صفحهٔ اصلی

به نسخهٔ آزمایشی دانشنامهٔ امامت و ولایت (امامت‌پدیا) خوش‌ آمدید

این دانشنامه وابسته به مرکز پژوهشی و آموزشی امامت و ولایت و زیر نظر حضرت آیت الله محسن اراکی است.

با ۴۷٬۲۵۴ نوشتار به زبان فارسی

مدخل برگزیده

حضرت اباالفضل عباس بن علی (ع) روز ۴ شعبان سال ۲۶ هجری در مدینه به دنیا آمد و فرزند امیرالمؤمنین (ع) و مادرش فاطمه کلابیه (ام البنین) است. عبّاس در لغت، به‌معنای شیر بیشه، شیری که شیران از او بگریزند است. به خاطر سیمای جذابش او را "قمر بنی هاشم" می‌گفتند. برای حضرت عباس، القاب دیگری نیز گفته شده است از جمله: العبد الصالح، باب الحوائج، صاحب اللواء، المواسی، الصابر و... .

حضرت عباس (ع) چهارده سال از عمر شریفش را با پدر بزرگوارش امیرالمؤمنین (ع) سپری کرد، ده سال بعد با برادر گرامیش امام حسن مجتبی (ع) و ده سال آخر عمر را با دیگر برادر بزرگوارش امام حسین (ع) بگذرانید.

در کتاب‌های تاریخی نام حضرت عباس تا ایام عاشورا و صحنه کربلا، کمتر به چشم می‌‌خورد، تنها در دو مورد در تاریخ، نامی از این پرچمدار کربلا دیده شده است. طبق نقل برخی از مورخان، ازدواج قمر بنی‌هاشم در سن هیجده یا بیست سالگی با «لبابه» دختر عبیدالله بن عباس پسر عموی پدر بزرگوارش انجام شد و ثمره این ازدواج میمون و مبارک دو پسر به نام‌های عبیدالله و فضل و به قولی، دو پسر دیگر به نام‌های محمد و قاسم بوده است.

شخصیت حضرت عباس در وقایع عاشورا و کربلای حسینی به خوبی درخشید. به طوری که هر کس از کربلا خبری دارد از نام حضرت عباس قمر بنی هاشم نیز باخبر است.

در زیات ناحیه مقدسه در فضایل حضرت عباس چنین آمده است: سلام بر ابوالفضل العباس فرزند امیرالمؤمنین که جانش را فدای برادرش نمود از دنیایش برای آخرت استفاده کرد، و خود را فدای برادر نمود و برای تحصیل آب، تمام تلاش خود را به کار برد تا دو دست مبارکش در این راه قطع شد.

امام سجاد (ع) سیمای درخشان عباس بن علی را اینگونه ترسیم فرموده است: «رَحِمَ اللَّهُ الْعَبَّاسَ فَلَقَدْ آثَرَ وَ أَبْلَى وَ فَدَى أَخَاهُ بِنَفْسِهِ حَتَّى قُطِعَتْ يَدَاهُ فَأَبْدَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِمَا جَنَاحَيْنِ يَطِيرُ بِهِمَا مَعَ الْمَلَائِكَةِ فِي الْجَنَّةِ ...» که در آن مقام ایثار، گذشت، فداکاری، جانبازی، قطع شدن دستانش و یافتن بال پرواز در بهشت، مطرح است و اینکه: عمویم عباس، نزد خدای متعال، مقامی دارد که روز قیامت، همۀ شهیدان به آن غبطه می‌خورند و رشک می‌برند.

ادامه

پرسش برگزیده

شرایط انتظار واقعی چیست؟

انتظار به معنای چشم به راه بودن برای تحقق حکومت عدل جهانی توسط امام مهدی(ع) و شرایط انتظار اموری است که تحقق انتظار و فضائل به آن بستگی دارد و هر مقدار در آنها نقصان حاصل شود، موجب نقصان در فضائل و ثواب‌های آن خواهد شد. بر اساس تعالیم روایی، انتظار واقعی و به تبع آن منتظر واقعی شرایط خاصی دارد که در سه حوزۀ زیر قابل تعریف است:

شرایط بینشی و شناختی: اولین شرط انتظار واقعی، "ایجاد معرفت نسبت به امام عصر(ع)" است و بدیهی است هر اندازه معرفت انسان نسبت به امام زمان(ع) بیشتر باشد، انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد.
شرایط گرایشی و عاطفی: دومین شرط انتظار واقعی، به حوزۀ گرایش انسانی و امیال عاطفی باز می‌گردد که برخی از آنها عبارت‌اند از: خلوص نیت؛ محبت به امام زمان(ع)؛ ایجاد سنخیت با امام زمان(ع) و دعا برای سلامتی و ظهور حضرت مهدی(ع).
شرایط کنشی و رفتاری: سومین شرط انتظار واقعی، به حوزه رفتارهای فردی و افعال جمعی باز می‌گردد که برخی از آنها عبارت‌اند از: ارتباط با امام زمان(ع)؛ زمینه‌سازی برای ظهور امام زمان(ع)؛ نیروسازی و صبر و شکیبایی.

ادامه

اثر برگزیده

اصحاب امام حسین (ع) از مدینه تا کربلا، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی و بیان زندگی اصحاب امام حسین (ع) می‌پردازد. این کتاب اثر سید اصغر ناظم‌زاده است و انتشارات بوستان کتاب نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

در معرفی کتاب آمده است: «عاشورا و نهضت حسینی یکی از فرازهای شکوه‌مند تاریخی است که در آن، حق و باطل، در نبردی نابرابر، رویاروی هم قرار گرفتند، اما سرانجام جبهه حق، در حافظه تاریخ ماند و الگویی برای همه بشریت شد. بی‌تردید، این نبرد تاریخ‌ساز، مدیون اصحاب فداکار امام حسین (ع) بود که به پیروی از امام خود، حاکمیت ستم را برنتابیدند؛ همان اصحابی که امام حسین (ع) همیشه ایمان و پایمردی‌شان را می‌ستود. شرح‌حال این راد‌مردان، موضوعی است که اثر حاضر با استناد به منابع دست اول و بر پایه پژوهش تاریخی، بدان پرداخته است.»

ادامه

مدخل‌های تازه

مدخل‌های پیشنهادی

درختوارهٔ رده‌های دانشنامه

تصویر برگزیده

ولادت حضرت عباس(ع)