بنی فائش بن شهاب

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

بنی فائش را از شاخه‌های بنی بکیل بن همدان و از منتسبان به فائش بن شهاب بن مالک بن معاویة بن دومان بن بکیل بن جشم گفته‌اند[۱]. این طایفه معروف، که به ایشان «الفائش الاکبر»[۲] و «فائش خمر» نیز می‌‌گفتند[۳]، به جهت ازدواج فارعه بنت موهبیل بن عبد ریم بن عمرو بن فائش با یکی از ملوک بنی حمیر و تولد یافتن اسعد تبع –از پادشاهان حمیری یمن- از او، در شمار دایی‌های وی به حساب آمده‌اند[۴]. به گزارش «همدانی»، بنی فائش به جهت داخل شدن در قبیله «حواشه» -از شاخه‌های حمیر- در روزگار او «الحواشه» خوانده می‌‌شدند. سپس نام فائش بر نام حواشه غلبه یافت و از آن پس، جمیع آنان با دو نام فائش و حواشه خوانده شدند[۵]. آنان برخوردار از ثروت و بزرگواری، با آیین و رسوم مخصوص به خود بودند[۶]. «همدانی» سپس در ادامه از مهاجرت غالب فائشی‌ها محل سکونت خود خبر داده، آورده که در خمر و اطراف آن، تنها مردمانی از طوایف بنی حمیر و بنی اسد فرزندان مالک بن حسان بن مالک بن فائش باقی مانده‌اند[۷]. وی از آل حسان بن حمیر، بنو بشر - ساکنان ظاهر غابه - آل جعفر، آل عثمان، آل یزید، آل قیس، آل أسد، آل عبدالرحمن، آل فارع، آل سرور، آل الأجهر، آل تمام و آل عامر به عنوان خاندان‌های برتر بنی حمیر بن مالک بن حسان یاد کرده است[۸]. لازم به ذکر است که طایفه ای دیگری نیز در قبیله بزرگ همدان و از شاخه بنی حاشد بن جشم به نام فائش وجود دارد که نسب از فائش[۹] بن جابر (جبر) بن عبدالله بن قادم بن زید بن اسلم بن علیان بن زید بن عَریب بن جُشَم بن حاشد می‌‌برند[۱۰]. این قوم نیز، خاستگاهی یمنی داشتند اما پس از اسلام، علاوه بر یمن، جمعی از آنان در مناطقی از عراق و شام و بلاد عجم[۱۱]، به‌ویژه کوفه[۱۲]منزل کردند. آنان در این شهر کوچه ای را به نام خود اختصاص داده بودند[۱۳].[۱۴]

منابع

پانویس

  1. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۲۳؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸. این نسب در برخی منابع «فائش بن شهاب بن مالک بن معاویة بن صعب بن دومان بن بکیل بن جشم» عنوان شده است. (ر.ک: دار قطنی، المؤتلف و المختلف، ج۲، ص۷۹۴؛ سمعانی، الانساب، ج۳، ص۳۸۴)
  2. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸.
  3. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸.
  4. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸.
  5. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸.
  6. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸.
  7. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸. همدانی به نقلی، نسبت بنی اسد بن مالک را «أسد بن معشر بن مرثد بن شهاب بن مالک بن معاویه» ذکر کرده است. (ر.ک: حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸)
  8. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۸.
  9. در برخی مصادر نام او «فأیِش» آمده است. (ر.ک: سمعانی، الانساب، ج۱۰، ص۱۴۴؛ ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۲، ص۴۱۰؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۹۰۷؛ بامطرف، الجامع(جامع شمل أعلام المهاجرین المنتسبین إلی الیمن و قبائلهم)، ج۳، ص۱۷۹)
  10. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۳ و ۴۷۵؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۴.
  11. بامطرف، الجامع(جامع شمل أعلام المهاجرین المنتسبین إلی الیمن و قبائلهم)، ج۳، ص۱۷۹.
  12. ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۶۰؛ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۸، ص۵۰؛ سمعانی، الانساب، ج۱۰، ص۱۴۴.
  13. ر.ک: نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، ص۵۳۱.
  14. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.