فاطمه دختر امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
[[فاطمه]] بنت الحسین{{ع}}، بانویی با [[شرافت]] و [[دانش]] که [[اهل ذکر]] و [[شب زنده داری]] و [[عبادت]] بود و روز‌ها [[روزه]] می‌گرفت و از [[جمال]] ظاهر و [[باطن]] برخوردار و [[اهل]] [[روایت]] و [[نقل حدیث]] بود<ref>اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۸۸.</ref>. در [[سفر]] [[کربلا]] در جمع [[اسیران]] [[اهل بیت]] بود و در [[کوفه]] نیز به [[سخنرانی]] افشاگرانه و [[فصیح]] و رسا بر ضدّ جنایت‌های [[ابن زیاد]] پرداخت و همه را به [[گریه]] انداخت<ref>مقتل الحسین، مقرم، ص۴۰۵.</ref>. در کاخ [[یزید]]، [[چشم]] یکی از وابستگان [[حکومت]] که به او افتاد، از [[یزید]] خواست که او را به وی ببخشد. [[حضرت زینب]] بشدّت [[اعتراض]] و [[مخالفت]] کرد و کار آنان را [[کفر]] به حساب آورد<ref>ارشاد، مفید، ج۲، ص۱۲۱؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۱۳۶.</ref>. وی [[همسر]] عموزادۀ خویش [[حسن بن حسن]]{{ع}} بود. پس از فوت شوهر، یک سال خیمه‌ای افراشت و برای او به سوگ و ماتم نشست<ref>ارشاد، مفید، ج۲، ص۲۶.</ref>. وی تا زمان [[امام صادق]]{{ع}} را [[درک]] کرد. در سال ۱۱۷ ه. در حالی که هفتاد سال داشت در [[مدینه]] در گذشت و در [[بقیع]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>درباره زندگینامه او از جمله ر.ک: «فاطمه بنت الحسین»، محمد هادی الأمینی، مکتبه الهلال.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۶۵.</ref>. | [[فاطمه]] بنت الحسین{{ع}}، بانویی با [[شرافت]] و [[دانش]] که [[اهل ذکر]] و [[شب زنده داری]] و [[عبادت]] بود و روز‌ها [[روزه]] می‌گرفت و از [[جمال]] ظاهر و [[باطن]] برخوردار و [[اهل]] [[روایت]] و [[نقل حدیث]] بود<ref>اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۸۸.</ref>. در [[سفر]] [[کربلا]] در جمع [[اسیران]] [[اهل بیت]] بود و در [[کوفه]] نیز به [[سخنرانی]] افشاگرانه و [[فصیح]] و رسا بر ضدّ جنایت‌های [[ابن زیاد]] پرداخت و همه را به [[گریه]] انداخت<ref>مقتل الحسین، مقرم، ص۴۰۵.</ref>. در کاخ [[یزید]]، [[چشم]] یکی از وابستگان [[حکومت]] که به او افتاد، از [[یزید]] خواست که او را به وی ببخشد. [[حضرت زینب]] بشدّت [[اعتراض]] و [[مخالفت]] کرد و کار آنان را [[کفر]] به حساب آورد<ref>ارشاد، مفید، ج۲، ص۱۲۱؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۱۳۶.</ref>. وی [[همسر]] عموزادۀ خویش [[حسن بن حسن]]{{ع}} بود. پس از فوت شوهر، یک سال خیمه‌ای افراشت و برای او به سوگ و ماتم نشست<ref>ارشاد، مفید، ج۲، ص۲۶.</ref>. وی تا زمان [[امام صادق]]{{ع}} را [[درک]] کرد. در سال ۱۱۷ ه. در حالی که هفتاد سال داشت در [[مدینه]] در گذشت و در [[بقیع]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>درباره زندگینامه او از جمله ر.ک: «فاطمه بنت الحسین»، محمد هادی الأمینی، مکتبه الهلال.</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۳۶۵.</ref>. | ||
== | ==فاطمه بنت الحسین در گزیده دانشنامه امام حسین== | ||
[[ | فاطمه، بزرگ‌ترین دختر امام حسین{{ع}} است و مادرش [[ام اسحاق|اُم اسحاق]] بود. فاطمه، پیش از [[واقعه کربلا]]، با حسنِ مُثنا [[ازدواج]] کرد و در [[کربلا]] با وی، حضور داشت. همسرش جزء مجروحان [[حادثه کربلا]] بود. فاطمه در میان اُسرا به [[کوفه]] و [[شام]] رفت. برخی از ماجراهای [[هجوم]] به خیمه‌ها و دوران [[اسارت]] [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}}، از او نقل شده است. فاطمه، از [[راویان حدیث]] است و پدرش [[کتابی]] در هم پیچیده (مَلفوف) و نیز [[وصیت نامه]] خود را به وی سپرد. [[وفات]] وی، حدود [[سال ۱۱۷ هجری]] بوده است. وی در [[مدینه]] وفات یافت. بیشتر [[فرزندان]] و [[نوادگان]] وی، در [[مبارزه]] با [[خلفای بنی عباس]] به شهادت رسیدند و یا [[زندانی]] شدند. | ||
در کتاب [[الإرشاد (کتاب)|الإرشاد]] آمده است: [[حسن بن حسن]]، یکی از دو دختر عمویش را از امام حسین{{ع}} [[خواستگاری]] کرد. امام حسین{{ع}} به او فرمود: «پسر عزیزم! هر کدام را بیشتر [[دوست]] می‌داری، برگزین». [[حسن]]، [[شرم]] کرد و هیچ نگفت. امام حسین{{ع}} فرمود: «من خود، فاطمه را برایت برگزیدم. او بیش از دختر دیگرم به مادرم فاطمه [[دختر پیامبر خدا]]{{صل}} شبیه است»<ref>{{متن حدیث|أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ الْحَسَنِ خَطَبَ إِلَى عَمِّهِ الْحُسَيْنِ{{ع}} إِحْدَى ابْنَتَيْهِ فَقَالَ لَهُ الْحُسَيْنُ اخْتَرْ يَا بُنَيَّ أَحَبَّهُمَا إِلَيْكَ فَاسْتَحْيَا الْحَسَنُ وَ لَمْ يُحِرْ جَوَاباً فَقَالَ الْحُسَيْنُ{{ع}} فَإِنِّي قَدِ اخْتَرْتُ لَكَ ابْنَتِي فَاطِمَةَ وَ هِيَ أَكْثَرُهُمَا شَبَهاً بِأُمِّي فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}} (الإرشاد، ج۲، ص۲۵؛ العدد القویة، ص۳۵۵، ح۱۸).</ref>. | |||
در کتاب [[تقریب التهذیب (کتاب)|تقریب التهذیب]] آمده: فاطمه، دختر [[حسین بن علی بن ابی طالب]]{{ع}}، [[هاشمی]]، [[مدنی]]، [[همسر]] [[حسن بن حسن|حسن بن حسن بن علی]]، ثِقه و از طبقه چهارم [[راویان]] است. او پس از سال یکصد [[هجری]] و در [[کهن‌سالی]] در گذشت<ref>ر.ک: تقریب التهذیب، ج۲، ص۶۵۴.</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۹۷.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
نسخهٔ ۱ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۵۴
 |
| سوگواری امام حسین |
| رویدادها |
|---|
| واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار) |
| افراد |
| علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا |
| جای‌ها |
| حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه |
| مناسبت‌ها |
| تاسوعا • عاشورا • اربعین |
| مراسم |
| مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت |
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
فاطمه بنت الحسین(ع)، بانویی با شرافت و دانش که اهل ذکر و شب زنده داری و عبادت بود و روز‌ها روزه می‌گرفت و از جمال ظاهر و باطن برخوردار و اهل روایت و نقل حدیث بود[۱]. در سفر کربلا در جمع اسیران اهل بیت بود و در کوفه نیز به سخنرانی افشاگرانه و فصیح و رسا بر ضدّ جنایت‌های ابن زیاد پرداخت و همه را به گریه انداخت[۲]. در کاخ یزید، چشم یکی از وابستگان حکومت که به او افتاد، از یزید خواست که او را به وی ببخشد. حضرت زینب بشدّت اعتراض و مخالفت کرد و کار آنان را کفر به حساب آورد[۳]. وی همسر عموزادۀ خویش حسن بن حسن(ع) بود. پس از فوت شوهر، یک سال خیمه‌ای افراشت و برای او به سوگ و ماتم نشست[۴]. وی تا زمان امام صادق(ع) را درک کرد. در سال ۱۱۷ ه. در حالی که هفتاد سال داشت در مدینه در گذشت و در بقیع به خاک سپرده شد[۵][۶].
فاطمه بنت الحسین در گزیده دانشنامه امام حسین
فاطمه، بزرگ‌ترین دختر امام حسین(ع) است و مادرش اُم اسحاق بود. فاطمه، پیش از واقعه کربلا، با حسنِ مُثنا ازدواج کرد و در کربلا با وی، حضور داشت. همسرش جزء مجروحان حادثه کربلا بود. فاطمه در میان اُسرا به کوفه و شام رفت. برخی از ماجراهای هجوم به خیمه‌ها و دوران اسارت اهل بیت پیامبر(ص)، از او نقل شده است. فاطمه، از راویان حدیث است و پدرش کتابی در هم پیچیده (مَلفوف) و نیز وصیت نامه خود را به وی سپرد. وفات وی، حدود سال ۱۱۷ هجری بوده است. وی در مدینه وفات یافت. بیشتر فرزندان و نوادگان وی، در مبارزه با خلفای بنی عباس به شهادت رسیدند و یا زندانی شدند.
در کتاب الإرشاد آمده است: حسن بن حسن، یکی از دو دختر عمویش را از امام حسین(ع) خواستگاری کرد. امام حسین(ع) به او فرمود: «پسر عزیزم! هر کدام را بیشتر دوست می‌داری، برگزین». حسن، شرم کرد و هیچ نگفت. امام حسین(ع) فرمود: «من خود، فاطمه را برایت برگزیدم. او بیش از دختر دیگرم به مادرم فاطمه دختر پیامبر خدا(ص) شبیه است»[۷].
در کتاب تقریب التهذیب آمده: فاطمه، دختر حسین بن علی بن ابی طالب(ع)، هاشمی، مدنی، همسر حسن بن حسن بن علی، ثِقه و از طبقه چهارم راویان است. او پس از سال یکصد هجری و در کهن‌سالی در گذشت[۸].[۹]
جستارهای وابسته
- حسن مثنی (همسر)
- عبدالله محض (فرزند)
- ابراهیم غمر (فرزند)
- حسن مثلث (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ اعیان الشیعه، ج۸، ص۳۸۸.
- ↑ مقتل الحسین، مقرم، ص۴۰۵.
- ↑ ارشاد، مفید، ج۲، ص۱۲۱؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۱۳۶.
- ↑ ارشاد، مفید، ج۲، ص۲۶.
- ↑ درباره زندگینامه او از جمله ر.ک: «فاطمه بنت الحسین»، محمد هادی الأمینی، مکتبه الهلال.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۶۵.
- ↑ «أَنَّ الْحَسَنَ بْنَ الْحَسَنِ خَطَبَ إِلَى عَمِّهِ الْحُسَيْنِ(ع) إِحْدَى ابْنَتَيْهِ فَقَالَ لَهُ الْحُسَيْنُ اخْتَرْ يَا بُنَيَّ أَحَبَّهُمَا إِلَيْكَ فَاسْتَحْيَا الْحَسَنُ وَ لَمْ يُحِرْ جَوَاباً فَقَالَ الْحُسَيْنُ(ع) فَإِنِّي قَدِ اخْتَرْتُ لَكَ ابْنَتِي فَاطِمَةَ وَ هِيَ أَكْثَرُهُمَا شَبَهاً بِأُمِّي فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ(ص)» (الإرشاد، ج۲، ص۲۵؛ العدد القویة، ص۳۵۵، ح۱۸).
- ↑ ر.ک: تقریب التهذیب، ج۲، ص۶۵۴.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۷.