اگر معصومان علم تام داشتند چرا نوآوری یا اختراعی در علوم تجربی یا ساخت دارو و غیره نداشته‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
[[پرونده:11720.JPG |100px|right|بندانگشتی|[[سید علی هاشمی ۱|سید علی هاشمی]]]] | [[پرونده:11720.JPG |100px|right|بندانگشتی|[[سید علی هاشمی ۱|سید علی هاشمی]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید علی هاشمی ۱|سید علی هاشمی]]''' نويسنده مقاله ''«[[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]»'' در پاسخ به این پرسش گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید علی هاشمی ۱|سید علی هاشمی]]''' نويسنده مقاله ''«[[علم امام تام یا محدود؟ (مقاله)|علم امام تام یا محدود؟]]»'' در پاسخ به این پرسش گفته است: | ||
::::::«برای پاسخ به این پرسش، نخست باید دانسته شود که هدف اصلی [[معصوم]]{{ع}} یا [[پیامبر|پیغمبر]]{{صل}} چیست؟ به طور کلی، هدف اصلی [[انبیا]]{{عم}} هدایت بشر است. باید توجه داشت که موضوع هدایت بشر بسیار گسترده است؛ اما آن چیزی که به بندگی بنده ارتباط دارد، مشخص کردن راه صحیح و همچنین رسیدن به کمالات الهی است. خداوند متعال برخی از امور دنیوی را به انسان‌ها واگذار کرده است تا با استفاده از دانش، تجربه، توان و... به آنها دست پیدا کنند؛ برای مثال، هدف [[معصوم]]{{ع}} آموزش نجاری یا امور اینچنینی به مردم نیست؛ زیرا بشر بدون [[پیامبر|پیغمبر]]{{صل}} نیز می‌تواند به آنها دست پیدا کند؛ چیزی که بشر به آن نیاز دارد و خودش به تنهایی نمی‌تواند کسب کند، مباحث کلان معنوی و هدایتی است. به تعبیر دیگر، [[معصوم]]{{ع}} مسیر به کمال رسیدن انسان را بیان و مشخص می‌کند. بنابراین، اختراع رایانه یا برق، بنیان‌گذاری دانش تجربی و امثال ذلک از وظیفه‌های [[معصوم]]{{ع}} نیست؛ البته تاریخ و روایات گواه بر این هستند که اگر مردم در این مسائل از [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} سؤالی داشتند، [[امام]]{{ع}} با استفاده از دانش خود پاسخگوی آنان بوده است. شواهد فراوانی در روایات [[اهل بیت]]{{عم}} وجود دارد که آنان در مسائل پزشکی، نجوم و ریاضی ورود کرده‌اند و برخی از این موارد نیز در کتاب‌هایی چون [[موسوعة الإمام علی بن أبی طالب (کتاب)|موسوعة الإمام علی بن أبی طالب]] و موسوعه‌های دیگر [[ائمه]]{{عم}} بیان شده است؛ بدین ترتیب دانسته شد هدف [[معصوم]]{{ع}} ورود جدی در این مسائل نیست، بلکه رسالت اصلی‌شان راهنمایی و راهبری در جهت هدایت بشر بوده و اینگونه امور به عقل و تجربه بشر واگذار شده است. باید دانست رسالت اصلی [[معصوم]]{{ع}} علوم تجربی، پزشکی، یا ساخت دارو و غیره نبوده است؛ البته مردم در موارد زیادی به آنها مراجعه داشتند و نسخه‌های طبی دریافت می‌کردند؛ برای نمونه، در روایتی آمده است مردی که مریضی بواسیر داشت خدمت [[امام]]{{ع}} آمد؛ از مشکلش گفت و بیان کرد نزد طبیبان بسیاری رفته ولی نتیجه‌ای نداشته است. حضرت اندکی از درد و مشکلش پرسید و نسخه‌ای نیز برای او تجویز کرد و فرمود:{{عربی|اندازه=150%|«فَإِنِّي طَبِيبُ الْأَطِبَّاء»}} <ref> من طبیب طبیبان هستم؛ بحار الأنوار (چاپ بیروت)، ج۵۹، ص۱۹۹.</ref> مردِ مریض از حضرت سؤال کرد که آیا می‌تواند همین نسخه را برای فردی دیگر تجویر کند یا خیر؟ حضرت مخالفت کرد و فرمود نوع مریضی‌هایتان با هم فرق دارد. بنابراین، [[ائمه]] [[معصومین]]{{عم}} با اینکه دانشش را داشتند، اما هدف و رسالت اصلی‌شان پرداختن به این امور نبود؛ اما اگر فردی در این زمینه‌ها سؤالی داشت، حضرات [[معصومین]]{{عم}} پاسخگو بودند»<ref> | ::::::«برای پاسخ به این پرسش، نخست باید دانسته شود که هدف اصلی [[معصوم]]{{ع}} یا [[پیامبر|پیغمبر]]{{صل}} چیست؟ به طور کلی، هدف اصلی [[انبیا]]{{عم}} هدایت بشر است. باید توجه داشت که موضوع هدایت بشر بسیار گسترده است؛ اما آن چیزی که به بندگی بنده ارتباط دارد، مشخص کردن راه صحیح و همچنین رسیدن به کمالات الهی است. خداوند متعال برخی از امور دنیوی را به انسان‌ها واگذار کرده است تا با استفاده از دانش، تجربه، توان و... به آنها دست پیدا کنند؛ برای مثال، هدف [[معصوم]]{{ع}} آموزش نجاری یا امور اینچنینی به مردم نیست؛ زیرا بشر بدون [[پیامبر|پیغمبر]]{{صل}} نیز می‌تواند به آنها دست پیدا کند؛ چیزی که بشر به آن نیاز دارد و خودش به تنهایی نمی‌تواند کسب کند، مباحث کلان معنوی و هدایتی است. به تعبیر دیگر، [[معصوم]]{{ع}} مسیر به کمال رسیدن انسان را بیان و مشخص می‌کند. بنابراین، اختراع رایانه یا برق، بنیان‌گذاری دانش تجربی و امثال ذلک از وظیفه‌های [[معصوم]]{{ع}} نیست؛ البته تاریخ و روایات گواه بر این هستند که اگر مردم در این مسائل از [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} سؤالی داشتند، [[امام]]{{ع}} با استفاده از دانش خود پاسخگوی آنان بوده است. شواهد فراوانی در روایات [[اهل بیت]]{{عم}} وجود دارد که آنان در مسائل پزشکی، نجوم و ریاضی ورود کرده‌اند و برخی از این موارد نیز در کتاب‌هایی چون [[موسوعة الإمام علی بن أبی طالب (کتاب)|موسوعة الإمام علی بن أبی طالب]] و موسوعه‌های دیگر [[ائمه]]{{عم}} بیان شده است؛ بدین ترتیب دانسته شد هدف [[معصوم]]{{ع}} ورود جدی در این مسائل نیست، بلکه رسالت اصلی‌شان راهنمایی و راهبری در جهت هدایت بشر بوده و اینگونه امور به عقل و تجربه بشر واگذار شده است. باید دانست رسالت اصلی [[معصوم]]{{ع}} علوم تجربی، پزشکی، یا ساخت دارو و غیره نبوده است؛ البته مردم در موارد زیادی به آنها مراجعه داشتند و نسخه‌های طبی دریافت می‌کردند؛ برای نمونه، در روایتی آمده است مردی که مریضی بواسیر داشت خدمت [[امام]]{{ع}} آمد؛ از مشکلش گفت و بیان کرد نزد طبیبان بسیاری رفته ولی نتیجه‌ای نداشته است. حضرت اندکی از درد و مشکلش پرسید و نسخه‌ای نیز برای او تجویز کرد و فرمود:{{عربی|اندازه=150%|«فَإِنِّي طَبِيبُ الْأَطِبَّاء»}} <ref> من طبیب طبیبان هستم؛ بحار الأنوار (چاپ بیروت)، ج۵۹، ص۱۹۹.</ref> مردِ مریض از حضرت سؤال کرد که آیا می‌تواند همین نسخه را برای فردی دیگر تجویر کند یا خیر؟ حضرت مخالفت کرد و فرمود نوع مریضی‌هایتان با هم فرق دارد. بنابراین، [[ائمه]] [[معصومین]]{{عم}} با اینکه دانشش را داشتند، اما هدف و رسالت اصلی‌شان پرداختن به این امور نبود؛ اما اگر فردی در این زمینه‌ها سؤالی داشت، حضرات [[معصومین]]{{عم}} پاسخگو بودند»<ref>مکاتبه اختصاصى [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
نسخهٔ ۱۴ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۴:۲۲
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| اگر معصومان علم تام داشتند چرا نوآوری یا اختراعی در علوم تجربی یا ساخت دارو و غیره نداشته‌اند؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
| مدخل اصلی | علم معصوم |
اگر معصومان(ع) علم تام داشتند چرا نوآوری یا اختراعی در علوم تجربی یا ساخت دارو و غیره نداشته‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در کتاب «معارف دین» در این‌باره گفته‌است:
- «این عالم و نظام آن بر این اساس است که حوادث و امور مادّی، جز در مواردی که اعجاز و مصالحی اقتضا کند، بر مجرای علوم عادّی و مادّی نوع بشر جریان می‌یابد. مثلًا با زحمت و کوشش، داروهای انواع بیماری‌ها را کشف و بر قوای طبیعی مسلّط می‌شوند، یا با قدرت و نیروی بدنی و اسلحه و استقامت و شجاعت جهاد می‌نمایند، و دشمن را مغلوب می‌سازند. بنابراین خداوند و کسانی که مجریان مشیّت الهیّه هستند، و از حوادث آینده و امور نهانی و پنهانی به اذن و اعلام خدا اطّلاع دارند، این علوم را در اختیار عامّه نمی‌گذارند، و نوعاً و اکثراً از آن استفاده نمی‌نمایند؛ زیرا نظام این عالم، اختلال پیدا می‌کند. هر چند افرادی از برگزیدگان، استعداد تلقّی علوم غیبیّه، و قدرت تصرّف در عالم تکوین را دارند، امّا این قدرت و علم را در زمینه تغییر و تبدیل جریان عالم ماده وارد نساخته و احیاناً و به ندرت از آن استفاده فرموده‌اند. چنان که در مورد حضرت موسی مشاهده می‌شود و در جنگ بدر و نزول ملایکه و در ولادت حضرت عیسی و اسحاق و موارد دیگر، این معنی مشهود شده است؛ امّا این موارد به قدری نیست که نظام این عالم را برهم بزند؛ بلکه این موارد هم برای مصالح دیگر مثل این که دانسته شود دست غیب و قدرت الهی در کار است و آنچه می‌شود مجرّد تأثیر و تأثّر علل و معلولات طبیعی نیست لازم شده است. حاصل بحث این که: جریان امور عادّی و اختیاری مردم به طور نوع و غالب باید بر اساس علوم عادّی باشد. بنابراین انبیا و ائمه (ع) هم این علوم را وارد میدان نمی‌کنند؛ زیرا وضع دگرگون می‌شود. شاید یکی از علل آن که علم نجوم و بعضی تشبثّات برای آگاهی از آینده در شرع ممنوع شده، همین باشد که در مواردی که این وسایل اصابه کند، مخالف نظام عادّی حیات است و تعادل موجود را بر هم می‌زند»[۱].
پاسخ‌های دیگر
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین هاشمی؛ |
|---|
|
| ۲. پژوهشگران مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی. |
|---|
 پژوهشگران مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی در این‌باره گفته‌اند:
|
پرسش‌های وابسته
- قلمرو علم معصوم تا چه حدی است؟ (پرسش)
- آیا علم تام معصوم امکان عقلی دارد؟ (پرسش)
- آیا علم تام معصوم با اختیار وی منافات ندارد؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به علم تام معصوم شرک نیست؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به تام علم معصوم امام غلو نیست؟ (پرسش)
- آیا عدم اعتقاد به علم تام معصوم امام آسیبی به ایمان وارد می‌کند؟ (پرسش)
- آیا معصوم به تمام موارد قرآن علم دارد؟ (پرسش)
- آیا قول به محدودیت علم معصوم مانع عقلی یا شرعی دارد؟ (پرسش)
- چگونه می‌شود معصوم را انسان کامل دانست اما علم او را محدود شمرد؟ (پرسش)
- آیا معصوم باید علم تام داشته باشد؟ (پرسش)
- آیا علم تام معصوم ضرورت عقلی دارد؟ (پرسش)
- آیا علم تام معصوم ضرورت شرعی دارد؟ (پرسش)
- آیا آگاهی معصوم به نحو تام شرطی از شروط امامت است؟ (پرسش)
- اگر معصوم علم تام دارد پس چه نیازی به وحی است؟ (پرسش)
- آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در قرآن موجود است؟ (پرسش)
- آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در حدیث موجود است؟ (پرسش)
- آیاتی که مخالفان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
- با وجود آیاتی که علم تام معصوم را نفی می‌کنند چگونه این علم اثبات می‌شود؟ (پرسش)
- آیاتی که موافقان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
- چگونه آیات نافی علم تام معصوم از غیر خدا با آیات مثبت علم تام معصوم برای غیر او قابل جمع هستند؟ (پرسش)
- آیاتی که مخالفان علم تام معصوم پیامبر خاتم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
- آیا روایاتی وجود دارند که علم تام معصوم را نفی می‌کنند؟ (پرسش)
- چگونه آیات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
- چگونه روایات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
- دلیل عقلی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
- آیا شاهد تاریخی بر علم تام پیامبران وجود دارد؟ (پرسش)
- بر فرض اثبات علم تام پیامبران علم تام امامان چگونه ثابت می‌شود؟ (پرسش)
- دلیل عقلی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
- آیا شاهد تاریخی بر علم تام امامان وجود دارد؟ (پرسش)
- چرا امامان علم تام معصوم خود را انکار می‌کردند؟ (پرسش)
- آيا علم تام معصوم تکلیف‌آور است و معصوم را به عمل بر اساس آن موظف می‌کند؟ (پرسش)
- آیا معصوم از علم تام خود بهره می‌برد؟ (پرسش)
- اگر معصوم از علم تام خود بهره نمی‌برد پس فایده‌اش چیست؟ (پرسش)
- آیا علم محدود معصوم ضرورت عقلی دارد؟ (پرسش)
- آیا علم محدود معصوم ضرورت شرعی دارد؟ (پرسش)
- مهم‌ترین مصادیق علم ویژه معصوم کدام‌اند؟ (پرسش)
- علم به چه مواردی تنها نزد خداست؟ (پرسش)
- آیا علم معصوم قابلیت افزایش دارد؟ (پرسش)
- رابطه علم ویژه معصوم با معجزه و کرامت چیست؟ (پرسش)
- آیا معجزه به واسطه علم معصوم است؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان مسلمان در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان عرفان اسلامی در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان فلسفه و حکمت اسلامی در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان تفسیر در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه‌های دانشمندان حدیث در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه دانشمندان اصول دین مکتب امامیه در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه دانشمندان اصول دین مکتب معتزله در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه دانشمندان اصول دین مکتب اشعریه در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه دانشمندان اصول دین مکتب اباضیه در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه فرقه وهابیت در باره قلمرو علم معصوم چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ معارف دین، ج۱، ص۹۲.
- ↑ من طبیب طبیبان هستم؛ بحار الأنوار (چاپ بیروت)، ج۵۹، ص۱۹۹.
- ↑ مکاتبه اختصاصى دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ برای مطالعه بیشتر در این مورد می‌توانید به:
- ↑ مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی