بنی مواجد بن مذکر

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

این طایفه، از اعراب قحطانی[۱] و از شاخه‌های بنی حاشد بن همدان هستند که نسب از مُواجِد بن مذکر بن یَأم بن أصبَی بن دافع بن مالک بن جشم بن حاشد بن جشم بن خیوان (خیران) بن نوف بن أوسله (همدان) می‌برند[۲]. هبره و مُواجِد پسران مذکر بن یأم به‌واسطه هم‌قسم شدن با برادر دیگرشان غز، به «أحلاف» شهرت داشتند[۳]. مواجد پسرانی به نام أسلوم، حبیب، بغیضه، جحدب (جحدی) و رفده داشت[۴] که توسعه‌دهنده نسل او در عرب شدند. بنی مواجد بن مذکر در کنار بنی هشام بن مذکر و بنی هبرة بن مذکر - که برخی نام اصلی او را «واصل» گفته‌اند -[۵]، سه خاندان اصلی بنی مذکر بن یأم را تشکیل داده[۶]، که از فروعات اصلی این شاخه می‌توان از دو شاخه اصلی أسلوم بن مواجد بن مذکر بن یام و آل الحسن یاد کرد. أسلوم به الخفره، آل قریع، آل عامر، آل مفلح تقسیم شده است. از زیرشاخه‌های الخفره نیز می‌توان به دو خاندان بزرگ آل قعوان و شیوخ الاسلوم و از شعب و فروعات پایین‌تر آل مفلح هم می‌توان از صلیع و بنی همیم نام برد[۷]. آل الحسن هم دارای فروعاتی است که آل مهری، آل غانم، آل الحارث، آل رزق و آل أبی الطحین از جمله معروف‌ترین آنهاست[۸]. ریاست بنی مواجد در دوران معاصر، نخست با ابن قعوان بود. از آنجا که بین آل قعوان و آل سعود (عبدالله بن سعود) مواثیق و عهودی برقرار بود، آنان در حمله محمد علی پاشا - حاکم مصر - به الدرعیه - دیار آل سعود - با وجود مشارکت تمام طوایف بنی یأم، به محمد علی پاشا یاری نرساندند. از این‌رو حسن بن هبه مکرمی، ابن قعوان را از ریاست بنی مواجد برکنار کرد و ابن نصیب را به جای او بر همه مواجد ریاست داد. از آن زمان تا کنون آل نصیب عهده دار ریاست و شیخوخیت بنی مواجد شدند[۹]. از رجال و شخصیت‌های این قوم می‌توان از حبیب بن مواجد از شرکت‌کنندگان در جنگ خولان[۱۰]، اسلوم یأمی از تعفف‌پیشه‌گان در جاهلیت و حرام‌کننده شراب و زنا بر خود[۱۱] و عبیدة بن أجدع بن سلمان بن حبیب بن مواجد - از فقهای بنام بنی همدان - نام برد[۱۲].[۱۳].

منابع

پانویس

  1. عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۱۵۳. نیز ر.ک: ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۲.
  2. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۷. نیز ر.ک: ابن درید، الاشتقاق، ص۴۲۴؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۱۵۳.
  3. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۷.
  4. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۷؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.
  5. محمد سلیمان الطیب، کتاب موسوعة القبائل العربیه، ج۱۱، ص۹۳۹-۹۴۰.
  6. محمد سلیمان الطیب، کتاب موسوعة القبائل العربیه، ج۱۱، ص۹۳۸-۹۴۰.
  7. محمد سلیمان الطیب، کتاب موسوعة القبائل العربیه، ج۱۱، ص۹۴۰.
  8. محمد سلیمان الطیب، کتاب موسوعة القبائل العربیه، ج۱۱، ص۹۴۰.
  9. محمد سلیمان الطیب، کتاب موسوعة القبائل العربیه، ج۱۱، ص۹۴۰-۹۴۱.
  10. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.
  11. ابن ابی الدنیا، ذمّ المسکر، ص۴۰؛ ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۳۹؛ صحاری، الأنساب، ج‌۲، ص۴۹۶.
  12. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۷؛ ابن درید، الاشتقاق، ص۴۲۴؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶؛ عونبی صحاری، النساب، ج۲، ص۲۹۶.
  13. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.