حفیظ

مقدمه

مراقب و نگاه‌دار^[۱].
﴿قَالَ اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ﴾^[۲]‌.
حفیظ از صفات خداوند است: ﴿وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ﴾^[۳] و این صفت از بندگان از جمله رسول اکرم (ص) نفی شده است: ﴿وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا﴾^[۴]. فقط در یک مورد حفیظ به عنوان صفت بنده مورد ستایش قرار گرفته و به عنوان ارزش مثبت تلویحاً به آن اشاره شده است: ﴿اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّي حَفِيظٌ عَلِيمٌ﴾^[۵]. این آیه شریفه به ضرورت و اهمیت برنامه‌ریزی و نظامات مالی اشاره دارد تا میان اعتبارات و هزینه‌ها توازن برقرار گردد^[۶].
در چارچوب جامعه و حکومت قرآنی، صفت پسندیده برای افرادی که امکانات و بودجه بیت المال و خزانه دولت در اختیار آنها قرار دارد، "حفیظ" است؛ یعنی نگاه‌دار که علاوه بر مراقبت، از تلف و تضییع (اسراف) جلوگیری نماید^[۷].

↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۷.
↑ «(یوسف) گفت: مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.
↑ «و پروردگار تو بر هر چیزی نگاهبان است» سوره سبأ، آیه ۲۱.
↑ «هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم» سوره نساء، آیه ۸۰.
↑ «مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.
↑ وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر. ج۱۳، ص۹.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۵.