علم بلایا و منایا
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم بلایا و منایا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
علم بلایا و منایا بلایا جمع بلیّه به معنای رنجها و گرفتاریهاست، منایا هم جمع منیّه است، به معنای مرگومیرها[۱].
مقدمه
- یکی از فضایل علی بن ابی طالب(ع) در بعد علم، آگاهی او پیشاپیش از حوادث آینده و گرفتاریهایی که برای اشخاص پیدا خواهد شد و زمان مرگ و نحوۀ مردن یا کشته شدن اشخاص است که وی آگاه بود و از آیندۀ اشخاص خبر میداد و این اسرار را به بعضی از یاران خود نیز آموخته بود. حضرت علی(ع) میفرمود: "سلونی قبل أن تفقدونی، ألا تسئلون من عنده علم المنایا و البلایا و الأنساب؟"[۲]. این موضوع به علم امامت مربوط میشود که دانش امامان به علم الهی وصل است و چیزی از آنان پوشیده نیست و احادیث بسیاری است که آنان محدّث و مفهم و خزّان علم پروردگارند و چیزی از علم آسمانها و زمین از آنان محجوب نیست و دانش همۀ فرشتگان و پیامبران نزد آنان است.[۳] امام باقر(ع) هم میفرمود: "انّا أهل بیت علّمنا المنایا و البلایا و الأنساب..."[۴] اسحاق بن عمّار شنید که امام کاظم(ع) خبر از شهادت کسی میداد. پیش خود گفت: عجبا! او میداند که مردی از شیعیانش کی میمیرد! حضرت با حالتی شبیه غضبآلود به او رو کرد و فرمود: ای اسحاق! رشید هجری علم منایا و بلایا میدانست، امام سزاوارتر است که آن را بداند.[۵] امام علی(ع) به رشید هجری میگفت: رشید بلایا. علم بلایا و منایا را به او آموخته بود، هرگاه رشید کسی را میدید، میگفت: فلانی اینگونه خواهد مرد و تو اینگونه شهید خواهی شد و همانطور میشد که رشید خبر داده بود.[۶] عمار یاسر و حبیب بن مظاهر و میثم تمّار نیز از مولایشان امیر المؤمنین(ع) این علوم و اسرار را آموخته بودند و شهادت خود و دیگران و نحوۀ شهادت را پیشگویی میکردند و از اصحاب سرّ آن حضرت به شمار میرفتند. امام علی(ع) میفرمود: "عندی علم المنایا و البلایا و الوصایا و الأسباب، و فصل الخطاب و مولد الإسلام و موارد الکفر و أنا صاحب المیسم و أنا الفاروق الأکبر و أنا صاحب الکرّات و دولة الدّول، فسئلونی عمّا یکون الی یوم القیامة و عمّا کان علی عهد کلّ نبیّ بعثه اللّه"[۷].این حدیث، گستردگی دانش او را در زمینهها و زمانهای مختلف میرساند. 6چنین امامی شایستهترین فرد برای نیابت و خلافت پیامبر خداست[۸][۹].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۹۶.
- ↑ «پیش از آنکه مرا از دست بدهید از من بپرسید. چرا از کسی نمیپرسید که علم منایا و بلایا و نسبها نزد اوست؟» سنن الامام علی، ص ۵۶،۵۹ و ۶۰، بحار الأنوار، ج ۲۶ ص ۱۴۷
- ↑ احادیث آن را در بحار الأنوار، ج ۲۶ ببینید
- ↑ «ما خاندانی هستیم که علم منایا و بلایا و نسبها را به ما آموختهاند». احادیث آن را در بحار الأنوار، ج ۲۶ ببینید
- ↑ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۲۰۷
- ↑ مرآة العقول، ج ۶ ص ۶۷
- ↑ موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱۰ ص ۶۳، مناقب، ج ۲ ص ۳۹
- ↑ برای آگاهی از شاخههای مختلف علم امام علی، ر. ک: «موسوعة الامام علی بن ابی طالب»، ج ۱۰
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۹۶.