شناخت‌نامه حدیث ج۲ (کتاب)

شناخت‌نامه حدیث، ج۲
زبان	فارسی[[رده:کتاب به زبان فارسی]]
نویسنده	محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌
مترجم	عبدالهادی مسعودی
موضوع	احادیث
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث|انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]][[رده:انتشارات انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]]
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۷ ش
شماره ملی	۵۲۷۷۴۰۷

این کتاب، جلد دوم از مجموعهٔ سه جلدی شناخت‌نامه حدیث است و با زبان فارسی به بررسی احادیث می‌پردازد. این کتاب اثر محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌ است و انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث انتشار آن را به عهده داشته است. آماده‌سازی جلدهای سه‌گانهٔ این اثر برای انتشار با همکاری جمعی از پژوهشگران و ترجمه عبدالهادی مسعودی همراه بوده است.

دربارهٔ کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

فهرست کتاب

۷/۱.حدیث ما سخت و دشوار یاب است

• معناشناسی «حدیثنا صَعب مُستَصعبُ»
• معنای صَعب و مُستَصعب
• معانی احتمالی

۱. صعوبت علمی

• نقد

۲. صعوبت شناخت و پذیرش کمالات اهل‌بیت(ع)

• قرینه‌های داخلی
• قرینه‌های خارجی
• متن مختصر
• متن تفصیلی
• نظر برگزیده
• نتیجه سخن
• فصل هشتم: معیارهای درستی حدیث

۸/۱. موافقت با قرآن

۸/۲. موافقت با کتاب و سنت

۸/۳. موافقت با قلب و فطرت

۸/۴. موافقت با حق

• اعتبار سنجی حدیث

۱. معنا و ضرورت نقد حدیث

۲. گونه‌های نقد حدیث

۲/۱. نقد (بیرونی) حدیث

۲/۱ـ۱. ضعف مأخذ

۲/۱ـ۲. گسستگی سند

۲/۱ـ۳. دروغ‌گو بودن راوی

۲/۲. نقد (درونی) حدیث

۳. معیارهای نقد محتوایی حدیث

۳/۱. معیار اول: قرآن

• گستره کاربرد معیار قرآن

۳/۲. معیار دوم:سنت

۳/۳. معیار سوم: مسلمات دینی و مذهبی

۳/۴. معیار چهارم: عقل

۳/۴ـ۱. گستره کاربرد معیار عقل

۳/۴ـ۲. توسعه کاربرد عقل

۳/۵. معیار پنجم: حس و تجربه

۳/۶. معیار ششم: علم قطعی

۳/۷. معیار هفتم:تاریخ معتبر

۴. آسیب‌شناسی نقد حدیث

۴/۱.فهم ناتمام

۴/۲. شتاب‌زدگی

۴/۳. تمایلات پژوهشگر

• فصل نهم: عرضه حدیث

۹/۱. اهمیت عرضه حدیث و تصحیح آن

۹/۲. عرضه حدیث بر امام علی(ع)

۹/۳. عرضه حدیث بر امام حسن(ع)

۹/۴. عرضه حدیث بر امام حسین(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) انکار حدیث

۹/۵. عرضه حدیث بر امام زین‌العابدین(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تبیین حدیث

۹/۶. عرضه حدیث بر امام باقر(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تبیین حدیث
• ج) انکار حدیث

۹/۷. عرضه حدیث بر امام صادق(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تبیین حدیث
• ج) تصحیح حدیث
• د) انکار حدیث

۹/۸. عرضه حدیث بر امام کاظم(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تبیین حدیث
• ج) انکار حدیث

۹/۹. عرضه حدیث بر امام رضا(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تبیین حدیث
• ج) تصحیح حدیث
• د) انکار حدیث

۹/۱۰. عرضه حدیث بر امام جواد(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تصحیح حدیث

۹/۱۱. عرضه حدیث بر امام هادی(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تبیین حدیث
• ج) انکار حدیث
• د) تصحیح حدیث

۹/۱۲. عرضه حدیث بر امام حسن عسکری(ع)

• الف) تأیید حدیث
• ب) تبیین حدیث
• ج) تصحیح حدیث
• د) انکار حدیث

۹/۱۳. عرضه حدیث بر امام زمان(ع)

۹/۱۴. عرضه حدیث بر بزرگان اصحاب

• پژوهشی درباره عرضه حدیث
• زمینه‌های عرضه
• سیر تاریخی عرضه حدیث
• انگیزه و دستاوردهای عرضه

۱. اطمینان از صدور

۲. دست‌یابی به متن و معنای اصلی حدیث

۳. نیل به فهم برتر

۴. حل اختلاف

• فصل دهم: اختلاف احادیث

۱۰/۱. اسباب اختلاف احادیث

• الف) لایه‌های متعدد معنایی و پرسش‌ها
• ب) نسخ
• ج)تقیه
• د) بَداء
• هـ) حدیث‌سازی

۱۰/۲. حل اختلاف احادیث

• الف) عرضه بر قرآن و سنت
• ب) بازگرداندن متشابه به محکم
• ج) عمل به سخن آخر
• د) عمل به مرجحات
• هـ) احتیاط
• و) تخییر هنگام نبودن مُرجح
• تبیین علل اختلاف احادیث و علاج آن

۱. زمینه‌ها

۱/۱. تعدد معنا و مسئله

۲/۱. نسخ

۳/۱.تقیه

۴/۱. گستره وقوع تقیه

۵/۱. بَدا

۶/۱. حدیث‌سازی

۲. راه‌های حل تعارض

• مرجحات منصوص

۱/۲. موافقت با قرآن

۲/۲. موافقت با سنت نبوی

۳/۲. جدید و متأخر بودن

۴/۲. صفات راوی

۵/۲. شهرت روایی

۶/۲. مخالفت با فتاوی رسمی

۷/۲. احتیاط یا تخییر

• فصل یازدهم: حدیث‌سازی

۱۱/۱. بیم دادن پیامبر(ص) از حدیث‌سازی

۱۱/۲. بیم دادن اهل‌بیت(ع) از حدیث‌سازی

۱۱/۳. حدیث‌سازی در روزگار پیامبراکرم(ص)

۱۱/۴. خبر دادن پیامبر(ص) از حدیث‌سازی پس از خود

۱۱/۵. خبر دادن امیرمؤمنان(ع) از فراوانی حدیث‌سازی پس از خود

۱۱/۶. احادیث ساختگی در توصیف خداوند (عزوجل)

۱۱/۷. حدیث‌سازی در فضیلت قرآن

۱۱/۸. حدیث‌سازی در فضیلت اهل‌بیت(ع)

۱۱/۹. گونه‌های احادیث ساختگی در فضیلت اهل‌بیت(ع)

۱۱/۱۰. حدیث‌سازی در نکوهش اهل‌بیت(ع)

۱۱/۱۱. احادیث ساختگی درباره شمارِ همسران امام حسن(ع)

• نقد گزارش‌های بسیار طلاق‌دهنده بودن امام حسن(ع)
• بررسی گزارش‌ها
• جمع‌بندی

۱۱/۱۲. حدیث‌سازی در فضیلت برخی صحابیان

• پژوهشی درباره حدیث «عشره مُبَشره»
• متن حدیث به روایت عبدالرحمان بن عوف
• متن حدیث به روایت سعید بن زید
• نکاتی در نقد حدیث «عشره مبشَره»

۱. نقل نشدن آن به وسیله بخاری و مسلم

۲. اشکال سندی در روایت عبدالرحمان بن عوف

۳. اشکالِ سندی در روایت سعید بن زید

۴. نقل نشدن آن به وسیله دیگر افرادی که بهشتی نامیده شده اند

۵. نپذیرفتن شهادت متهم

۶.اضطراب در متن حدیث

۷. تعارض با برخی از احادیثِ مورد قبول اهل‌سنت

۸. برخی شواهد تاریخی بر نادرستیحدیث

۹. توجه به عملکرد افراد بشارت داده شده

۱۰.تکذیب حدیث از سوی امام علی(ع)

۱۱/۱۳. احادیث استوارکننده حکومت ستمگران که ساختگی می‌نماید

۱۱/۱۴. حدیث‌سازی برای نزدیک شدن به حاکمان و قاضیان ستمگر

۱۱/۱۵. حدیث‌سازی در فضیلت شهرها

۱۱/۱۶. حدیث‌سازی برای مبارک شمردن روز عاشورا

۱۱/۱۷. حدیث‌سازی در تعصب قومی

۱۱/۱۸. حدیث‌سازی درباره تشریع اذان

• تبیین چگونگی تشریع اذان
• اخباری که منشأ اذان را وحی نمی‌دانند

۱. گزارش سنن أبی داوود

۲. گزارش سنن ابن ماجه

۳. گزارش دیگر از سنن ابن ماجه

• دلیل‌های جعلی بودن این روایات

۱. ناسازگاری با مقام نبوت

۲. منافات داشتن با حکمت اذان

۳.تکذیب از سوی اهل‌بیت(ع)

۴. دلیل‌های دیگر

• انگیزه جاعلان

۱۱/۱۹. حدیث‌سازی در عرصه‌های گوناگون

۱۱/۲۰. دروغ بستن به امام(ع) در حضور خود ایشان

• تحقیقی درباره حدیث‌سازی
• درآمد

۱. تاریخچه حدیث‌سازی

۲. انگیزه‌های حدیث‌سازی

۲/۱. انگیزه‌های سیاسی

۲/۲. انگیزه‌های فرقه‌ای

۲/۳. انگیزه‌های فردی

۳. شیوه‌ها و قالب‌های جعل حدیث

۴. رویارویی با حدیث‌سازی

۴/۱. معرفی کلی حدیث‌سازان

۴/۲.افشای صریح حدیث‌سازان

• فصل دوازدهم: برخی احادیث ناب و برگزیده

۱۲/۱. احادیثی که شایسته است با آب طلا نوشته شوند

۱۲/۲. آنچه با آب طلا بر دروازه بهشت نوشته شده است

۱۲/۳. گنج حدیث

۱۲/۴. نمونه‌هایی از احادیث با اِسناد طلایی

۱۲/۵. احادیثی که به نقل آنها ترغیب شده است

۱۲/۶. اندرزهای کوتاه

۱۲/۷. حکمت‌های جامع

۱۲/۸. وصیت‌های پیامبر

دربارهٔ پدیدآورندگان

محمد محمدی ری‌شهری (نویسنده)

محمد محمدی ری‌شهری آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری (متولد ۱۳۲۵ ش، شهر‌ ری؛ متوفی ۱۴۰۱ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علی مشکینی، محمد فاضل‌ لنکرانی، سید محمد باقر طباطبایی سلطانی، محمد علی اراکی، حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، سید محمد رضا گلپایگانی و مرتضی حائری یزدی به اتمام رساند. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم)، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی ولی فقیه و سرپرستی حجاج ایرانی، ریاست مؤسسه علمی فرهنگی دار‌الحدیث، ریاست دانشگاه قرآن و حدیث و ریاست پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات دینی و اعتقادی اهتمام ورزیده است. «اهل بیت در قرآن و حدیث»، «تداوم انقلاب اسلامی ایران تا انقلاب جهانی مهدی»، «حکمت‌نامهٔ پيامبر اعظم (ص)»، «سیرهٔ پیامبر خاتم (ص)»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین‌ بر پایهٔ قرآن، حدیث و تاریخ»، «سيری در سيرهٔ حکومتی امام علی (ع)»، «فلسفه امامت و رهبری»، «سیاست‌نامهٔ امام علی (ع)»، «فلسفه وحی و نبوت»، «حکمت‌نامهٔ امام حسین (ع)»، «فرهنگ‌نامهٔ مرثيه‌سرايی و عزاداری حضرت سيدالشهدا (ع)»، «مبانی خداشناسی»، «حکمت‌نامهٔ رضوی»، «دانشنامهٔ امام مهدی (ع)»، «شرح زیارت جامعهٔ کبیره»، «ویژگی‌های صراط مستقیم در قرآن» و «گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث» برخی از این آثار است.

عبدالهادی مسعودی (مترجم)

عبدالهادی مسعودی حجت الاسلام و المسلمین عبدالهادی مسعودی (متولد ۱۳۴۳، قم)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، سید موسی شبیری زنجانی پیگیری کرد. عضو هیئت مؤسس دارالحدیث؛ مدیریت مرکز تحقیقات دارالحدیث؛ مدیر گروه علوم حدیث دانشکده دارالحدیث؛ مدرس دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده علوم حدیث، دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشکده اصول دین قم، دانشگاه تقریب مذاهب تهران از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «وضع و نقد حدیث»، «حکمت‌نامه ادب»، «حکمتنامه شادی»، «اکسیر المحبه»، «راهنمای محبت»، «مبانی و روش اندیشه علمی امام صادق»، «پژوهشی درباره رؤیت امام در روزگار غیبت کبری» و «سیمای اهل بیت» برخی از این آثار است

کتاب‌های وابسته

• اصل مجموعه؛
• شناخت‌نامه حدیث ج۱ (کتاب)؛
• شناخت‌نامه حدیث ج۳ (کتاب).