بنی امیه

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

بنی امیه در نهج البلاغه | بنی امیه در حدیث | بنی امیه در تاریخ اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل بنی امیه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

سرگذشت بنی امیه

بنی امیه طایفه‌ای از قریش است که نسب آنان به امیة بن خلف از فرزندان عبد شمس می‌رسد. خاندان بنی امیه هنگام فتح مکّه در سال دهم هجری، در ظاهر اسلام آوردند و پیامبر آنها را "طُلَقا" (یعنی آزادشدگان) نامید. این طایفه به اسلام به‌ عنوان جایگاهی برای رسیدن به مطامع دنیوی و سیاسی نگاه می‌‌کردند. از این‌رو پس از ارتحال پیامبر(ص) درپی دست‌یابی به قدرت و حکومت بودند و در دوران خلافت خلیفۀ سوم که از فرزندان امیّه بود، به قدرت رسیدند، به غارت بیت المال پرداختند^[۱]. ابوسفیان به خویشان خود سفارش می‌کرد: «حال که گوی خلافت به دست شما رسیده، آن را میان خود بگردانید و نگذارید از دستتان خارج شود»^[۲].

حکومت بنی امیه

در دوران خلافت امام علی(ع) سران بنی‌امیه به مکه گریختند و امام(ع) که فتنه آنها را خطرناک‌ترین فتنه‌ها می‌‌دانست آنها را نصیحت کرد ولی آنها همراه طلحه و زبیر به خون‌خواهی عثمان به مخالفت با امام برخاستند و پس از جنگ جمل بیشتر آنها راهی شام، مقر خلافت معاویه شدند و حکومت امویان سال ۴۱ هجری به دست معاویه تأسیس شد و تا سال ۱۳۲ هجری حکومت کردند و بساط تشریفات و تجملات به راه انداختند. امویان، همانطور که پیامبر اکرم(ص) پیشگویی کرده بود، اولین کسانی بودند که سنت رسول خدا(ص) را تغییر دادند^[۳].^[۴]
روش حکومتی بنی امیه در طول دوران خلافت بر غلبه سیاسی و نظامی استوار بود و دین در حکومت آنها جایگاهی نداشت و تنها محملی برای بنی‌عباس بود تا با دعوت به دین و تأکید بر حق اهل بیت پیامبر(ص) پایه حکومتی آنها را سست و ساقط کنند^[۵].

دشمنی بنی امیه با اهل بیت

بنی‌امیه پیش از ظهور اسلام نیز با قبیله بنی‌هاشم رقابت داشتند، اما ظهور اسلام بر تقابل آنها با بنی‌هاشم و دشمنی آنها با رسول خدا(ص) و خاندانش افزود. هنگام ظهور اسلام، ابوسفیان برجسته‌ترین فرد خاندان بنی‌امیه در شمار مخالفان پیامبر اکرم(ص) قرار داشت. آنها در چندین مورد به اقدام عملی بر ضد پیامبر(ص)دست زدند. بزرگانی از بنی امیه در جنگ‌های صدر اسلام به دست مسلمانان کشته شدند، لذا آنها نسبت به عترت پیامبر(ص) و آل علی(ع) کینه و دشمنی شدید داشتند^[۶].
بنی‌امیه در طول حکومت خود ذکر فضائل امام علی(ع) را منع و آن حضرت را ناسزا می‌دادند. "شجره ملعونه" در آیه ۶۰ سوره اسراء بر بنی امیه تفسیر شده و رسول خدا(ص) آنها را لعنت کرده و به دلیل دشمنی آنها با اهل‌بیت پیامبر(ص)، همواره مورد لعن و نفرین شیعیان‌اند و در زیارت عاشورا می‌خوانیم «اللَّهُمَّ الْعَنْ بَنِی أُمَیَّةَ قَاطِبَةً» یعنی همه بنی‌امیه ملعون‌اند چون در میان آنان جز دشمن اهل بیت(ع) به وجود نیامده و رسول خدا(ص) درباره آنان فرمود: «هر دینی آفتی دارد و آفت دین من بنی‌امیه‌اند»^[۷]. ^[۸]

بنی امیه در آخرالزمان

در حوادث آخرالزمان آمده است: مردی از فرزندان هاشم به حکومت می‌رسد و بنی‌امیه را قتل عام می‌کند، پس از آن مردی از بنی‌امیه به پا می‌خیزد و به جای هر نفر از بنی‌امیه که کشته شده، دو نفر از بنی‌هاشم را به قتل می‌رساند تا جایی که جز زنان کسی باقی نمی‌ماند. سپس مهدی(ع) ظهور می‌نماید^[۹]. بعضی معتقدند این شخص که از بنی‌امیه قیام می‌کند همان سفیانی است که در آخرالزمان قبل از قیام حضرت حجت(ع) خروج می‌کند و از بنی‌هاشم بسیار خواهد کشت. در روایتی از امیرالمؤمنین(ع) آمده که سفیانی از بنی‌امیه است^[۱۰].^[۱۱]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ «إِلَی أَنْ قَامَ ثَالِثُ الْقَوْمِ نَافِجاً حِضْنَیْهِ بَیْنَ نَثِیلِهِ وَ مُعْتَلَفِهِ وَ قَامَ مَعَهُ بَنُو أَبِیهِ یَخْضَمُونَ مَالَ اللَّهِ- [خَضْمَ‏] خِضْمَةَ الْإِبِلِ نِبْتَةَ الرَّبِیعِ إِلَی أَنِ انْتَکَثَ عَلَیْهِ فَتْلُهُ وَ أَجْهَزَ عَلَیْهِ عَمَلُهُ وَ کَبَتْ بِهِ بِطْنَتُه‏»؛ نهج البلاغه، خطبه ۳.
↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۰.
↑ «إِنَّ أَوَّلَ مَنْ یُبَدِّلْ سُنَّتِی رَجُلُ مِنْ بَنِی أُمَیَّةَ»؛ شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(ع)، ج‏۲، ص: ۱۵۷.
↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵.
↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۶۹-۱۷۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵.
↑ ر. ک: محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵؛ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۶۹.
↑ ملاحم، ص ۱۶۲.
↑ ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۶۹-۱۷۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵.
↑ ملاحم، ص ۵۹.
↑ ملاحم، ص ۱۵۰.
↑ ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۱۴۷.

[1] «إِلَی أَنْ قَامَ ثَالِثُ الْقَوْمِ نَافِجاً حِضْنَیْهِ بَیْنَ نَثِیلِهِ وَ مُعْتَلَفِهِ وَ قَامَ مَعَهُ بَنُو أَبِیهِ یَخْضَمُونَ مَالَ اللَّهِ- [خَضْمَ‏] خِضْمَةَ الْإِبِلِ نِبْتَةَ الرَّبِیعِ إِلَی أَنِ انْتَکَثَ عَلَیْهِ فَتْلُهُ وَ أَجْهَزَ عَلَیْهِ عَمَلُهُ وَ کَبَتْ بِهِ بِطْنَتُه‏»؛ نهج البلاغه، خطبه ۳.

[2] ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۰.

[3] «إِنَّ أَوَّلَ مَنْ یُبَدِّلْ سُنَّتِی رَجُلُ مِنْ بَنِی أُمَیَّةَ»؛ شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(ع)، ج‏۲، ص: ۱۵۷.

[4] ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۷۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵.

[5] ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۶۹-۱۷۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵.

[6] ر. ک: محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵؛ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۶۹.

[7] ملاحم، ص ۱۶۲.

[8] ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۶۹-۱۷۰؛ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۸۵.

[9] ملاحم، ص ۵۹.

[10] ملاحم، ص ۱۵۰.

[11] ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۱۴۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]