ارقم بن ابی الارقم: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ارقم بن ابی الارقم | مداخل مرتبط = [[ارقم بن ابی الارقم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل  = ارقم بن ابی الارقم | مداخل مرتبط = [[ارقم بن ابی الارقم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}


'''ارقم بن ابی الارقم''' از نخستیم [[مسلمانان]] و از [[صحابیان]] مشهور [[رسول خدا]]{{صل}} است که بیشترین [[شهرت]] او به واسطه خانه‌ای است که در دامنه [[کوه صفا]] داشت و در ابتدای [[بعثت]] آن را در [[اختیار]] [[پیامبر]] و مسلمانان قرار داده بود تا حضرت در آنجا [[اسلام]] را تبیلغ نماید. او از اولین [[مهاجرین]] به [[مدینه]] بود. ارقم در جنگ‌های [[زمان پیامبر]] مانند [[بدر]] و [[احد]] و [[خندق]] و... شرکت داشت.
'''ارقم بن ابی الارقم''' از نخستیم [[مسلمانان]] و از [[صحابیان]] مشهور [[رسول خدا]]{{صل}} است که بیشترین [[شهرت]] او به واسطه خانه‌ای است که در دامنه [[کوه صفا]] داشت و در ابتدای [[بعثت]] آن را در [[اختیار]] [[پیامبر]] و مسلمانان قرار داده بود تا حضرت در آنجا [[اسلام]] را تبیلغ نماید. او از اولین [[مهاجرین]] به [[مدینه]] بود. ارقم در جنگ‌های زمان [[پیامبر]] مانند [[بدر]] و [[احد]] و [[خندق]] و... شرکت داشت.


== مقدمه ==
== مقدمه ==

نسخهٔ ‏۲۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۷

ارقم بن ابی الارقم از نخستیم مسلمانان و از صحابیان مشهور رسول خدا(ص) است که بیشترین شهرت او به واسطه خانه‌ای است که در دامنه کوه صفا داشت و در ابتدای بعثت آن را در اختیار پیامبر و مسلمانان قرار داده بود تا حضرت در آنجا اسلام را تبیلغ نماید. او از اولین مهاجرین به مدینه بود. ارقم در جنگ‌های زمان پیامبر مانند بدر و احد و خندق و... شرکت داشت.

مقدمه

ارقم بن ابی الارقم از صحابه مشهور رسول خدا(ص)[۱] و از نخستین مسلمانان است. نام او حبیب بن اسد بن عبدالله بن عمر بن مخزوم بن یقظة بن کعب است[۲]. کنیه‌اش ابوعبدالله، اسم پدرش عبد مناف[۳] و مادرش امیمه، دختر حارث بن حبالة بن عمیر بن غبشان از خزاعه بود[۴].

ارقم، از اولین مهاجرانی بود که به سوی مدینه مهاجرت کردند. رسول خدا(ص) در سال اول میان او و زید بن سهل، معروف به ابوطلحه انصاری پیمان برادری بست[۵] و او را در محله «بنوزریق» مسکن داد[۶]، سپس او را عامل گردآوری صدقات کرد[۷]. هنگام اختلاف میان انصار، رسول خدا(ص) او را برای وساطت میان آنان می‌فرستاد[۸]. او برخی نامه‌های رسول خدا(ص) را نیز نوشته است[۹].

ارقم در جنگ‌های بدر، أحد، خندق و دیگر جنگ‌های رسول خدا(ص) شرکت داشت[۱۰]. در سریه ابوسلمه بن عبدالاسد به قطن، ۱۵۰ صحابی شرکت کردند که یکی از آنان ارقم بن ابی ارقم بود[۱۱].[۱۲]

پنهان شدن پیامبر در خانه ارقم

بیشترین شهرت ارقم به خاطر خانه اوست؛ زمانی که هنوز مسلمانان نیرویی نگرفته بودند و پیامبر اکرم(ص) به مدت سه سال پنهانی مردم را به اسلام دعوت می‌کرد و در موقع نماز به دره‌های کوه پناه می‌بردند، خانه ارقم که در دامنه کوه صفا قرار داشت، محل تجمع مسلمانان بود و گفته‌اند که گروه بسیاری در همین خانه مسلمان شدند[۱۳]. مدت رفت و شد پیامبر و یارانش را به خانه ارقم، به اختلاف از یک ماه تا چهار سال گفته‌اند. از خانه ارقم به خانه اسلام یاد شده است[۱۴].

ارقم و مسافرت به بیت المقدس

وقتی که ارقم برای زیارت بیت المقدس آماده شد، برای خداحافظی و کسب اجازه خدمت پیامبر مشرف شد.

رسول اکرم(ص) از او پرسید: برای چه به این مسافرت می‌روی؟ قصد تجارت داری یا احتیاج دیگری باعث شده است؟ ارقم گفت: "پدر و مادرم به قربانت یا رسول الله! هیچ یک از اینها نیست، فقط برای خواندن نماز در مسجد الاقصی می‌روم".

پیامبر(ص) به او فرمود: "خواندن یک رکعت نماز در مسجد من بهتر از خواندن هزار رکعت نماز در سایر مساجد است، به جز مسجد الحرام". ارقم پس از شنیدن این سخن، از این سفر خودداری کرد[۱۵].[۱۶]

فرزندان ارقم بن ابی الارقم

یک روایت درباره فرزندان ارقم چنین می‌گوید: ارقم صاحب دو فرزند پسر به نام‌های عبیدالله و عثمان بود که مادر هر دو، کنیز بودند و دو فرزند دختر به نام‌های امیه و صفیه داشت که مادر امیه هند دختر عبدالله از قبیله بنی‌اسد بن خزیمه بود و مادر صفیه هم کنیز بود.

روایت دیگری می‌گوید تعداد فرزندان ارقم به بیست و چند نفر می‌رسد که همه آنها فرزندان عثمان بن ارقم بودند و فرزندی از عبیدالله بن ارقم به جای نمانده است[۱۷].[۱۸]

سرانجام ارقم

ارقم در سال ۵۳ هجری در سن هشتاد و سه سالگی و بنابر قولی در سال ۵۵ هجری از دنیا رفت و در بقیع مدفون گردید[۱۹].

با آنکه او وصیت کرده بود تا سعد بن ابی وقاص بر او نماز بگذارد، ولی مروان بن حکم، والی مدینه با توجه به نیآمدن سعد، قصد اقامه نماز بر پیکر او را داشت که با مخالفت عبیدالله بن ارقم و گروهی از بنی مخزوم روبه‌رو شد و سرانجام سعد از راه رسید و بر پیکر ارقم نماز گزارد و او در بقیع مدفون شد[۲۰].[۲۱]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. معجم رجال الحدیث، خویی، ج۳، ص۲۰.
  2. معجم الصحابه، ابن قانع، ج۲، ص۴۴۹. دیگر منابع، اسم حبیب را ذکر نکرده‌اند، از جمله: الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۱۸۳؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۳۱.
  3. الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۱۸۳؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ص۱۳۱؛ رجال الطوسی، شیخ طوسی، ص۲۴.
  4. الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۱۸۳؛ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۳۱؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۱، ص۷۶.
  5. ابن سعد، ج۳، ص۱۸۵.
  6. ابن سعد، ج۳، ص۱۸۴؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۹۸.
  7. کتانی، ج۱، ص۳۹۶.
  8. کتانی، ج۱، ص۲۸۰.
  9. ابن سعد، ج۱، ص۲۰۵؛ احمدی میانجی، ج۱، ص۱۶۵.
  10. الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۳۱؛ الاصابه، ابن حجر، ج۱، ص۱۹۷؛ البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۸، ص۷۱.
  11. واقدی، ج۱، ص۳۴۱.
  12. اشراقی، عباس، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ص ۲۶۷؛ محمدی، رمضان، مقاله «ارقم بن ابی ارقم مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص۲۸.
  13. الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۳۱؛ اسد الغابة، ابن اثیر، ج۱، ص۷۵؛ البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۸، ص۷۱.
  14. اشراقی، عباس، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ص ۲۶۸؛ محمدی، رمضان، مقاله «ارقم بن ابی ارقم مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص۲۸.
  15. اسد الغابة، ابن اثیر، ج۱، ص۷۶؛ معجم الصحابه، ابن قانع، ج۲، ص۴۵۰.
  16. اشراقی، عباس، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ص ۲۷۰؛ محمدی، رمضان، مقاله «ارقم بن ابی ارقم مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص۲۸.
  17. الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۱۸۳.
  18. اشراقی، عباس، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ص ۲۷۰؛ محمدی، رمضان، مقاله «ارقم بن ابی ارقم مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص۲۸.
  19. قاموس الرجال، شوشتری، ج۱، ص۷۱۳.
  20. الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۳۲؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۱۸۵.
  21. اشراقی، عباس، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ص ۲۷۱؛ محمدی، رمضان، مقاله «ارقم بن ابی ارقم مخزومی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص۲۸.