آیا امام حسین علم غیب داشت؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن')
خط ۶۷: خط ۶۷:
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
::::::پژوهشگران ''«[http://pajoohe.ir/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%91%D9%84%D8%A7%D9%85__a-1331-31729-23407.aspx وبگاه پژوهه]»'' وابسته به «[[پژوهشکده باقرالعلوم]]» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
::::::پژوهشگران ''«[http://pajoohe.ir/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%91%D9%84%D8%A7%D9%85__a-1331-31729-23407.aspx وبگاه پژوهه]»'' وابسته به «[[پژوهشکده باقرالعلوم]]» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند:
::::::«گاهی این بحث مطرح می‌شود که آیا [[امام]] [[معصوم]]{{ع}}، [[علم غیب]] دارد؟ آیا [[امام حسین]]{{ع}} از شهادت خویش در کربلا آگاه بود؟ اگر پاسخ، مثبت است، پس چرا برای نجات خود راهی نیندیشید؟ مگر قرآن نمی‌فرماید:{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ }}﴾}} <ref> با دست خویش خود را به نابودی نیفکنید؛ سوره بقره، آیه: ۱۹۵.</ref> (...) شواهد مذکور دلالت بر این دارد که [[امام حسین|حضرت ابا عبدالله]]{{ع}} از شهادت خویش باخبر بود، امّا بنا نیست وی، خواست خدا را تغییر دهد؛ بلکه با رنج‌ها و مصیبت‌ها رو به رو شود. طبق حکمت پروردگار، او نیز همچون انسان‌های دیگر، باید آزمایش شود، مصیبت ببیند و زخمی یا شهید شود. (...) اسناد و مدارک، نشان می‌دهد آن حضرت، عالمانه و آگاهانه قیام کرد و از نتایج آن مطلع بود؛ ولی این آگاهی، در سیر طبیعی و منطقی حرکت ایشان، تأثیری نداشت. شهید مطهری، دعوت مردم کوفه و نپذیرفتن بیعت با یزید را از علل طبیعی واقعۀ کربلا می‌شمارد و اظهار می‌دارد که آن حضرت، نمی‌توانست به دعوت کوفیان بی‌اعتنایی کند؛ زیرا پاسخ مثبت به چنین دعوتی، طبیعی است و نیز حاضر نبود با یزید بیعت کند؛ زیرا وی شخص فاسد و ظالم بود. سپس ایشان علت دیگری را مطرح می‌کند که مهم‌ترین دلیل برای قیام سالار شهیدان{{ع}} به حساب می‌آید و آن، "امر به معروف و نهی از منکر" است؛ یعنی اگر کوفیان از آن حضرت دعوت نمی‌کردند، آن بزرگوار برای از بین بردن تحریف‌های موجود و حفظ اسلام، قیام می‌کرد.
::::::«گاهی این بحث مطرح می‌شود که آیا [[امام]] [[معصوم]]{{ع}}، [[علم غیب]] دارد؟ آیا [[امام حسین]]{{ع}} از شهادت خویش در کربلا آگاه بود؟ اگر پاسخ، مثبت است، پس چرا برای نجات خود راهی نیندیشید؟ مگر قرآن نمی‌فرماید:{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ }}﴾}} <ref> با دست خویش خود را به نابودی نیفکنید؛ سوره بقره، آیه: ۱۹۵.</ref> (...) شواهد مذکور دلالت بر این دارد که [[امام حسین|حضرت ابا عبدالله]]{{ع}} از شهادت خویش باخبر بود، امّا بنا نیست وی، خواست خدا را تغییر دهد؛ بلکه با رنج‌ها و مصیبت‌ها رو به رو شود. طبق حکمت پروردگار، او نیز همچون انسان‌های دیگر، باید آزمایش شود، مصیبت ببیند و زخمی یا شهید شود. (...) اسناد و مدارک، نشان می‌دهد آن حضرت، عالمانه و آگاهانه قیام کرد و از نتایج آن مطلع بود؛ ولی این آگاهی، در سیر طبیعی و منطقی حرکت ایشان، تأثیری نداشت. شهید مطهری، دعوت مردم کوفه و نپذیرفتن بیعت با یزید را از علل طبیعی واقعۀ کربلا می‌شمارد و اظهار می‌دارد که آن حضرت، نمی‌توانست به دعوت کوفیان بی‌اعتنایی کند؛ زیرا پاسخ مثبت به چنین دعوتی، طبیعی است و نیز حاضر نبود با یزید بیعت کند؛ زیرا وی شخص فاسد و ظالم بود. سپس ایشان علت دیگری را مطرح می‌کند که مهم‌ترین دلیل برای قیام سالار شهیدان{{ع}} به حساب می‌آید و آن، "امر به معروف و نهی از منکر" است؛ یعنی اگر کوفیان از آن حضرت دعوت نمی‌کردند، آن بزرگوار برای از بین بردن تحریف‌های موجود و حفظ اسلام، قیام می‌کرد.
::::::در وصیت نامۀ [[امام حسین]]{{ع}} به برادرش محمد حنفیه آمده است که من برای مقام، قیام نمی‌کنم؛ بلکه می‌خواهم، امت جدم را اصلاح کنم.از سوی دیگر، چون حاکمان، فاسد و ظالمند، چاره‌ای جز قیام، جهاد و شهادت وجود ندارد. ملاحظه می‌فرمایید که طبق مطالب پیشین، حرکت امام و پیامدهای آن  منطقی و طبیعی است و بنا نیست بهره‌گیری از امور غیبی، سبب پیروزی آن جناب باشد»<ref>[http://pajoohe.ir/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%91%D9%84%D8%A7%D9 وبگاه پژوهه]</ref>
::::::در وصیت نامۀ [[امام حسین]]{{ع}} به برادرش محمد حنفیه آمده است که من برای مقام، قیام نمی‌کنم؛ بلکه می‌خواهم، امت جدم را اصلاح کنم.از سوی دیگر، چون حاکمان، فاسد و ظالمند، چاره‌ای جز قیام، جهاد و شهادت وجود ندارد. ملاحظه می‌فرمایید که طبق مطالب پیشین، حرکت امام و پیامدهای آن  منطقی و طبیعی است و بنا نیست بهره‌گیری از امور غیبی، سبب پیروزی آن جناب باشد»<ref>[http://pajoohe.ir/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%BA%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%91%D9%84%D8%A7%D9 وبگاه پژوهه]</ref>
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}

نسخهٔ ‏۲۰ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۲

الگو:پرسش غیرنهایی

آیا امام حسین علم غیب داشت؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلیعلم غیب

آیا امام حسین(ع) علم غیب داشت؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «آیا امامان از اهل بیت پیامبر خاتم علم غیب داشته‌اند؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

ناصر مکارم شیرازی
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در کتاب «ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها» در این‌باره گفته‌ است:
«بر اساس شواهد تاریخی جای هیچ تردیدی نیست که امام حسین(ع) از فرجام قیام خویش آگاه بود و با یقین به شهادت، نهضت خویش را آغاز کرد که در این قسمت به بخشی از شواهد مزبور که علم و آگاهی امام(ع) به شهادت خویش را تایید می‌کند، اشاره می‌کنیم. لازم به ذکر است روایات و اخباری که از طریق شیعه و اهل سنّت از پیامبر اکرم(ص) در موضوع شهادت امام حسین(ع) نقل شده است به اندازه‌ای مشهور بود که ابن عبّاس می‌گوید: ما اهل بیت همگی تردیدی نداشتیم که امام حسین(ع) در سرزمین کربلا به شهادت خواهد رسید[۱] چنان که از مفاد این روایت استفاده می‌شود، نه تنها امام، بلکه عموم اهل بیت حتی از محلّ شهادت آن حضرت با اطّلاع بودند. علاّمه مجلسی در بحارالانوار هفتاد و یک روایت در این باره نقل کرده است![۲] نمونه‌هایی که به دنبال می‌آید تنها بخش کوچکی از آن است که از زبان خود آن حضرت نقل شده است.
۱. امام(ع) در آغاز حرکتش در مدینه در خطاب به بنی هاشم چنین نوشت: هر کس از شما به من بپیوندد به شهادت می‌رسد و هر کس بماند به پیروزی نخواهد رسید.[۳]
۲. هنگامی که یکی از برادرانش خبر شهادت امام را از زبان امام حسن(ع) نقل کرد، امام حسین(ع) در پاسخ وی فرمود: پدرم نقل کرده است که رسول خدا(ص) او را از کشته شدن پدرم و من با خبر ساخته است و فرمود که تربت من نزدیک تربت پدرم خواهد بود، تو فکر می‌کنی چیزی را می‌دانی که من نمی‌دانم؟[۴]
۳. شبیه همین مطلب در گفتگوی آن حضرت با برادرش محمّد حنفیّه در مکّه عنوان می‌شود. آنگاه که محمّد حنفیّه پیشنهاد کرد امام(ع) از رفتن به عراق خودداری کند، فرمود: بعد از آن که از تو جدا شدم رسول خدا(ص) را در خواب دیدم که فرمود: ای حسین! حرکت کن، زیرا خداوند خواسته است تو را کشته ببیند[۵]
۴. نمونه دیگر، سخنی است که امام(ع) هنگام اعزام مسلم به وی فرمود: من تو را به سوی اهل کوفه روانه ساختم، خداوند آن گونه که خود دوست دارد و می‌پسندد کارت را سامان دهد. آنگاه امام(ع) افزود: امیدوارم که من و تو در جایگاه شهدا قرار گیریم[۶]این سخن گویای این حقیقت است که امام(ع) برای خود و یارانش راه شهادت را برگزیده است و همین را آرزو می‌کند.
۵. عجیب آن که آن حضرت در پاسخ مردی از اهل کوفه، با اشاره به نامه‌های مردم کوفه، آنان را قاتل خویش معرّفی کرده، می‌فرماید: این نامه‌های مردم کوفه است ولی من آنان را جز قاتل خود نمی‌دانم.[۷]
۶. صریح‌تر از همه اینها سخنانی است که امام(ع) در جمع مردم مکّه قبل از حرکت به سوی عراق ایراد کرد و چنین فرمود: برای من "شهادت‌گاهی" اختیار شده است که من به آن خواهم رسید. گویا می‌بینم که گرگ‌های بیابان‌های عراق میان نواویس (قبرستان یهود در نزدیکی کربلا) و کربلا بند بند مرا جدا کرده و شکم‌ها و جیب‌های خالی خود را (با کشتن من و دریافت جوایز) پر می‌کنند. از روزی که با دست قضا و قدر الهی نوشته شده، چاره‌ای نیست[۸] با ملاحظه این سخن و نمونه‌های فراوان دیگر از این دست، شکّی باقی نمی‌ماند که امام نه تنها از اصل کشته شدن خویش آگاهی داشت، بلکه دقیقاً از محلّ شهادت و نیز قاتلان خود با اطّلاع بوده است»[۹].

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های مصداقی

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. "ما کُنّا نَشُکُّ اهْلَ الْبَیْتِ وَ هُمْ مُتَوافِرُونَ انَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ(ع) یُقْتَلُ بِالطَّفِّ"؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج ۱، ص ۱۶۰.
  2. بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۲۲۳-۲۶۶.
  3. "اِنَّ مَنْ لَحِقَ بی مِنْکُمُ اسْتُشْهِدَ، وَ مَنْ تَخَلَّفَ لَمْ یَبْلُغِ الْفَتْحَ"؛ موسوعه کلمات الحسین، ص ۲۹۶; مناقب ابن شهر آشوب، ج ۴، ص ۷۶.
  4. "حَدَّثَنی ابی انَّ رَسُولَ اللّهِ اخْبَرَهُ بِقَتْلِهِ وَ قَتْلی، وَ انَّ تُرْبَتی تَکوُنُ بِقُرْبِ تُرْبَتِهِ فَتَظُنُّ انَّکَ عَلِمْتَ ما لَمْ اَعْلَمْهُ"؛ ملهوف (لهوف)، ص ۹۹-۱۰۰.
  5. "آتانی رَسُولُ اللّهِ(ص) بَعْدَ ما فارَقْتُکَ فَقالَ: یا حُسَیْنُ! اُخْرُجْ فَانَّ اللّهَ قَدْشاءَ اَنْ یَراکَ قَتیلاً"؛ بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۳۶۴ و اعیان الشیعه، ج ۱، ص ۵۹۳.
  6. "ارْجو انْ اَکُونَ اَنَا وَ اَنْتَ فی دَرَجَهِ الشُّهَداءِ"؛ مقتل الحسین خوارزمی، ج ۱، ص ۱۹۶.
  7. "هذِهِ کُتُبُ اَهْلِ الْکُوفَهِ اِلَیَّ، وَ لا اَراهُمْ اِلاَّ قاتِلی"؛ تاریخ ابن عساکر، ج ۳۳، ص ۲۱۱، بخش امام حسین(ع).
  8. "...وَ خُیِّرَ لِی مِصْرَعٌ اَنَا لاقِیهِ، کَاَنّی بِاَوْصالی تَتَقَطَّعُها عُسْلانُ الْفَلَواتِ بَیْنَ النَّواوِیسِ وَ کَرْبَلا، فَیَمْلانَّ مِنّی اَکْراشاً جَوْفاً وَ اَجْرَبَهً سَغَباً، لا مَحیصَ عَنْ یَوْم خُطَّ بِالْقَلَمِ"؛ ملهوف (لهوف)، ص ۳۵.
  9. [۱]
  10. اثبات الهداة، ج۵ ص ۲۰۷
  11. بررسی‌ مسائل کلی‌ امامت، ص ۲۸۷.
  12. "عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ شَرِيكٍ عَنْ رَجُلٍ مِنْ هَمْدَانَ قَالَ: سَمِعْتُ الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمَا يَقُولُ قَائِمُ هَذِهِ الْأُمَّةِ هُوَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِي وَ هُوَ صَاحِبُ الْغَيْبَةِ وَ هُوَ الَّذِي يُقْسَمُ مِيرَاثُهُ وَ هُوَ حَيٌّ»؛ کمال الدین: ص ۳۱۷، ح ۲، اعلام الوری: ج ۲ ص ۲۳۰، بحار الأنوار: ج۵۱ ص ۱۳۳ ح ۳.
  13. "عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَلِيطٍ قَالَ: قَالَ: الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمَا مِنَّا اثْنَا عَشَرَ مَهْدِيّاً أَوَّلُهُمْ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ آخِرُهُمُ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِي وَ هُوَ الْإِمَامُ الْقَائِمُ بِالْحَقِّ يُحْيِي اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَ يُظْهِرُ بِهِ دِينَ الْحَقِّ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فِيهَا أَقْوَامٌ وَ يَثْبُتُ عَلَى الدِّينِ فِيهَا آخَرُونَ فَيُؤْذَوْنَ‏ وَ يُقَالُ لَهُمْ مَتى‏ هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ أَمَا إِنَّ الصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى الْأَذَى وَ التَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّه‏ (ص)"؛ کمال الدین: ص ۳۱۷، ح ۳، اعلام الوری: ج ۲ ص ۱۹۴، بحار الأنوار: ج۵۱ ص ۱۳۳ ح ۴.
  14. دانشنامهٔ امام مهدی (کتاب)دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۳، ص۱۰۸ - ۱۱۰.
  15. الارشاد مفید، ج۲، ص۱۳۲و اثبات الهداة، ج۵، ص ۱۴۷ و ۱۵۰.
  16. کلام نوین اسلامی ج۲ ص۳۸۱.
  17. رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا؛ ص ۱۰۴.
  18. «حضرت امام حسین(ع) نسبت به خیانت اهل عراق به ایشان آگاه بودند، و نیز می‌دانستند که خود و فرزندان و نزدیکان و یارانشان شهید خواهند شد، ایشان بارها خبر این اتفاقات را می‌دادند.» مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول، ج ۳، ص ۱۲۴.
  19. محمد صادق عظیمی، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص۱۳۰.
  20. با دست خویش خود را به نابودی نیفکنید؛ سوره بقره، آیه: ۱۹۵.
  21. وبگاه پژوهه