نیایش بیست و ششم
مقدمه
این نیایشی است که حضرت برای همسایگان و دوستانش نموده است. امام زین العابدین(ع) رساله‌ای دارد به نام "رساله حقوق". آن حضرت در این رساله انسان را موجودی متعهد و مسئول معرفی می‌کند که اگر به وظایفش عمل کند به رشد حقیقی خواهد رسید. سپس بیش از پنجاه حق را بیان می‌کند و پایه تمام حقوق را بر "حق خدا" بنا می‌گذارد. از جمله حقوقی که ادای آن بر عهده ماست حق همسایگان است. قرآن کریم می‌فرماید: ﴿وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ﴾[۱]. رسول خدا(ص) فرمود: «آن‌قدر جبرئیل درباره همسایگان سفارش کرد که من احساس کردم همسایه از همسایه ارث می‌برد»[۲].
در این دعا، امام سجاد(ع) نخست برای خود دعا می‌کند که نسبت به مردم همسایه خوبی باشد: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَوَلَّنِي فِي جِيرَانِي وَ مَوَالِيَّ»؛ «بارخدایا درود بفرست بر محمد و خاندانش و مرا یاری فرما که حق آن گروه از همسایگان و دوستان خود را که حق ما را می‌شناسند و با دشمنان ما دشمنی می‌ورزند به وجهی نیکوتر بگزارم».
در ادامه، با تبیین وظایف همسایه‌داری، به همه دعا می‌کند: «بارخدایا، همسایگان و دوستان مرا یاری ده که سنّت تو بر پای دارند و رهنمودهای نیکوی تو را فرا گیرند: در یاری ناتوانانشان و رفع نیاز از نیازمندانشان و عیادت بیمارانشان و راهنمایی ره‌جویانشان و اندرز به مشورت‌کنندگانشان و دیدار مسافرانشان به هنگامی که بازمی‌گردند و نهان‌داشتن اسرارشان و پوشیدن عیب‌هایشان و یاری ستمدیدگانشان و دستگیری از ایشان به اطعام و سود رسانیدن به ایشان به عطایا و بخشش‌ها و برآوردن نیازهایشان زان پیش که لب به سؤال بگشایند».
آن حضرت، همچنین از خداوند درخواست می‌کند که رفتارش را در مواجهه با رفتار همسایگان نیکو گرداند: «بارخدایا، مرا برگمار که همسایگان و دوستان بدکردار خود را به نیکی پاداش دهم و از ستمکارشان درگذرم و از بدگمانی در حق ایشان بپرهیزم و با همگان مشفق و مهربان باشم و پاس پاکدامنی را دیده از نگریستن بربندم و با آنان از روی تواضع، به نرمی سر کنم و بر دردمندانشان به رحمت نظر کنم و در غیبت ایشان مودّت خویش نشان دهم و از روی خیرخواهی خواستار دوام نعمتشان باشم و هرچه برای خویشاوندان خود می‌خواهم برای ایشان بخواهم و هرچه برای خاصّان خود منظور می‌دارم برای ایشان منظور دارم».
امام(ع) دعای خود را با صلوات آغاز می‌کند و با صلوات به پایان می‌برد و عرض می‌کند: «بارخدایا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و آنچه من برای ایشان خواسته‌ام، مرا نیز از سوی ایشان، همانند آن، روزی ده. به فراوانی از ایشان بهره‌مند گردان؛ و بر بصیرتشان بیفزای که حق مرا رعایت کنند و فضل مرا بشناسند، تا ایشان به من نیکبخت شوند و من به ایشان. «آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ»».[۳].[۴]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «و به پدر و مادر و به خویشاوند و یتیمان و تهیدستان و همسایه خویشاوند و همسایه دور و همراه همنشین و در راه مانده و بردگانتان نکویی ورزید» سوره نساء، آیه ۳۶.
- ↑ بحارالانوار، ج۷۱، ص۹۴.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ↑ بهشتی، سید جواد، مقاله «نیایش بیست و ششم»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۴۷۴.