شأن نزول آیه تبلیغ چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-|تپس|بندانگشتی|right|100px|[[ + | پاسخدهنده = )) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پایان جمع شدن}} +}})) |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
::::::به هر حال [[پیامبر]] [[دستور]] داد [[مسلمانان]] جمع شدند و پس از ایراد [[خطبه علی]]{{ع}} را به عنوان ولی و [[سرپرست]] [[مردم]] بعد از خودش اینگونه معرفی کرد: وی ابتدا از [[مردم]] بر وحدانیّت [[خدا]] و [[رسالت]] خود و [[معاد]] [[تصدیق]] گرفت آنگاه فرمود: "من در راه سفر آخرتم، نسبت به دو یادگار گران بها که میان شما میگذارم چگونه [[رفتار]] خواهید کرد؟ آنکه بزرگتر است، [[کتاب خدا]] است از یک سو به دست او است و از سوی دیگر به دست شما، پس آن را محکم بگیرید و از دست ندهید تا دچار [[ضلالت]] نگردید و آنکه کوچکتر است [[عترت]] و [[اهل بیت]] من است، پروردگارم مرا [[آگاه]] ساخت که این دو یادگارم تا روز بازپسین از هم جدا نخواهند گشت. هان ای [[مردم]]! این دو [[امانت]] گرانمایه را پشت سر مگذارید، مادام که بدان [[متوسل]] شوید هرگز [[گمراه]] نخواهید شد<ref>مسند احمد حنبل، ج۵، ص۱۸۱؛ صحیح ترمذی، ج۵، ص۳۲۸.</ref>. آنگاه دست [[علی]]{{ع}} را بالا برد و فرمود: هان ای [[مردم]]! چه کسی بر [[مؤمنان]] از خود آنها سزاوارتر است؟ [[مردم]] جواب دادند: [[خدا]] و [[رسول]] داناترند. [[پیامبر]] اضافه کرد: هر کس که من تاکنون مولای او بودم این [[علی]] مولای او است. | ::::::به هر حال [[پیامبر]] [[دستور]] داد [[مسلمانان]] جمع شدند و پس از ایراد [[خطبه علی]]{{ع}} را به عنوان ولی و [[سرپرست]] [[مردم]] بعد از خودش اینگونه معرفی کرد: وی ابتدا از [[مردم]] بر وحدانیّت [[خدا]] و [[رسالت]] خود و [[معاد]] [[تصدیق]] گرفت آنگاه فرمود: "من در راه سفر آخرتم، نسبت به دو یادگار گران بها که میان شما میگذارم چگونه [[رفتار]] خواهید کرد؟ آنکه بزرگتر است، [[کتاب خدا]] است از یک سو به دست او است و از سوی دیگر به دست شما، پس آن را محکم بگیرید و از دست ندهید تا دچار [[ضلالت]] نگردید و آنکه کوچکتر است [[عترت]] و [[اهل بیت]] من است، پروردگارم مرا [[آگاه]] ساخت که این دو یادگارم تا روز بازپسین از هم جدا نخواهند گشت. هان ای [[مردم]]! این دو [[امانت]] گرانمایه را پشت سر مگذارید، مادام که بدان [[متوسل]] شوید هرگز [[گمراه]] نخواهید شد<ref>مسند احمد حنبل، ج۵، ص۱۸۱؛ صحیح ترمذی، ج۵، ص۳۲۸.</ref>. آنگاه دست [[علی]]{{ع}} را بالا برد و فرمود: هان ای [[مردم]]! چه کسی بر [[مؤمنان]] از خود آنها سزاوارتر است؟ [[مردم]] جواب دادند: [[خدا]] و [[رسول]] داناترند. [[پیامبر]] اضافه کرد: هر کس که من تاکنون مولای او بودم این [[علی]] مولای او است. | ||
::::::خداوندا! آنکس که [[علی]] را [[دوست]] دارد، [[دوست]] بدار و آنکه [[علی]] را [[دشمن]] میدارد، [[دشمن]] بدار! پروردگارا! هر کس را که یاریاش میکند [[یاری]] کن و [[دشمنان]] او را [[خوار]] کن، خدواندا! او را محور [[حقّ]] قرار بده. آنگاه از [[مردم]] خواست تا دیگران را از این امر [[آگاه]] سازند. به بزرگان [[اصحاب]] [[امر]] فرمود که به [[علی]]{{ع}} تبریک بگویند. سراینده معروف "[[حسان بن ثابت]]" قصیده شیوایی سرود و با اجازه [[پیامبر]] در برابر [[مردم]] خواند. هنوز جمعیّت متفرّق نشده بود که پیک [[وحی]] فرود آمد و این [[آیه]] را آورد: {{متن قرآن|الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}}<ref>«امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم» سوره مائده، آیه ۳.</ref>»<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امامشناسی ۵ (کتاب)|امامشناسی]]، ص:۲۴-۲۶.</ref>. | ::::::خداوندا! آنکس که [[علی]] را [[دوست]] دارد، [[دوست]] بدار و آنکه [[علی]] را [[دشمن]] میدارد، [[دشمن]] بدار! پروردگارا! هر کس را که یاریاش میکند [[یاری]] کن و [[دشمنان]] او را [[خوار]] کن، خدواندا! او را محور [[حقّ]] قرار بده. آنگاه از [[مردم]] خواست تا دیگران را از این امر [[آگاه]] سازند. به بزرگان [[اصحاب]] [[امر]] فرمود که به [[علی]]{{ع}} تبریک بگویند. سراینده معروف "[[حسان بن ثابت]]" قصیده شیوایی سرود و با اجازه [[پیامبر]] در برابر [[مردم]] خواند. هنوز جمعیّت متفرّق نشده بود که پیک [[وحی]] فرود آمد و این [[آیه]] را آورد: {{متن قرآن|الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}}<ref>«امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم» سوره مائده، آیه ۳.</ref>»<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امامشناسی ۵ (کتاب)|امامشناسی]]، ص:۲۴-۲۶.</ref>. | ||
}} | |||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
::::::در بسیاری از این [[روایات]] آمده است که رسول الله{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|أَ لَسْتُ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ، قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَأَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ فَقَالَ: مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ، اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ، وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ، وَ أَحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُ، وَ أَبْغِضْ مَنْ أَبْغَضَهُ، وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ، وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ}}<ref>الأمالی (للطوسی) (ط. دارالثقافة.۱۴۱۴ ه.ق.)، ص۲۵۵، المجلس التاسع.</ref>. | ::::::در بسیاری از این [[روایات]] آمده است که رسول الله{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|أَ لَسْتُ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ، قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَأَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ فَقَالَ: مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ، اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ، وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ، وَ أَحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُ، وَ أَبْغِضْ مَنْ أَبْغَضَهُ، وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ، وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ}}<ref>الأمالی (للطوسی) (ط. دارالثقافة.۱۴۱۴ ه.ق.)، ص۲۵۵، المجلس التاسع.</ref>. | ||
::::::[[احمد بن حنبل]] در [[مسند]] خود<ref>مسند (احمد) (ط مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۶ هق،)، ج۵، ص۳۶۶.</ref> و بسیاری دیگر از طرق گوناگون، [[حدیث]] فوق را با همین الفاظ نقل کردهاند<ref>برای تفصیل بیشتر ر.ک: تفاسیر المیزان فی تفسیر القرآن (ط. جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ ه.ق.)، ج۶، ص۶۰ و تسنیم (ط. إسراء، ۱۳۸۸ ه.ش)، ج۲۳، ص۲۹۰.</ref>»<ref>[[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۱۵۹.</ref> | ::::::[[احمد بن حنبل]] در [[مسند]] خود<ref>مسند (احمد) (ط مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۶ هق،)، ج۵، ص۳۶۶.</ref> و بسیاری دیگر از طرق گوناگون، [[حدیث]] فوق را با همین الفاظ نقل کردهاند<ref>برای تفصیل بیشتر ر.ک: تفاسیر المیزان فی تفسیر القرآن (ط. جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ ه.ق.)، ج۶، ص۶۰ و تسنیم (ط. إسراء، ۱۳۸۸ ه.ش)، ج۲۳، ص۲۹۰.</ref>»<ref>[[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۴ ص ۱۵۹.</ref> | ||
}} | |||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |
نسخهٔ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۵۳
شأن نزول آیه تبلیغ چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | شأن نزول آیه تبلیغ چیست؟ |
مدخل بالاتر | امامت در قرآن |
مدخل اصلی | آیه تبلیغ |
شأن نزول آیه تبلیغ چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث امامت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی در مقاله «امامت امام علی» در اینباره گفته است:
- «عالمان شیعه بر این باورند که آیه تبلیغ، در آخرین سال عمر پیامبر و در روز هیجدهم ذیحجّه یعنی در حجة الوداع نازل شده است[۱] و سیاق آن بیانگر این است که پیامبر(ص) از جانب خداوند مأموریت یافته بود که مطلب بسیار مهمی را به مردم ابلاغ کند. اهمیت آن تا حدی است که بدون آن، رسالت او ناقص و نامقبول خواهد بود. بدیهی است پیامبر(ص) تا آن زمان همۀ اصول و فروع اسلام را به مسلمانان ابلاغ کرده بود و مسلمانان به آنها عمل میکردند. تنها مطلبی که به صورت رسمی و عمومی ابلاغ نشده بود مسئله رهبری امت اسلامی پس از پیامبر(ص) بود. نگرانی پیامبر(ص) این بود که با ابلاغ این دستور الهی، منافقان که از هر فرصتی برای ضربه زدن به اسلام استفاده میکردند، چنین وانمود کنند که پیامبر(ص) در حقیقت به همان سنتهای قومی و قبیلگی عمل میکند و مسئله رهبری او نیز که به عنوان امری الهی تبلیغ میشد، ریشه در سنتهای مزبور دارد. اگر این تفکر در میان مسلمانان نفوذ میکرد، همه تلاشهای طاقت فرسای پیامبر(ص) در طول دوران نبوت، مخدوش میگردید. خداوند به او اطمینان داد که کافران و منافقان از نقشههای خود طرفی نخواهند بست و بر او لازم است که بدون نگرانی از این جهت مأموریت الهی خویش را ابلاغ کند. بر این اساس، پیامبر(ص) در هیجدهم ذی الحجه و در غدیر خم به مأموریت ویژه خود جامه عمل پوشانید و علی(ع) را به عنوان رهبر امت اسلامی پس از خود معرفی کرد»[۲].
پاسخهای دیگر
۱.حجت الاسلام و المسلمین محمدی؛ |
---|
|
۲.آقایان فیاضبخش و محسنی؛ |
---|
|
پرسشهای وابسته
پانویس
- ↑ ر.ک: خراسانی، علی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ص۴۲۱.
- ↑ ر.ک: ربانی گلپایگانی، علی، امامت امام علی، دانشنامه کلام اسلامی، ص ۴۵۰.
- ↑ مسند احمد حنبل، ج۵، ص۱۸۱؛ صحیح ترمذی، ج۵، ص۳۲۸.
- ↑ «امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم» سوره مائده، آیه ۳.
- ↑ محمدی، رضا، امامشناسی، ص:۲۴-۲۶.
- ↑ ر.ک: برهان اول، آیه ولایت.
- ↑ صاحب عبقات الانوار (ط. کتابخانه امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۶۶ ه.ش.) در جلد اول، ص۲۱۲، تواتر حدیث غدیر را از اکابر علمای اهل سنت به نقل از سیوطی ذکر کرده است؛ مضافاً بر آنکه سیوطی در الدر المنثور، ج۲، ص۲۹۸ در ذیل همین آیه، روایات متعددی در نص بر ولایت مولی علی(ع) نقل میکند.
- ↑ الأمالی (للطوسی) (ط. دارالثقافة.۱۴۱۴ ه.ق.)، ص۲۵۵، المجلس التاسع.
- ↑ مسند (احمد) (ط مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۶ هق،)، ج۵، ص۳۶۶.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک: تفاسیر المیزان فی تفسیر القرآن (ط. جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ ه.ق.)، ج۶، ص۶۰ و تسنیم (ط. إسراء، ۱۳۸۸ ه.ش)، ج۲۳، ص۲۹۰.
- ↑ فیاضبخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل، ج۴ ص ۱۵۹.