بنی وائل بن مران
مقدمه
بنی وائل در شمار قبایل قحطانی[۱] و از شاخه‌های قبیله بنی جعفی مذحج هستند که نسب از وائل بن مران بن جعفی بن سعدالعشیره می‌برند[۲]. وائل و برادرانش ذهل و حنیف از مادری به نام صخره بنت زیدالله بن سعدالعشیره، زاده شدند[۳]. وائل پسرانی به نام معاویه، عبدالله و بکر داشت[۴] که نسل وی از طریقشان استمرار یافت. از مهمترین شاخه‌های این طایفه می‌توان به بنی محلق بن بکر بن وائل یاد کرد که در حیره سکونت داشتند[۵]. به نظر می‌رسد این دسته از وائلی‌ها، جزء آن گروه از جعفی‌هایی باشند که اندکی پیش از اسلام و در زمان حکمرانی حمیریان بر یمن، از سرزمین آباء و اجدادی خود به حیره و مناطق فرات و انبار کوچیدند و در این مناطق ساکن شدند. این گروه از مردم جعفی به «اعراب ضاحیه»، مشهور بودند[۶]. علاوه بر حیره، یمن نیز همچنان منزل و مأوای اصلی بنی وائل بود. چندان که بر اساس گزارشات واصله، تا صدر اسلام، بخش لااقل بزرگی از مردم بنی وائل بن مرّان همراه با قبیله مادری خود جعفی، در یمن و به طور خاص وادی جردان در غرب حضرموت[۷] به سر می‌بردند. مؤید این قول، واقعه وفد جعفی‌ها به مدینه و ریاست دادن پیامبر(ص) به قیس بن سلمة بن شراحیل بر قبایل «مُرّان» و «حَریم» و «کُلاب» و وابستگان آنان است[۸]. علاوه بر آن، برخی منابع به حضور فرزندان جعال بن حلیلة بن کعب - از فرزندان وائل بن مران - در یمن تصریح دارند[۹]. از جمله رجال معروف بنی وائل بن مرّان می‌توان از حرثان بن جابر بن جزیّ بن کعب بن حارث بن معاویة بن وائل بن مرّان[۱۰]، یزید بن عمار بن حرثان بن جابر - از اشراف جاهلی -[۱۱]، دبیر بن بادیة بن عبد یغوث بن کعب شاعر[۱۲]، جعال بن حلیلة بن کعب[۱۳]، حجر بن حلیلة بن کعب، معروف به «الفغّار»[۱۴]، حارث بن عمیر، از اصحاب و یاران یوسف بن عمر ثقفی - از امرای بنی امیه در عراق - و از والیان او[۱۵] و دینار بن بادیه - از شعرای بنی جعفی -[۱۶] نام برد. ضمن این که جابر بن یزید بن حارث بن عبد یغوث بن کعب، از راویان و اصحاب امام محمد باقر(ع) و امام جعفر صادق(ع)[۱۷]، هم، از جمله رجال و شخصیت‌های مشهور شیعی این قوم به شمار آمده‌اند.[۱۸]
منابع
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
پانویس
- ↑ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۴۶؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۲۴۴.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳؛ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۴۶؛ زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۱۰۷.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۳.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۱۰.
- ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الطبری، ج۱، ص۶۱۲.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۱۹۱، ۱۰۱-۱۰۲.
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۴۵-۲۴۶.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۰۹-۳۱۰.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۱۰.
- ↑ قلقشندی، نهایة الارب فی معرفة انساب العرب، ج۱، ص۴۴۶؛ زرکلی، الاعلام، ج۸، ص۱۰۷.
- ↑ شیخ طوسی، رجال، ص۱۲۹ و ۱۷۶؛ نجاشی، رجال، ص۱۲۸. نیز ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۱۰؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۴۱۰.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.