تشیع و ایران

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تشیع و ایران در قرآن - تشیع و ایران در حدیث - تشیع و ایران در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تشیع و ایران (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

تشیع و ایران از مهمترین کشورهای شیعی، ایران است.

مقدمه

• نفوذ و گسترش شیعه در ایران نیز سابقه‌ای کهن دارد و متأثر از عوامل متعددی است. موقعیّت قم، به عنوان حرم اهل بیت و وجود عالمان شیعه و راویان بزرگ در این شهر از عصر ائمه تاکنون، گرایش قلبی و محبت مردم به خاندان پیامبر و خویشاوندی ایرانیان با اهل بیت از طریق مادر امام سجاد(ع) (شهربانو)، وجود شخصیتی چون سلمان فارسی در میان اصحاب پیامبر و هواداران علی(ع)، وجود مرقد حضرت رضا(ع) و حضرت معصومه(ع) و امامزادگان بسیاری در این کشور و حضور حضرت عبد العظیم در منطقه ری، زمینه‌ساز گرایش بیشتر مردم این مرز و بوم به تفکّر شیعی و مذهب اهل بیت شده است و هرچند اصل نفوذ تشیّع و پذیرش ایرانیان، به خاطر حقانیّت این مکتب و انحراف امویان و عباسیان از اسلام ناب بوده است. مهاجرت سادات به ایران، خروج ابو مسلم خراسانی بر ضدّ عباسیان، قیام‌های شیعیان در منطقۀ خراسان و حکومت علویان در طبرستان و سربداران در بیهق، حضور اسماعیلیه در ایران، و به قدرت رسیدن آل بویه و ترویج مذهب تشیّع و حضور شیعیان در ری نیز از عوامل دیگر بوده که در نهایت به عصر صفویان و تشکیل حکومت شیعی سراسری منتهی می‌شود. امّا حقجویی را ریشۀ اصلی تشیّع ایرانیان باید دانست. به تعبیر شهید مطهری: حقیقت این است که تشیّع ایرانیان و علت اصلی مسلمان شدنشان یک چیز است، ایرانی روح خود را با اسلام سازگار دید و گم‌گشتۀ خویش را در اسلام یافت. مردم ایران که طبعا مردمی باهوش بودند و به‌علاوه سابقۀ فرهنگ و تمدّن داشتند، بیش از هرملّت دیگر نسبت به اسلام شیفتگی نشان دادند و به آن خدمت کردند.

مردم ایران بیش از هرملت دیگر به روح و معنی در اسلام توجّه داشتند، به همین دلیل توجّه ایرانیان به خاندان رسالت از هر ملّت دیگر بیشتر بود و تشیّع در میان ایرانیان نفوذ بیشتری یافت، یعنی ایرانیان روح اسلام و معنی اسلام را در نزد خاندان رسالت یافتند، فقط خاندان رسالت بودند که پاسخگوی پرسش‌ها و نیازهای واقعی روح ایرانیان بودند. امروز، تنها کشور جهان که مذهب رسمی آن تشیّع است و حکومتش مبتنی‌بر مکتب اهل بیت عصمت و طهارت و زیر نظر یک مرجع شیعی و ولی فقیه اداره می‌شود و عظیم‌ترین پایگاه نشر علوم خاندان رسالت و فقه شیعه و پایگاه منتظران ظهور حضرت مهدی(ع) است، کشور ایران است.

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ غدیر