حکمت معین نبودن وقت ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)

حکمت معین نبودن وقت ظهور امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

حکمت معین نبودن وقت ظهور امام مهدی چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / زمان ظهور امام مهدی
تعداد پاسخ	۲ پاسخ

پاسخ نخست

خدامراد سلیمیان

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «پرسمان مهدویت» در این‌باره گفته است:

«پاره‌ای از حکمت‌های، پنهان بودن زمان ظهور: پنهان بودن زمان ظهور حضرت مهدی (ع)، دارای حکمت‌های فراوانی است؛ از جمله:

1. زنده نگه داشتن روح امید و انتظار در جامعه در طول غیبت حضرت مهدی (ع)؛
2. معنا پیدا کردن امتحان شیعیان در عصر غیبت؛
3. غافل‌گیر کردن مخالفان و دشمنان.

• از آنجایی که یکی از دلیل‌های غیبت حضرت مهدی (ع) تلاش دشمنان برای نابودی آن حضرت بود؛ از این‌رو مشخص بودن زمان ظهور، دشمنان را برای از بین بردن و مقابله با آن حضرت آماده می‌سازد؛ در حالی که نامعلوم بودن و ناگهانی بودن زمان ظهور، باعث غافل‌گیری دشمنان خواهد شد.
• در پایان این پاسخ اشاره می‎کنیم به سخن بنیانگذار نهضت اسلامی ایران حضرت امام خمینی که نه فقط تعیین نزدیک بودن ظهور را نپذیرفته‌اند بلکه به نوعی چنین ذهنیتی را نیز مردود دانسته‌اند، می‌فرماید: "از غیبت صغرا تاکنون که بیش از هزار سال می‌گذرد و ممکن است صد هزار سال نیز دیگر بگذرد و مصلحت، اقتضاء نکند که حضرت تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید احکام اسلامی باید زمین بماند و اجراء نشود؟! ..."
• آیت اللّه شیخ جواد تبریزی - یکی از مراجع معاصر تقلید- نیز در این باره می‌فرماید: "حرف دیگر ما این است که باید زمینه را مساعد کنید که اگر غیبت، صد هزار سال هم طول بکشد عقاید مردم خراب نشود. فردی بود هر روز می‌گفت: حضرت می‌آید، ظهور نزدیک شده، یک بار گفت: سه ماه دیگر حتما آقا می‌آید. سه ماه بعد گفتیم چه شد؟ گفت بداء حاصل شد!! ».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای رضوانی؛

علی اصغر رضوانی آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «گاهی این سؤال در ذهن انسان خطور می‌کند که چرا وقت ظهور در منابع اسلامی معین نشده است؟ در جواب این سؤال می‌گوییم: کسی که منتظر شخص دوست داشتنی است و وقت آمدن او را نمی‌داند همیشه در حال انتظار است، همیشه آماده است، همیشه درصدد پیاده کردن دستورات او در خود و اجتماع است. ولی در صورتی که زمان رسیدن او را بداند خصوصاً آنکه بداند که بسیار دور است، مأیوس شده و هرگز خود را به این زودی آماده نمی‌کند. معین نبودن وقت ظهور، یک نوع امتحانی است برای مردم تا معلوم گردد آیا مردم با این همه سختی‌های مختلف، روحیه خود را از دست می‌دهند یا خیر؟ گاه مصلحت در تقدیم و تأخیر زمان غیبت است که این معنا با معین بودن زمان ظهور سازگاری ندارد. و لذا در قصه حضرت موسی (ع) به جهت ادامه ملاقات او با خداوند از سی روز تا چهل روز، عده‌ای به انحراف کشیده شدند. در صورت معین بودن ظهور، دشمنان حضرت (ع) درصدد تدارک برآمده و با حضرت در همان زمان به مقابله برخواهند خواست. لذا در روایات اسلامی از عنصر ناگهانی بودن ظهور به عنوان عنصر اساسی در پیروزی حضرت یاد شده است. امام صادق (ع) به ابن النعمان فرمود: ای پسر نعمان! به راستی عالم نمی‌تواند به هر چه اطلاع دارد تو را آگاه سازد... پس عجله نکنید، به خدا سوگند! سه بار این امر -امر فرج- نزدیک شد ولی به جهت آنکه شما آن را فاش کردید خداوند آن را به تأخیر انداخت. به خدا سوگند! نزد شما سرّی نیست مگر آنکه دشمنان شما به آن از شما آگاه ترند. در صورت عدم تعیین وقت ظهور، حالت انقطاع و توجه و تضرّع خاصّی بر انسان‌ها حاکم خواهد شد، که چه بسا این امر سبب تعجیل در فرج امام زمان (ع) گردد. ولی اگر وقت ظهور به طور قطع مشخّص باشد دیگر از این اثر معنوی خبری نیست. از آنجا که وقت ظهور همانند علایم ظهور، متعلّق بداء واقع می‌شود، لذا نباید به طور دقیق وقت ظهور مشخص باشد تا مردم به کارهایی تشویق شوند که مؤثّر در ظهور امام زمان (ع) است. از آنجا که ممکن است ظهور حضرت به طول انجامد، لذا وقت آن معین نشده است تا مردم مأیوس نباشند و با احتمال ظهور حضرت در هر لحظه حالت انتظار مثبت را از دست ندهند».

۲. آقای هرنجی (کارشناس ارشد فقه)؛

منصور هرنجی آقای منصور هرنجی، در کتاب «انتظار و وظایف منتظران» در این‌باره گفته است: «برخی از حکمت‌ها و رازهای مخفی بودن زمان ظهور را می‌توان موارد زیر دانست: اگر زمان ظهور را می‌دانستیم و یقین می‌کردیم در طول عمر ما تحقق نمی‌یابد، دچار یأس و ناامیدی می‌شدیم و از انجام تکالیف شرعی و حدود الهی دور می‌شدیم. شاید از حکمت‌های سری بودن هنگام ظهور این باشد که مؤمنان و موحدان در همه قرون و اعصار در انتظار سازنده ظهور حضرت باشند و بر این انتظار پاداش بگیرند. هر آن احتمال ظهور آن حضرت را دادن موجب حفظ آمادگی و شرایط می‌باشد. «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ». "هر کس انتظار حکومت عادله و جهان‌گستر باشد از نظر ما کسی است که با جهاد قهرمانانه راه خدا در خون خویش غلطیده است". پختگی و آمادگی لازم برای پذیرش حکومت عدل. بیعت نکردن با هیچ یک از ستمکاران. حفاظت جان آن حضرت از دشمنان. دشمنان دین مدام احساس خطر کنند و چه بسا در ظلم و ستم قدری کوتاهی نمایند. امتحان و آزمایش ثبات اهل ایمان که امام کاظم (ع) در این خصوص می‌فرماید: «إِنَّمَا هِيَ... مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ امْتَحَنَ بِهَا خَلْقَهُ...». غربال شدن مردم، امام صادق (ع) در این خصوص فرمودند: "اندکی از عرب‌ها به همراه قائم (ع) قیام می‌کنند. عرض شد: عده زیادی از عرب‌ها خود را یاران او می‌دانند؟ فرمود: مردم باید پالایش شوند و سره از ناسره‌شان از هم جدا گردد و غربال شوند. و شمار فراوانی از غربال خواهند گذشت. هر چند این غربال در هنگام ظهور انجام می‌گیرد، اما شرایط و زمینه‌های آن در قبل از ظهور می‌باشد". نکته قابل ذکر این که باید دانست میان قابلیت‌ها و شایستگی‌های ذاتی مردم برای پذیرش امام معصوم و میزان حضور امام در جامعه ارتباطی متقابل وجود دارد. به هر اندازه که جامعه شایستگی و لیاقت خود را از دست داده و از ارزش‌های الهی فاصله بگیرد، امام معصوم نیز که یکی از تجلیات رحمت الهی به شمار می‌آید، از جامعه فاصله گرفته و از حضور خود در جامعه می‌کاهد. پس می‌توان گفت که عامل اصلی غیبت امام عصر (ع)، آماده نبودن جوامع بشری برای پذیرش وجود آن امام و عدم لیاقت مردم برای بهره‌گیری از نعمت حضور امام معصوم در میان خودشان است و تا این مشکل برطرف نگردد و به تعداد یاران و انصار مخلص و فداکار آن حضرت وجود نداشته باشد، زمان غیبت به سرنیامده و امام همچنان از دیده‌ها پنهان خواهد بود».

1. امام مهدی چه زمانی ظهور می‌کند؟ (پرسش)
2. امام مهدی در چه روزی ظهور می‌‏کند؟ (پرسش)
3. در زمان ظهور امام مهدی جهانیان چگونه از آمدن ایشان باخبر می‌شوند؟ (پرسش)
4. آیت الله بهجت حتی به پیران نیز بشارت داده که ظهور نزدیک است؟ (پرسش)
5. آیا صحت دارد که روز ذی القعده روز ظهور امام مهدی خواهد بود؟ (پرسش)
6. آیا امام مهدی جمعه ظهور می‌کند؟ (پرسش)
7. چرا امام مهدی در روز جمعه ظهور می‌کنند؟ (پرسش)
8. حکمت معین نبودن وقت ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
9. آیا تعیین وقت ظهور صحیح است؟ (پرسش)
10. آیا می‌‏توان وقت ظهور را پیش‏‌بینی کرد؟ (پرسش)
11. با توجه به کتاب نوسترآداموس آیا می‌توان زمان ظهور حضرت را پیشبینی نموده به گفته آنها اعتماد کرد؟ (پرسش)
12. عدم آگاهی امام مهدی از زمان ظهور نقصی برای امام و مقام امامت محسوب نمی‏‌شود؟ (پرسش)
13. راز نهان بودن زمان ظهور چیست؟ (پرسش)
14. امام مهدی از چه راهی می‌فهمد که موقع ظهورش فرا رسیده است؟ (پرسش)
15. اینکه گفته می‌شود ظهور نزدیک است به چه معناست؟ (پرسش)