حفیظ: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۷ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۲۲

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

حفیظ در قرآن | حفیظ در حدیث | حفیظ در فقه سیاسی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حفیظ (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

مراقب و نگاه‌دار^[۱].
قَالَ اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ^[۲]‌.
حفیظ از صفات خداوند است: وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ^[۳] و این صفت از بندگان از جمله رسول اکرم(ص) نفی شده است: وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا^[۴]. فقط در یک مورد حفیظ به عنوان صفت بنده مورد ستایش قرار گرفته و به عنوان ارزش مثبت تلویحاً به آن اشاره شده است: اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ^[۵]. این آیه شریفه به ضرورت و اهمیت برنامه‌ریزی و نظامات مالی اشاره دارد تا میان اعتبارات و هزینه‌ها توازن برقرار گردد^[۶].
در چارچوب جامعه و حکومت قرآنی، صفت پسندیده برای افرادی که امکانات و بودجه بیت المال و خزانه دولت در اختیار آنها قرار دارد، "حفیظ" است؛ یعنی نگاه‌دار که علاوه بر مراقبت، از تلف و تضییع (اسراف) جلوگیری نماید^[۷].

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۷.
↑ «(یوسف) گفت: مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.
↑ «و پروردگار تو بر هر چیزی نگاهبان است» سوره سبأ، آیه ۲۱.
↑ «هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم» سوره نساء، آیه ۸۰.
↑ «مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.
↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر. ج۱۳، ص۹.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۵.

[1] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۷.

[2] «(یوسف) گفت: مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.

[3] «و پروردگار تو بر هر چیزی نگاهبان است» سوره سبأ، آیه ۲۱.

[4] «هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم» سوره نساء، آیه ۸۰.

[5] «مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.

[6] وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر. ج۱۳، ص۹.

[7] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 *مراقب و نگاه‌دار<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۷.</ref>.
 *{{متن قرآن|قَالَ اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ}}<ref>«(یوسف) گفت: مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.</ref>‌.
-*[[حفیظ]] از [[صفات خداوند]] است: {{متن قرآن|وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ}}<ref>«و پروردگار تو بر هر چیزی نگاهبان است» سوره سبأ، آیه ۲۱.</ref> و این صفت از [[بندگان]] از جمله [[رسول اکرم]]{{صل}} [[نفی]] شده است: {{متن قرآن|وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا}}<ref>«هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم» سوره نساء، آیه ۸۰.</ref>. فقط در یک مورد [[حفیظ]] به عنوان صفت [[بنده]] مورد [[ستایش]] قرار گرفته و به عنوان [[ارزش]] مثبت تلویحاً به آن اشاره شده است: {{متن قرآن|اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ}}<ref>«مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.</ref>. این [[آیه شریفه]] به [[ضرورت]] و اهمیت [[برنامه‌ریزی]] و [[نظامات]] [[مالی]] اشاره دارد تا میان اعتبارات و هزینه‌ها [[توازن]] برقرار گردد<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر. ج۱۳، ص۹.</ref>.
+*حفیظ از [[صفات خداوند]] است: {{متن قرآن|وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ}}<ref>«و پروردگار تو بر هر چیزی نگاهبان است» سوره سبأ، آیه ۲۱.</ref> و این صفت از [[بندگان]] از جمله [[رسول اکرم]]{{صل}} [[نفی]] شده است: {{متن قرآن|وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا}}<ref>«هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم» سوره نساء، آیه ۸۰.</ref>. فقط در یک مورد حفیظ به عنوان صفت [[بنده]] مورد [[ستایش]] قرار گرفته و به عنوان [[ارزش]] مثبت تلویحاً به آن اشاره شده است: {{متن قرآن|اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ}}<ref>«مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.</ref>. این [[آیه شریفه]] به [[ضرورت]] و اهمیت [[برنامه‌ریزی]] و [[نظامات]] [[مالی]] اشاره دارد تا میان اعتبارات و هزینه‌ها [[توازن]] برقرار گردد<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر. ج۱۳، ص۹.</ref>.
-*در چارچوب [[جامعه]] و [[حکومت]] [[قرآنی]]، صفت [[پسندیده]] برای افرادی که امکانات و بودجه [[بیت المال]] و [[خزانه]] [[دولت]] در [[اختیار]] آنها قرار دارد، "[[حفیظ]]" است؛ یعنی نگاه‌دار که علاوه بر [[مراقبت]]، از تلف و تضییع ([[اسراف]]) جلوگیری نماید<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۳۵.</ref>.
+*در چارچوب [[جامعه]] و [[حکومت]] [[قرآنی]]، صفت [[پسندیده]] برای افرادی که امکانات و بودجه [[بیت المال]] و [[خزانه]] [[دولت]] در [[اختیار]] آنها قرار دارد، "حفیظ" است؛ یعنی نگاه‌دار که علاوه بر [[مراقبت]]، از تلف و تضییع ([[اسراف]]) جلوگیری نماید<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۲۳۵.</ref>.
 ==منابع==