علویان

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

علویان در قرآن - علویان در حدیث - علویان در معارف و سیره رضوی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علویان (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

علویان منسوبین به علی، آنان که تفکّر علوی دارند، یا از نسل علی بن ابی طالب‌اند.

مقدمه

• اصطلاحا فرزندانی از علی بن ابی طالب که از نسل پنج پسر او (امام حسن، امام حسین، عباس، محمد حنفیه و عمر اطرف) باشند، علویان نامیده می‌شوند. سادات علوی، در دورۀ امویان و عباسیان، هم تحت تعقیب و آزار حکّام بودند، هم علیه حکومت‌های جور مبارزه می‌کردند. زید بن علی در زمان هشام بن عبد الملک قیام کرد و به شهادت رسید، پسرش یحیی بن زید در خراسان و جوزجان قیام کرد و شهید شد و شهیدانی چون «نفس زکیّه» و «شهید فخّ» از علویانی بودند که بر ضدّ خلافت قیام کردند. موضع ائمه(ع) نسبت به نهضت‌های آنان چندان جانبدارانه نبود، چون شرایط را برای قیام مسلّحانه مناسب و مساعد نمی‌دیدند. پس از روی کار آمدن عباسیان، گرایش به علویان در ایران افزایش یافت و نخستین حکومت شیعی توسّط علویان در منطقۀ طبرستان ایران در سال ۲۵۰ ق پدید آمد و کسانی همچون: داعی صغیر، داعی کبیر، اطروش، ناصر کبیر و... حکومت کردند. آنان شیعه بودند (هرچند عده‌ای ایشان را زیدی مذهب می‌دانند) و بر احیای ارزش‌های دینی پای می‌فشردند. علویان یا نصیریّه، نام فرقه‌ای است که در مناطقی از سوریه به سر می‌برند و حاکمان دولت سوریه هم از آنان شمرده می‌شوند.

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ غدیر