تعیین وقت برای ظهور چه حکمی دارد؟ (پرسش)

تعیین وقت برای ظهور چه حکمی دارد؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / کلیات عصر ظهور / تعیین‌کنندگان وقت ظهور
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

تعیین وقت برای ظهور چه حکمی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

ابراهیم شفیعی سروستانی

آقای دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی، در کتاب «پرسش از موعود» در این‌باره گفته است:

«چنان که گفته شد، تعیین وقت برای ظهور، جایز نیست. بر اساس روایات معصومان(ع)، وظیفه داریم کسانی را که برای ظهور، تعیین وقت می‌کنند، تکذیب کنیم. برای نمونه، امام صادق (ع) در روایتی خطاب به محمد بن مسلم می‌فرماید: ای محمد! هر کس برای تو خبری از ما درباره تعیین وقت ظهور نقل کرد، در تکذیب او درنگ نکن؛ زیرا ما (اهل بیت برای هیچ کس وقت ظهور را تعیین نکرده‌ایم. در روایت دیگری، مهزم به امام صادق (ع) عرض می‌کند: "فدایت شوم، در مورد این امری که ما در انتظار آنیم، مرا آگاه کنید که چه زمانی رخ می‌دهد؟" آن حضرت در پاسخ می‌فرماید: ای مهزم! آنان که برای این امر تعیین وقت می‌کنند، دروغ می‌گویند و آنها که در این امر شتاب می‌کنند، نابود می‌شوند و کسانی که تسلیم می‌شوند، نجات می‌یابند. همچنین در توقیعی که از ناحیه مقدسه صاحب الزمان (ع) در پاسخ به پرسش‌های اسحاق بن یعقوب وارد شده است، چنین می‌خوانیم: آشکار شدن فرج، به اراده خداوند متعال است و آنان که [برای ظهور] وقت تعیین می‌کنند، دروغ می‌گویند. توجه به روایات یاد شده به خوبی این نکته را روشن می‌سازد که مانه تنها حق نداریم به استناد برخی رویدادهای اجتماعی یا رویدادهای طبیعی، به پیش‌بینی زمان ظهور و تعیین وقت برای آن بپردازیم، بلکه لازم است ادعای کسانی را که مدعی دانستن زمان ظهورند، تکذیب کنیم و جلوی نشر این‌گونه ادعاها را بگیریم. فلسفه این حکم نیز روشن است؛ شما تصور کنید اگر هر از چندی، زمانی برای ظهور تعیین شود و ظهور رخ ندهد، چه پیش خواهد آمد. آیا مردم رفته رفته ناامید نمی‌شوند و اعتقاد خود را نسبت به اصل اندیشه مهدویت و ظهور منجی از دست نمی‌دهند؟ بنابراین، نباید اجازه داد که "انتظار فرج" به عنوان ارزشمندترین سرمایه اعتقادی شیعه در عصر غیبت، بازیچه دست جاهلان یا شهرت طلبان شود.

• ما از تعیین زمان برای ظهور نهی شده‌ایم، ولی این بدان معنا نیست که با موضوع ظهور، به صورت واقعه‌ای دور از دسترس برخورد کنیم که در آینده‌ای دور و نامعلوم رخ می‌دهد، بلکه باید همواره خود را در چند قدمی ظهور ببینیم و امیدوار باشیم در زمان حیات خود، ظهور حضرت حجت (ع) را درک کنیم. این نکته را از مجموع روایاتی در می‌یابیم که در این زمینه از ائمه معصومان (ع) از نقل شده است. از جمله می‌توان به بخشی از دعای عهد اشاره کرد که از امام صادق (ع) نقل شده است. در بخشی از دعای یاد شده چنین می‌خوانیم: بار خدایا! اندوه و دلتنگی این امت را با حضور ولی خود برطرف ساز و در ظهور او شتاب کن. دیگران ظهور او را دور می‌بینند، ولی ما آن را نزدیک می‌بینیم...».

1. دیدگاه امامان در باره تعیین کنندگان وقت ظهور چیست؟ (پرسش)
2. چرا تعیین کنندگان وقت برای ظهور کذب می‌گویند؟ (پرسش)
3. از حدیث تعیین کنندگان وقت کذب می‌گویند چه می‌آموزیم؟ (پرسش)
4. چرا در احادیث از تعیین وقت برای ظهور امام مهدی نهی شده است؟ (پرسش)
5. آیا تعیین روز و ماه ظهور امام مهدی مشمول اخبار نفی توقیت می‌شود؟ (پرسش)
6. در برابر تعیین کنندگان وقت برای ظهور امام مهدی چه واکنشی باید نشان داد؟ (پرسش)
7. روایات تعیین وقت ظهور چند دسته هستند؟ (پرسش)
8. مستندات تعیین‌کنندگان وقت ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
9. آیا تعیین اجمالی زمان ظهور با روایات نفی توقیت منافاتی دارد؟ (پرسش)
10. آیا تعیین وقت برای ظهور با فلسفه انتظار سازگاری دارد؟ (پرسش)
11. تعیین وقت برای ظهور چه حکمی دارد؟ (پرسش)
12. آیا تعیین کردن وقت ظهور کار صحیحی است؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.