زید بن علی بن الحسین
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل زید بن علی بن الحسین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
شخصیت زید
- زید فرزند امام سجاد(ع) و شیعۀ امامیه و از حیث علم، زهد، ورع، شجاعت و دیانت از بزرگان اهل بیت(ع)[۱] و از شاگردان و راویان حدیث پدر و برادرش امام باقر(ع) بوده است و در کمالات علمی و معنوی، ائمه(ع) را بر خود برتر می‌‌دانست. زید خلفای اموی را بر حق نمیدانست بنابراین پس از شهادت امام حسین(ع) علیه آنان قیام کرد و به طرف کوفه رفته و به همراهی چهار هزار نفر با حاکم عراق (یوسف بن عمر) به جنگ برخاست، کار زید در کوفه ده ماه طول کشید تا اینکه در سال ۱۲۲ ه.ق به دستور هشام بن عبد الملک اموی به دار آویخته شد. سرش را به دمشق نزد هشام و از آنجا به مدینه بردند. قیام زید هیچگاه در جهت کنار گذاشتن امامان معصوم(ع) و غصب خلافت ایشان نبوده و پیدایش فرقهای به نام زیدیه از سر غلو و افراط دربارۀ وی بوده است؛ همانگونه که چنین گرایشهایی دربارۀ امام علی بن ابی‌طالب(ع) محمد حنفیه و اسماعیل بن جعفر نیز دیده میشود[۲].
- دلیل شبهه دربارۀ شخصیت زید، روایاتی است که از ائمه(ع) در مذمت و منقبت زید و نکوهش قیام او نقل شده است و حال آنکه این روایات نه از نظر سند قابل اعتمادند و نه از نظر کمیت و تعداد با روایات مدح و ستایشی که از زید شده است، برابری می‌‌کنند از این جهت محققان، روایات ذم را مردود دانستهاند[۳] و بیشتر روایاتی که از ائمه دربارۀ زید نقل شده تأیید و تکریم اوست از جمله: امام باقر(ع) فرمودند: «خدایا! پشت مرا به زید محکم فرما»[۴] آن حضرت با مشاهدۀ زید، آیۀ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ﴾[۵] را تلاوت میکردند و میفرمودند: «ای زید! تو نمونۀ عمل به این آیه هستی»[۶]؛[۷] امام رضا(ع) او را دانشمند آلمحمد معرفی می‌‌کند[۸]؛ امام باقر(ع) نیز او را بزرگ خاندان آلرسول میداند[۹]؛ امام صادق(ع) پس از شهادت زید فرمودند: «خدا او را رحمت کند او مؤمنی دانا و دانایی راستگو بود اگر پیروز می‌‌شد به عهد خود وفا می‌‌کرد و اگر قدرت را به دست می‌‌گرفت می‌‌دانست آن را چگونه بهکار ببندد[۱۰] کسی که بر او گریه کند با او در بهشت خواهد بود و کسی که او را سرزنش نماید، شریک خون او خواهد بود»[۱۱].[۱۲]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۱۰۴ـ ۱۰۵.
- ↑ ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۳۰۲.
- ↑ ربانی گلپایگانی، علی، درآمدی بر علم کلام، ص۲۰۲.
- ↑ «اللهم اشدُدْ ارزی بزید»؛ امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۳، ص۷۰.
- ↑ «ای مؤمنان! به دادگری بپاخیزید و برای خداوند گواهی دهید» سوره نساء، آیه 135.
- ↑ امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج ۳، ص ۱۷۰.
- ↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۵۴ ـ ۲۵۵.
- ↑ «اِنّه کانَ مِنْ علماءِ آل محمد(ص)»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، ج۱، باب ۲۵، ص۲۴۸.
- ↑ «هَذَا سَیِّدٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، امالی، ص۳۳۵، ح ۱۱.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفه الرجال (رجال کشی)، ص ۵۰۵.
- ↑ «أَمَّا الْبَاکِی فَمَعَهُ فِی الْجَنَّةِ وَ أَمَّا الشَّامِتُ فَشَرِیکٌ فِی دَمِه»؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۴۶، ص۱۹۳.
- ↑ ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۳۰۲.