین طرفین آغاز شد. عثمان بن حنیف و ناکثین، پیمان‌نامه صلحی امضا کردند و قرار بر آن شد تا رسیدن امام علی(ع) به بصره از جنگ و خون‌ریزی پرهیز کنند. اما ناکثین پیمان خود را شکستند و شبانه به دارالاماره حمله کردند و پس از دست‌گیری او را بستند و موهای صورت او را از ریشه درآوردند. آنها قصد جان عثمان بن حنیف کردند، لکن او به فرمانداری برادر خویش، سهل بن حنیف بر مدینه، متوسل شد و آنها را تهدید کرد چنانچه آسیبی به او رسانند، برادرش در مدینه خویشان آنها را مورد آزار قرار خواهد داد. بدین‌ترتیب از کشتن او چشم پوشیدند و رهایش کردند. لکن جنایت‌های ناکثین در بصره ادامه پیدا کرد. عثمان پس از رهایی از دست ناکثین در منطقه ذی‌قار به امام علی(ع) پیوست. امام با مشاهده وضعیت او متأثر شد و خطاب به او فرمود: "ای عثمان، من تو را به‌صورت پیرمردی دارای ریش فرستادم، اکنون با چهره جوان بازگشتی!"
عثمان در روزگار استانداری خود روزی به مجلسی خصوصی حاضر شد که مردانی ثروتمند برقرار کرده بودند. امام(ع) چون از این امر باخبر شد، نامه‌ای در نکوهش این عمل به وی نوشت و او را به شدت سرزنش کرد[۲].
عثمان بن حنیف پس از جنگ جمل، همراه امام به کوفه رفت و به‌دلیل صدماتی که بر او وارد شده بود کمتر در فعالیت‌ها حضور داشت و در زمان معاویه درگذشت[۳].
پرسش‌های وابسته
جستارهای وابسته
- عباد بن حنیف (برادر)
- سهل بن حنیف (برادر)
منابع
پانویس
- ↑ تعیین مساحت اراضی
- ↑ «أَمَّا بَعْدُ، يَا ابْنَ حُنَيْفٍ فَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّ رَجُلًا مِنْ فِتْيَةِ أَهْلِ الْبَصْرَةِ دَعَاكَ إِلَى مَأْدُبَةٍ فَأَسْرَعْتَ إِلَيْهَا، تُسْتَطَابُ لَكَ الْأَلْوَانُ وَ تُنْقَلُ إِلَيْكَ الْجِفَانُ؛ وَ مَا ظَنَنْتُ أَنَّكَ تُجِيبُ إِلَى طَعَامِ قَوْمٍ عَائِلُهُمْ مَجْفُوٌّ وَ غَنِيُّهُمْ مَدْعُوٌّ. فَانْظُرْ إِلَى مَا تَقْضَمُهُ مِنْ هَذَا الْمَقْضَمِ، فَمَا اشْتَبَهَ عَلَيْكَ عِلْمُهُ فَالْفِظْهُ، وَ مَا أَيْقَنْتَ بِطِيبِ [وَجْهِهِ] وُجُوهِهِ فَنَلْ مِنْهُ»؛ نهج البلاغه، نامه ۴۵
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 550- 551؛ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۴۸.