سیره امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۲۶: خط ۲۶:


== [[فصاحت و بلاغت امام حسین]]==
== [[فصاحت و بلاغت امام حسین]]==
[[امام حسین]]{{ع}}‌ از جنبه [[شناخت]] و توان [[هنری]] بیان، نظیر جدّ بزرگوار و پدر ارجمند و [[برادر]] والامقامش به شمار می‌آمد. دشمنانشان درباره آنان گفته‌اند: «آنها [[اهل]] بیتی‌اند که [[علم]] و [[دانش]] با خونشان آمیخته شده است»<ref>المجالس السنیه، ج۲۱، ص۲۸، ۳۰.</ref>. مقاتل‌نویسان در مورد سخنان و خطابه‌های [[ابا عبدالله الحسین]]{{ع}} در [[کربلا]] و [[عاشورا]] گفته‌اند: هرگز شنیده نشده قبل و بعد از [[حسین]] کسی با آن [[فصاحت]] و [[بلاغت]] سخن گفته باشد<ref>المجالس السنیه، ج۲۱، ص۲۸، ۳۰.</ref>.
با اینکه [[حادثه کربلا]] از آغاز تا انجام، ده‌ها خطابه پدید آورد، ولی خطابه‌های آتشین که در عرصه [[طف]] و کربلا به ایراد آن پرداخت با ساختار و مضمون خاصی، دارای تنوع بودند. امام{{ع}} در آن خطابه‌ها [[دشمن]] را به نامه‌هایی که برایش فرستاده بودند و به [[اطاعت خدا]] و [[یاری‌رسانی]] او و نیز دست برداشتن آنها از [[یاری]] خود، یادآوری نموده که در یکی از آنها آمده است: {{متن حدیث|تَبّاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْجَمَاعَةُ وَ تَرَحاً، أَ حِينَ اسْتَصْرَخْتُمُونَا وَالِهِينَ، فَأَصْرَخْنَاكُمْ مُوجِفِينَ مُؤَدِّينَ مُسْتَعِدِّينَ سَلَلْتُمْ عَلَيْنَا سَيْفاً لَنَا فِي أَيْمَانِكُمْ وَ حَشَشْتُمْ عَلَيْنَا نَاراً قَدَحْنَاهَا عَلَى عَدُوِّكُمْ وَ عَدُوِّنَا فَأَصْبَحْتُمْ أَلْباً عَلَى أَوْلِيَائِكُمْ وَ يَداً عَلَيْهِمْ لِأَعْدَائِكُمْ بِغَيْرِ عَدْلٍ أَفْشَوْهُ فِيكُمْ وَ لَا أَمَلٍ أَصْبَحَ لَكُمْ فِيهِمْ إِلَّا الْحَرَامُ مِنَ الدُّنْيَا أَنَالُوكُمْ وَ خَسِيسُ عَيْشٍ طَمِعْتُمْ فِيهِ}}<ref>«مردم کوفه! مرگتان باد؛ این شما بودید که با ابراز عشق و علاقه از ما درخواست کمک کردید و آن‌گاه که ما به دادخواهی شما پاسخ مثبت داده و بی‌درنگ و با احساسی انسانی به یاری‌تان شتافتیم، شمشیرهای آخته‌ای را که از آن خود ما بود بر ضد ما به کار گرفتید و آتش فتنه‌ای را که دشمن مشترک ما و شما برافروخته بود، شعله‌ور ساختید و به حمایت از دشمنان و بر ضد پیشوایان خود بپاخاستید، بی‌آن که دشمنان گامی در راه عدل‌وداد به سود شما بردارند و یا امید آینده‌ای بهتر از آنان داشته باشید جز اینکه متاع حرامی از دنیا به شما رسانده و اندکی از عیش‌ونوش دنیایی را به کامتان چشاندند.»..</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۵]] ص۳۲۰.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۵

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

خصلت‌های برجسته و سیرۀ متعالی امام حسین، در صحنه‌های مختلف نهضت عاشورا نیز جلوه داشت. به عنوان نمونه: قاطعانه بیعت با یزید را ردّ کرد و از مدینه خارج شد، در سخت ترین شرایط محاصره و سختی و تشنگی در کربلا هم پیشنهاد تسلیم شدن و بیعت را نپذیرفت، عزّتمندانه به استقبال شهادت رفت، جوانمردانه به حرّ و سپاه تشنۀ او در طول راه آب داد و بالأخره توبۀ حرّ را روز عاشورا پذیرفت، بیعت خود را از یاران برداشت تا هر که می‌خواهد برگردد، غلام و خادم خویش را هم آزاد گذاشت و از او خواست که اگر می‌خواهد برود، به یتیمان مسلم بن عقیل پس از شهادت پدرشان مهربانی کرد، شب عاشورا را برای مناجات و تلاوت قرآن و عبادت مهلت خواست، تا آخرین لحظات حتّی در قتلگاه هم حالت تسلیم و رضا داشت، بر سختیها و شداید کربلا و شهادت اصحاب صبوری کرد، روز عاشورا با آن همه داغ و مصیبت و تشنگی و تنهایی چون شیر جنگید و از انبوه دشمن نهراسید، قیام خویش را با انگیزۀ امر به معروف و نهی از منکر دانست، بارها در طول سفر کربلا بی اعتباری دنیا را گوشزد کرد و زهد خویش را نشان داد، هتّاکی‌های دشمنان را روز عاشورا حلیمانه تحمّل کرد، اثر انبان‌هایی که به خانۀ محرومان برده بود، پس از شهادتش بر پشت و دوش آن حضرت دیده شد[۱].

سیره اخلاقی امام حسین

سیره عرفانی امام حسین

سیره فردی امام حسین

سیره خانوادگی امام حسین

سیره اجتماعی امام حسین

سیره عبادی امام حسین

سیره اقتصادی امام حسین

سیره فرهنگی امام حسین

سیره علمی امام حسین

سیره تبلیغی امام حسین

سیره تربیتی امام حسین

سیره سیاسی امام حسین

از ویژگی‌های انسانی امام حسین (ع)، آزادگی و ظلم‌‏ستیزی و ستم‌‎ناپذیری بی‌نظیر اوست. او به راستی نه تنها قهرمان سازش‏‌ناپذیر در برابر ستم و شقاوت و استبداد بود، بلکه بنیان‌گذار این شیوه آزادمنشانه و انسانی است که تمامی آزادی خواهان و ستم‎ستیزان در مبارزه راه عدالت باید به آن قهرمان حریت و رهایی تأسی جویند.

برای نمونه، آن گرامی بود که در بحران تاخت و تاز افسار گسیخته استبداد اموی و به هنگام رویارویی قهرمانانه و تاریخ‎ساز خروشید که: «نه، هرگز حسین زیر بار ذلت نخواهد رفت!» و این منشور ستم‌سوز و جاودانه را برای همگان به یادگار نهاد که: «نه، به خدای هستی سوگند! نه ذلیلانه دست بیعت بر دست تجاوزکاران خواهیم نهاد و نه همانند بردگان از میدان جهاد خواهم گریخت»[۲].

سیره نظامی امام حسین

فصاحت و بلاغت امام حسین

امام حسین(ع)‌ از جنبه شناخت و توان هنری بیان، نظیر جدّ بزرگوار و پدر ارجمند و برادر والامقامش به شمار می‌آمد. دشمنانشان درباره آنان گفته‌اند: «آنها اهل بیتی‌اند که علم و دانش با خونشان آمیخته شده است»[۳]. مقاتل‌نویسان در مورد سخنان و خطابه‌های ابا عبدالله الحسین(ع) در کربلا و عاشورا گفته‌اند: هرگز شنیده نشده قبل و بعد از حسین کسی با آن فصاحت و بلاغت سخن گفته باشد[۴].

با اینکه حادثه کربلا از آغاز تا انجام، ده‌ها خطابه پدید آورد، ولی خطابه‌های آتشین که در عرصه طف و کربلا به ایراد آن پرداخت با ساختار و مضمون خاصی، دارای تنوع بودند. امام(ع) در آن خطابه‌ها دشمن را به نامه‌هایی که برایش فرستاده بودند و به اطاعت خدا و یاری‌رسانی او و نیز دست برداشتن آنها از یاری خود، یادآوری نموده که در یکی از آنها آمده است: «تَبّاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْجَمَاعَةُ وَ تَرَحاً، أَ حِينَ اسْتَصْرَخْتُمُونَا وَالِهِينَ، فَأَصْرَخْنَاكُمْ مُوجِفِينَ مُؤَدِّينَ مُسْتَعِدِّينَ سَلَلْتُمْ عَلَيْنَا سَيْفاً لَنَا فِي أَيْمَانِكُمْ وَ حَشَشْتُمْ عَلَيْنَا نَاراً قَدَحْنَاهَا عَلَى عَدُوِّكُمْ وَ عَدُوِّنَا فَأَصْبَحْتُمْ أَلْباً عَلَى أَوْلِيَائِكُمْ وَ يَداً عَلَيْهِمْ لِأَعْدَائِكُمْ بِغَيْرِ عَدْلٍ أَفْشَوْهُ فِيكُمْ وَ لَا أَمَلٍ أَصْبَحَ لَكُمْ فِيهِمْ إِلَّا الْحَرَامُ مِنَ الدُّنْيَا أَنَالُوكُمْ وَ خَسِيسُ عَيْشٍ طَمِعْتُمْ فِيهِ»[۵].[۶]

جستارهای وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۵۴.
  2. نگارش، هادی، مقاله «زندگی و شخصیت امام حسین» فرهنگ عاشورایی ج۱ ص ۸۹.
  3. المجالس السنیه، ج۲۱، ص۲۸، ۳۰.
  4. المجالس السنیه، ج۲۱، ص۲۸، ۳۰.
  5. «مردم کوفه! مرگتان باد؛ این شما بودید که با ابراز عشق و علاقه از ما درخواست کمک کردید و آن‌گاه که ما به دادخواهی شما پاسخ مثبت داده و بی‌درنگ و با احساسی انسانی به یاری‌تان شتافتیم، شمشیرهای آخته‌ای را که از آن خود ما بود بر ضد ما به کار گرفتید و آتش فتنه‌ای را که دشمن مشترک ما و شما برافروخته بود، شعله‌ور ساختید و به حمایت از دشمنان و بر ضد پیشوایان خود بپاخاستید، بی‌آن که دشمنان گامی در راه عدل‌وداد به سود شما بردارند و یا امید آینده‌ای بهتر از آنان داشته باشید جز اینکه متاع حرامی از دنیا به شما رسانده و اندکی از عیش‌ونوش دنیایی را به کامتان چشاندند.»..
  6. حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۵ ص۳۲۰.