اسلام در معارف مهدویت
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اسلام است. اسلام از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اسلام در لغت - اسلام در قرآن - اسلام در نهج البلاغه - اسلام در کلام اسلامی - اسلام در فقه اسلامی - اسلام در معارف مهدویت - اسلام در فقه سیاسی - اسلام در معارف دعا و زیارات - اسلام در معارف و سیره سجادی - اسلام در معارف و سیره رضوی - اسلام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
رسول خدا (ص) فرمود: دین اسلام چنان فراگیر شود که مانند شب و روز بر تمامی گیتی گسترده شود و خداوند خانه‌ای یا خیمه‌ای را باقی نگذارد مگر اینکه دین اسلام را به آن داخل کند، اگر اهل آن بدان عمل کنند عزیز خواهند شد و اگر کافر بمانند، ذلیل می‌شوند[۱]. این گستردگی اسلام فقط در زمان ظهور آخرین منجی متحقق خواهد شد زیرا در هیچ زمانی حتی در زمان حضرت پیامبر (ص) این چنین اسلام همه‌گیر نشده بود.
رسول خدا (ص) فرمود: اسلام اولش غریب بود و به زودی دوباره غریب خواهد شد، پس خوشا به حال غریبان!
و در حدیث دیگری راوی سؤال کرد: غریبان چه کسانی هستند؟ حضرت پاسخ دادند: این غریبان کسانی هستند که وقتی مردم در پی فساد و تباهی می‌روند آنها به دنبال راستی و درستی‌اند[۲]. یعنی اسلام در ابتدای بعثت خاتم الانبیاء (ص) یاوران اندکی داشت و رسول خدا (ص) با سختی‌های فراوان این دین را جهانی ساخت، و از ناشناختگی خارج کرد، به طوری که چهارگوشه دنیای آن روز به دین رسول خدا آگاهی یافتند، اما بعد از رحلت رسول خدا (ص) دوباره به واسطه توطئه منافقین در میان امت جدایی افتاد و اسلام از درون به غربت اولیه بازگشت و گروه اندکی به اسلام صحیح و راستینی که رسول خدا به آن وصیت کرده بود باقی ماندند. رسول خدا (ص) در این حدیث می‌فرماید: خوشا به حال کسانی که در این زمان بر اسلام راستین پابرجا بمانند و از آن به خاطر فتنه‌ها روی گردان نشوند.
امام صادق (ع) فرمودند: زمانی که حضرت قائم (ع) قیام کند مردم را از نو به اسلام دعوت می‌کند و مردم را به دینی (که به خاطر روی‌گردانی مردم) به کهنگی گراییده بود، هدایت و راهنمایی می‌کند[۳].
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: اسلام (در آخرالزمان) چنان ناقص خواهد شد که کسی (حقیقتاً) «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» نمی‌گوید[۴].
رسول خدا (ص) فرمود: اسلام تا زمانی عزیز خواهد شد که دوازده خلیفه از قریش حاکمان آن باشند[۵].
یعنی اسلامی عزیز است و در نزد خدا مقبول خواهد بود که حاکمان آن دوازده نفر از قریش باشند، که این خصوصیت فقط در شیعه دوازده امامی تحقق یافته است. زیرا هیچ کدام از فرق مسلمان این ویژگی در حاکمان‌شان یافت نمی‌شود. از این روی می‌توان به اقتدار شیعه در طور تاریخ پی برد. شیعه در سخت‌ترین شرایط و حتی زیر تیغ جلادان و دشمنان عزت خویش را از دست نداده است و این سربلندی و پایداری شیعیان، حتی دشمنان را نیز به تعجب واداشته است. زیرا خداوند می‌فرماید: ﴿وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَعْلَمُونَ﴾[۶]. چنان‌که زینب کبری (س) بعد از شهادت برادر و یاران و بعد از اسارت از کربلا تا شام، در مجلس یزید با ابهتی که از پدر خویش علی بن ابی‌طالب (ع) به ارث برده بود می‌فرماید: «مَا رَأَيْتُ إِلَّا جَمِيلًا» (من جز زیبایی هیچ ندیدم!) آری شهادت در راه خدا زیبایی است.
امیر‌المؤمین (ع) می‌فرماید: زمانی خواهد رسید که اسلام وارونه خواهد شد آن‌گونه که ظرف وارونه شود و محتویات آن بریزد، سپس حضرت قائم (ع) ظهور کند و مردم را از نو به اسلام راستین هدایت کند[۷].
رسول خدا (ص) فرمود: (در آینده) اسلام چنان کهنه خواهد شد مانند لباسی که رنگش رفته باشد، تا جایی که بعضی از مردم نسبت به نماز و روزه کاملاً بی‌اطلاع باشند[۸].
درباره شرایط مردان و زنان با ایمان و کسانی که حقیقتاً می‌خواهند در آخرالزمان به اسلام حقیقی پایبند باشند، روایات زیادی وارد شده است. این احادیث حاکی از شرایط سخت برای انسان‌های با ایمان در آخرالزمان است، دورانی که امام از دیده‌گان خلق غایب است و شیطان از همین اصل برای مأیوس کردن مردم و ترویج بی‌دینی استفاده می‌کند. شرایطی چنان دشوار که اگر شخصی با ایمان از دنیا برود باعث شگفتی ملائکه آسمان خواهد بود!
در برخی روایات از خارج شدن گروهی از افراد با ایمان از دین خبر داده است که این امر شاید به علت همین شرایط سخت و آزمایش‌های الهی است که اکثر مردم در آن استقامت نخواهند کرد و بسیاری از مردم در آن امتحان‌ها پیروز نخواهند بود و جز افراد اندکی از فتنه‌ها سرافراز بیرون نخواهد آمد. البته فراگیر شدن بی‌ایمانی، فتنه، دین‌ستیزی و دین‌گریزی خود دلیلی بر سخت شدن شرایط برای آن دسته از مردم است که می‌خواهند حقیقتاً بر ایمان خود استوار بمانند. البته کسانی که بتوانند در آن دوران سخت، ایمان خود را نگاه دارند، از منزلت بسیار بالایی برخوردار خواهند بود. رسول خدا (ص) از آنان به عنوان برادر خود یاد نموده است[۹]. در روایاتی نیز به ایمان آوردن فوج فوج از غیر مسلمانان به حضرت خبر داده‌اند و این پس از ظهور حضرت و اتمام حجت‌های ایشان و بروز نشانه‌های و معجزه‌های آن حضرت است.
امام صادق (ع) فرمود: صاحب‌الامر (حضرت قائم (ع)) غیبتی خواهد داشت که اگر کسی بخواهد در آن زمان دین خود را حفظ کند، مانند آن است که با کف دست ساقه پرخار را پاک نماید. پس پرهیزکاری پیشه کنید و در دین خود استوار باشید[۱۰].
در روایت دیگری امام صادق (ع) فرمود: زمانی که حضرت قائم (ع) قیام کند، مردم بسیاری که گمان می‌کنند با ایمان هستند کافر شده و بت‌پرست خواهند شد![۱۱]
در حدیثی جناب ابوذر غفاری فرمود: روزی فرا خواهد رسید که پول، دین مردم خواهد شد. اگر آن زمان را دریافتید از آن مال‌دوری گزینید (و دین خود را به مال دنیا نفروشید)[۱۲].
در حدیثی دیگر آمده: زمانی فرا خواهد رسید که صبر کردن و استواری بر ایمان مانند آن است که شخصی آتش گداخته در کف دست نگاه داشته باشد! مردم دین و اخلاق خود را به دنیا می‌فروشند، و مؤمنین از میان جماعت بی‌ایمان، مانند روباهی که از ترس شناخته شدن و شکار شدن بچه‌هایش از سوراخی به سوراخ دیگر می‌خزد، پیاپی در حال کوچ کردن است[۱۳].
رسول خدا (ص) فرمود: پس از من فتنه‌هایی بر امتم خواهد رسید که چون شب‌های تار آنان را فرا می‌گیرد. در آن فتنه‌ها برخی صبح مؤمن هستند ولی تا شام کافر می‌شوند، و برخی شب را در حال ایمان به سر می‌برند، اما صبح می‌کنند در حالی که کافر شده‌اند؛ در آن زمان مردم دین خود را به دنیایی پست می‌فروشند.
در حدیثی دیگر نیز فرمود: مؤمنین حقیقی در آن زمان مانند طلای سرخ هستند که هر چه در کوره آتش بروند تغییری در رنگ و وزن آن پدید نمی‌آید.
در روایتی دیگر نیز فرمود: در آخرالزمان کسانی که به راستی اهل ایمان هستند نزد بستگان خود حتی به اندازه یک گوسفند نیز ارزش ندارند![۱۴]
امیرالمؤمنین (ع) در ضمن خطبه‌ای مفصل فرمود: در آخرالزمان به گونه‌ای بر مؤمنین عرصه تنگ خواهد شد که اگر مؤمنی بخواهد یک درهم رزق حلال کسب نماید، از ضربت شمشیر برای او سخت‌تر خواهد بود[۱۵].
در بسیاری از احادیث از فتنه‌ها و آزمایش‌های فراوان در آخرالزمان است به حدی که تعداد بسیار بسیار کمی از اهل ایمان در این فتنه‌ها و آزمایش‌ها پیروزمندانه سربلند می‌کنند[۱۶].
رسول خدا (ص) فرمود: فتنه‌ای روی خواهد داد، در آن فتنه هیچ مسلمانی نماند مگر آنکه قدری از آن فتنه به خانه‌اش راه یابد.
در حدیث دیگر فرمود: فتنه‌ای برپا می‌شود که در آن مردی با ایمان از خانه خارج می‌شود، ولی در حالی به خانه باز می‌گردد که ایمان او بر باد رفته است[۱۷].
در روایتی دیگر حضرت فرمود: اکنون شما در زمانی زندگی می‌کنید که (به راحتی می‌توانید ایمان خود را حفظ نمایید، بنابراین) اگر یک دهم از ایمان خود را ضایع کنید، گمراه هستید و به هلاکت دچار خواهید شد؛ اما زمانی فراخواهد رسید که (اوضاع چنان دشوار می‌شود و نگهداری ایمان سخت خواهد بود که) اگر شخصی حتی یک دهم از ایمان خود را عمل نماید بالاخره نجات خواهد یافت[۱۸].
در روایتی دیگر نیز فرمود: در آخرالزمان مردم دین را وسیله‌ای قرار می‌دهند که به دنیا برسند (و در حقیقت دین را برای آخرت نمی‌خواهند)، آنها مانند گرگ‌هایی خواهند بود که لباس میش بر تن کرده‌اند، در شیرین زبانی (و تملق و دروغ‌گویی) بسیار توانا هستند، خداوند بدان‌ها می‌فرماید: آیا بر نافرمانی من گستاخ شده‌اند! سوگند در آن به ذات خویش که فتنه و بلایی بر سر آنها نازل کنم که افراد بسیار با استقامت متحیر شوند[۱۹].
جناب سلمان روایتی نقل می‌کند و می‌فرماید: اکنون به زیادی مسلمانان نگاه کن، همان‌گونه که اکنون گروه گروه مسلمان می‌شوند، زمانی خواهد رسید که گروه گروه مردم از دین خارج شوند[۲۰].
در دوران غیبت فتنه‌های سخت مردم را مورد آزمایش قرار می‌دهد که مردم نسبت به آن حضرت اعتقادشان را از دست خواهند داد. در حدیثی رسول خدا (ص) فرمود: کسانی که در دوران غیبت امام مهدی (ع) بر اعتقاد به امامت او پایدار باشند، از کبریت احمر و گوگرد نایاب نیز کمیاب‌ترند![۲۱]
در روایات مختلفی از غربت و مظلومیت مؤمنین حقیقی و شیعیان در آخرالزمان یاد شده است. دنیای قبل از ظهور آکنده از ظلم و جور است، و بی‌گمان اهل ایمان هستند که در تیررس اهل ستم قرار دارند. تعداد کم مؤمنین و شیعیان خود باعث غربت آنان هست و حق‌ستیزیِ اهل باطل نیز به آن افزوده می‌شود. در دعای "عظم البلاء" به پیشگاه خدا شکایت از فزونی بلاها می‌کنیم. و در دعای دیگری شکایت از کمی تعداد مؤمنین و هجوم ستمگران بر مؤمنین داریم: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنَا... وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا... وَ تَظَاهُرَ الزَّمَانِ عَلَيْنَا».
امیرالمؤمنین (ع) فرمود: همیشه شیعه در گرفتاری و مشقت به سر خواهد برد، تا جایی که مانند لاشه بزی باشند که قصاب هرگونه که بخواهد دست در او افکند، نه راه فرار خواهند داشت و نه پناهگاهی که در امور خویش بدان پناه برند[۲۲].
در این زمانه نیز اگر به دقت نظر کنیم، با توجه به قلت شیعه نسبت به جمعیت دنیا، خواهیم یافت که مظلومیت شیعه از اول تاریخ تا کنون استمرار داشته است، از همه سو تحریم، کارشکنی و حق‌کشی نمونه‌ای از ظلم‌های بارز این دوران به جمعیت قلیل مؤمنین به امام زمان (ع) است[۲۳].
منابع
پانویس
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۳۱.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص ۳۰.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۳۰.
- ↑ ملاحم، ص۱۷۶.
- ↑ ملاحم، ص۱۷۹.
- ↑ «می‌گویند: چون به مدینه باز گردیم، فراپایه‌تر، فرومایه‌تر را از آنجا بیرون خواهد راند؛ با آنکه فراپایگی تنها از آن خداوند و پیامبر او و مؤمنان است امّا منافقان نمی‌دانند» سوره منافقون، آیه ۸.
- ↑ «أَيُّهَا النَّاسُ سَيَأْتِي عَلَيْكُمْ زَمَانٌ يُكْفَأُ فِيهِ الْإِسْلَامُ كَمَا يُكْفَأُ الْإِنَاءُ بِمَا فِيه»؛ نهج البلاغة، خطبه ۱۰۳.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۳۱.
- ↑ ر.ک: برادران رسول خدا!
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۲۴۹.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۲۴۹.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۲۵۰.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۲۵۲.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۶۲۲.
- ↑ «أَلَا فَتَوَقَّعُوا مَا يَكُونُ مِنْ إِدْبَارِ أُمُورِكُمْ وَ انْقِطَاعِ وُصَلِكُمْ وَ اسْتِعْمَالِ صِغَارِكُمْ، ذَاكَ حَيْثُ تَكُونُ ضَرْبَةُ السَّيْفِ عَلَى الْمُؤْمِنِ أَهْوَنَ مِنَ الدِّرْهَمِ مِنْ حِلِّهِ»؛ نهج البلاغة، خطبه ۱۸۷.
- ↑ ر.ک: آزمایش مردم، فتنه.
- ↑ سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۵۰۴.
- ↑ کنزالعمال: ج۱۴، ص۲۵۴.
- ↑ کنزالعمال، ص۱۲۴.
- ↑ ملاحم، ص۱۳۳.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۳.
- ↑ «عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي الْجَارُودِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: لَا تَرَوْنَ الَّذِي تَنْتَظِرُونَ حَتَّى تَكُونُوا كَالْمِعْزَى الْمَوَاتِ الَّتِي لَا يُبَالِي الْخَابِسُ أَيْنَ يَضَعُ يَدَهُ فِيهَا لَيْسَ لَكُمْ شَرَفٌ تَرْقَوْنَهُ وَ لَا سِنَادٌ تُسْنِدُونَ إِلَيْهِ أَمْرَكُمْ»؛ غیبت نعمانی، ص۱۱۹ و سید محمود موسوی دهسرخی، یأتی علی الناس زمان، ص۱۱۱.
- ↑ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۶۴-۷۰.