بنی الوذ بن کعب

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

این طایفه قحطانی[۱] از شاخه‌های قبیله سعدالعشیره مذحج هستند که نسب از ألْوَذَ بن کعب بن أود بن صعب بن سعد العشیره می‌برند[۲]. از ألوذ که نام اصلی‌اش را «مالک» گفته‌اند[۳] پسرانی به نام‌های قَرَن و ربیعه تولد یافتند که هر یک سرشاخه‌های طایفه‌ای به همین نام شدند[۴]. علاوه بر بنی قرن و بنی ربیعه از بنی مالک[۵]، بنی زهیر[۶]، بنی سعد[۷]، انس الله[۸] و بنی نصر[۹] نیز، به عنوان دیگر زیر شاخه‌ها و طوایف بنی ألوذ بن کعب نام برده شده است. ألوذی‌ها در دو دره «حصامه» و «شوکان»[۱۰] و نیز منطقه «ترمان»[۱۱] سکنی داشتند. «شرجان» در السرو هم، مسکن بنی ألوذ بن کعب از طایفه بنی مالک بود[۱۲]. مناطق «ذو الأجثا»، «برم» و «ذودم» هم، از دیگر مساکن و منازل این تیره از بنی اود بن صعب در «السرو» به شمار می‌رفت[۱۳]. ضمن این که از «ذوصارم» به عنوان منزل بنی زهیر[۱۴]، «ذات عین» و «حجلان» محل سکونت بنی سعد[۱۵]، «ذوالعیبه» سکونتگاه انس الله از طوایف بنی ألوذ بود[۱۶]. «الموطن» سکونتگاه مشترک جعفی‌ها و خاندان بنی نصر از دیگر طوایف بنی ألوذ[۱۷] یاد شده است. پس از فتوحات اسلامی جمعی از آنان به مناطق مفتوحه از جمله کوفه کوچ کردند[۱۸].

از تاریخ جاهلی و اخبار آن دوران بنی ألوذ خبری در دست نیست؛ اما از معدود اخبار اسلامی این طایفه می‌توان به حضور برخی از بزرگان شان در جمع هیأت اعزامی مذحج و سعدالعشیره به مدینه و دیدار با نبی خاتم(ص)[۱۹] و نیز مشارکت برخی از آنان در جنگ‌های امیرالمؤمنین(ع)[۲۰] اشاره کرد. از مشاهیر و چهره‌های شاخص بنی ألوذ هم می‌توان از خرشة بن مر بن مالک بن جزء بن حارث بن مالک بن ثعلبة بن ربیعة بن ألوذ از اصحاب پیامبر(ص)[۲۱] و از یاران امیرالمؤمنین(ع)[۲۲]، عافیة بن یزید بن قیس قرنی از قضات کوفه و از راویان حدیث اهل سنت[۲۳] و جمیل بن سلمة بن عبداللّه بن کعب بن معاویة بن قرن از اصحاب و یاران عبیداللّه بن حر جعفی[۲۴] یاد کرد.[۲۵]

منابع

پانویس

  1. عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۱، ص۴۰.
  2. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۳؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۴۱۱.
  3. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۳؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۴۱۱.
  4. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۳؛ ابن درید، الاشتقاق، ج۱، ص۴۱۱.
  5. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۶.
  6. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  7. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  8. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  9. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  10. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۱.
  11. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۱.
  12. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۶.
  13. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  14. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  15. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  16. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  17. حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۹۵.
  18. ر.ک: دار قطنی، المؤتلف و المختلف، ج۴، ص۱۹۱۹؛ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۳۵.
  19. ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۳۵.
  20. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۳۵.
  21. ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۳۵. ابن حجر نسب او را «خرشة بن مالک بن جری بن حارث بن مالک بن ثعلبة بن ربیعة بن مالک بن أود أودی» عنوان کرده است.
  22. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۳۵.
  23. دار قطنی، المؤتلف و المختلف، ج۴، ص۱۹۱۹؛ ابن ماکولا، اکمال الکمال، ج۷، ص۱۱۳؛ سمعانی، الانساب، ج۱۰، ص۳۹۳. بسیاری از منابع از جمله ابن حزم نسبت او را «عافیة بن یزید بن قیس بن عافیة بن شدّاد بن ثمامة بن سلمة بن کعب بن أود» عنوان کرده او را از بنی سلمة بن کعب بن اود دانسته‌اند. وی جد او عافیة بن شدّاد را از شهدای جنگ صفین برشمرده است. (ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۴۱۱. نیز ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۴؛ المزی، تهذیب الکمال، ج۱۴، ص۶؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۳۰۳)
  24. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۲۴.
  25. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.