مساکن
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مساکن است. مساکن از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مساکن در قرآن - مساکن در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
﴿حَتَّى إِذَا أَتَوْا عَلَى وَادِ النَّمْلِ قَالَتْ نَمْلَةٌ يَا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَسَاكِنَكُمْ لَا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمَانُ وَجُنُودُهُ وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ﴾[۱]. حضرت سلیمان فرزند حضرت داود «۴۸۰ سال بعد از خروج بنی اسرائیل از مصر یعنی ۱۰۰۳ سال قبل از میلاد می‌زیسته است. خداوند سلطنت ویژه‌ای به سلمان بخشیده بود، باد مسخر او بود، چشمه‌های مس برای او جاری می‌شد، اجنه و شیاطین برای او محراب و مجسمه و کاسه‌های بزرگ می‌ساختند و نیز بنائی و غواصی می‌کردند. حضرت سلیمان از اسب‌ها سان می‌دید. زبان پرندگان را می‌دانست و سخن مورچه را می‌فهمید»[۲]. وادی معروف نمل جایی بود که مورچگان در آنجا خانه‌ها داشتند و این خانه‌ها در «عسقلان» بوده‌اند. عسقلان شهری است در فلسطین جنوبی. ناحیه عسقلان ساحلی است.[۳]
مساکن
- ﴿وَعَادًا وَثَمُودَ وَقَدْ تَبَيَّنَ لَكُمْ مِنْ مَسَاكِنِهِمْ...﴾[۴].
- ﴿... كَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْقُرُونِ يَمْشُونَ فِي مَسَاكِنِهِمْ...﴾[۵]
ماجرای قوم عاد و پیامبرشان هود در آیه ۶۵ سوره اعراف و آیات ۵۰ به بعد سوره هود و برخی سوره‌های دیگر قرآن بیان شد ه و ماجرای قوم ثمود و پیامبرشان صالح در آیه ۷۳ سوره اعراف، آیه ۶۱ سوره هود و آیه ۲۱ به بعد سوره احقاف و برخی سوره‌های دیگر قرآن بیان شده است»[۶]. در آیه ۳۸ سوره عنکبوت خداوند متعال: «سیاق را تغییر داد تا تفننی در کلام کرده باشد لذا نخست عاد را آورد و سپس ثمود را، همچنانکه در بعد آیه نخست قارون را ذکر کرده، سپس فرعون و بعد از او هامان را»[۷]. «در این آیه اشاره شده که پس از سرکشی قوم عاد و ثمود و هلاکت آنان، ویرانه‌های شهرهایشان در منظر شماست، چون مردم مکه هر سال برای تجارت به سوی شام می‌رفتند و از کنار سرزمین حجر که در شمال جزیره العرب بود می‌گذشتند و ویرانه‌های شهر قوم ثمود را می‌دیدند و نیز هنگام مسافرت به یمن از کنار احقاف که در جنوب جزیرة العرب بود می‌گذشتند و ویرانه‌های شهر قوم عاد را می‌دیدند»[۸]. و اما در خصوص آیه ۲۶ سوره سجده که در آن عبارت مساکن به کار برده شده به تفسیر مهر قرآن ذیل آیه مورد بحث رجوع می‌کنیم: «در این آیه به سرنوشت اقوامی چون عاد و ثمود اشاره شده است که مردمی قدرتمند بودند، اما به خاطر سرکشی و گناه، عذاب الهی نازل شد و آنان را در هم کوبید و اکنون گویی آثار باستانی و ویرانه‌های آنان با انسان‌ها سخن می‌گویند»[۹]. بی‌آنکه این سخن را بیش از این ادامه بدهیم در خصوص مساکن می‌گوییم که سکونت‌گاه‌های ثمود و عاد مد نظر آیات هست و اطلاعات تفصیلی آن سکونت‌گاه‌ها در این کتاب ارائه شده‌اند.[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ «تا آنکه به درّه موران رسیدند، موری گفت: ای موران! به خانه‌های خود درآیید تا سلیمان و سپاهش شما را ناآگاهانه فرو نکوبند» سوره نمل، آیه ۱۸.
- ↑ اعلام قرآن، محمد رسول کیانی، ص۴۶.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۵۷.
- ↑ «و عاد و ثمود را (نیز عذاب کردیم) و بی‌گمان این از (آثار) زیستگاه‌هایشان برای شما پدیدار است.».. سوره عنکبوت، آیه ۳۸.
- ↑ «و آیا به آنان به روشنی رهنمود نداده است که بسا نسل‌های پیش از ایشان را نابود کردیم که (اکنون) در خانه‌های آنان راه می‌روند، بی‌گمان در این، نشانه‌هایی است. پس آیا نمی‌شنوند؟» سوره سجده، آیه ۲۶.
- ↑ تفسیر مهر، ج۷، ص۲۳۶.
- ↑ تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۹۸.
- ↑ تفسیر قرآن مهر، ج۷، ص۲۳۶.
- ↑ تفسیر قرآن مهر، ج۷، ص۷.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۷۵۹.