در روایات درباره نشانه‌های ظهور چه کلماتی استعمال شده است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
در روایات درباره نشانه‌های ظهور چه کلماتی استعمال شده است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / نشانه‌ها و علائم ظهور
تعداد پاسخ۱ پاسخ

در روایات درباره نشانه‌های ظهور چه کلماتی استعمال شده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید حسن زمانی

حجت الاسلام و المسلمین سید حسن زمانی، در کتاب «نشانه‌های قیام حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:

  • «در روایات اهل بیت (ع) درباره نشانه‌های قیام، کلماتی چون "علامة"، "آیة"، "قدّام" و "قبل" استعمال شده است که به شرح ذیل بررسی می‌شوند.
  1. "علامة": علامت، به معنای نشانه و جمع آن "علامات" است. درباره معنای "علامة" گفته‌اند: " العَلامة و العَلَمُ‏: شي‏ء يُنْصَب‏ في‏ الفَلَوات‏ تهتدي‏ به‏ الضالَّة‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" [۱]. در روایت‌های اسلامی، مفرد و جمع کلمه علامت، برای نشانه‌های قیام استعمال شده است؛ مانند: " عَلَامَةُ خُرُوجِ‏ الْمَهْدِيِ‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۲] و " قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ خَمْسُ‏ عَلَامَاتٍ‏ مَحْتُومَات‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۳] مقصود از این کلمه، امر یا اموری است که به وسیله آن‌ها زمان قیام حضرت مهدی (ع) برای ما آشکار می‌شود.
  2. "آیة": آیه به معنای نشانه آشکار، دلیل و معجزه آمده و جمع آن "آیات" است. درباره معنای آن راغب آورده است: " الْآيَةُ: هي‏ العلامة الظاهرة‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" [۴]. مفرد و تثنیه و جمع این کلمه درباره نشانه‌های قیام به کار رفته است؛ مانند: " إِذَا اخْتَلَفَ‏ رُمْحَانِ‏ بِالشَّامِ‏ فَهُوَ آيَةٌ مِنْ‏ آيَاتِ‏ اللَّهِ‏ تَعَالَى"[۵] و " آيَتَانِ‏ تَكُونَانِ‏ قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۶] مقصود از این کلمه در مبحث نشانه‌های قیام، مشابه کلمه "علامت" است.
  3. "قدّام": قدّام از مادّه "قدم" و به معنای چیزی است که جلوتر می‌آید. این کلمه از پای انسان گرفته شده است که پیش می‌گذارد و راه می‌رود. درباره معنای آن آمده است: " قَدَّمْتُهُ‏ إلى‏ كذا: قربته إليه. و قُدَّام‏ بضم القاف: نقيض وراء‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۷] به سوی آن چیز قدم برداشتم یعنی به آن نزدیک شدم و "قدام" نقیض "وراء" است. یعنی آن چیزی است که جلوتر می‌آید. این کلمه نیز درباره نشانه‌ها استعمال شده است؛ مانند: " قُدَّامَ‏ هَذَا الْأَمْرِ عَلَامَات‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۸]
  4. "قبل": کلمه "قبل" (که معنایی مشابه کلمه "قدّام" دارد) درباره بیان نشانه‌ها به کار رفته است؛مانند:" قَبْلَ‏ هَذَا الْأَمْرِ السُّفْيَانِيُ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۹] هر دو کلمه درباره اموری به کار رفته اند که جلوتر از قیام حضرت مهدی (ع) رخ می‌دهند و راهنمای ما به سوی زمان قیام خواهند بود»[۱۰].

پرسش‌های وابسته

  1. علامات خاصه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  2. علامات عامه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  3. نشانه‌های ظهور چه تعداد می‌باشند؟ (پرسش)
  4. در روایات درباره نشانه‌های ظهور چه کلماتی استعمال شده است؟ (پرسش)
  5. آیا نشانه‌های ظهور جنبه نمادین دارد؟ (پرسش)
  6. مؤلفه‌های شناخت علائم ظهور چیست؟ (پرسش)
  7. آیا تطبیق‌دادن نشانه‌های ظهور با افراد و حوادث جامعه صحیح است؟ (پرسش) 
  8. آیا برخی علائم با ظهور امام مهدی همزمان می‌شود؟ (پرسش)
  9. آیا خروج ابقع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
  10. چه فرقی بین نشانه‌های ظهور و شرایط ظهور است؟ (پرسش)  
  11. مراد از نشانه‌های پراکنده ظهور چیست؟ (پرسش)
  12. تفاوت علائم ظهور و نشانه‌های قیامت چیست؟ (پرسش)
  13. آیا نشانه های ظهور با احادیث نفی توقیت منافات دارد؟ (پرسش)
  14. اینکه بعضی از نشانه های ظهور به وقوع پیوسته آیا نمی تواند نشانه ای از نزدیک بودن قیام امام مهدی باشد؟ (پرسش)
  15. چگونه می‌توان علامات ظهور را که متضمن پیشگویی‌ است صحیح دانست؟ (پرسش)
  16. میزان صحت نشانه‌های ظهور تا چه اندازه است؟ (پرسش)
  17. علائم و نشانه‏‌های مادی و معنوی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  18. چند علامت دیگر تا ظهور امام مهدی باقی مانده است؟ (پرسش)
  19. آیا اعلان نشانه‌های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
  20. چه راه صحیحی در بررسی نشانه‌های ظهور پیشنهاد می‌کنید؟ (پرسش)
  21. آیا روایات نشانه‌های ظهور اشکال سندی و متنی دارد؟ (پرسش)  
  22. چه علاماتی در عصر ظهور امام مهدی اتفاق خواهد افتاد؟ (پرسش)
  23. آیا تا امروز نشانه‌های ظهور امام مهدی پدید آمده‏‌اند یا خیر؟ (پرسش)  
  24. چه آثاری در نقل نشانه های ظهور است؟ (پرسش)
  25. فرق بین علایم ظهور با اشراط الساعة چیست؟ (پرسش)  
  26. مراد از ظهور اصغر و اکبر چیست؟ (پرسش)  
  27. آیا علایم قریب برای ظهور با اینکه امام مهدی به طور ناگهانی ظهور می‌کند منافات دارد؟ (پرسش)
  28. آیا روایات نشانه های ظهور اشکال سندی و متنی دارد؟ (پرسش)
  29. آیا تا امروز نشانه ‏های ظهور امام مهدی پدید آمده‏ اند یا خیر؟ (پرسش)
  30. تمایز نشانه‌های ظهور و اصول و ضوابط دینی در چیست؟ (پرسش)
  31. رابطه نشانه‌های برپایی قیامت و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  32. آیا وجود فتنه از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  33. نشانه‌های نزدیک بودن ظهور چیستند؟ (پرسش)
  34. در سال ظهور چه فتنه‌هایی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
    1. آیا اختلاف حسنی و اموی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    2. آیا خروج مغربی و جمله به مصر و شام از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    3. آیا رایت بنی العباس و مروانی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    4. آیا اختلاف ترک و روم از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    5. آیا خروج عوف سلمی از کریت‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    6. آیا خروج شخصی از اولاد شیخ‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    7. آیا خروج مردی ضعیف از موالی به مدافعه سفیانی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    8. آیا خروج ربیعی و جرهمی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    9. آیا خروج سپاهی از کوفه به شام‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    10. آیا خروج حسینی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    11. آیا رایاتی از مشرق یا دورترین بلاد مشرق از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    12. آیا خروج شیصبانی از کوفه‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    13. آیا خروج یمانی خراسانی و سفیانی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    14. آیا خروج شعیب بن صالح از سمرقند از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    15. آیا خروج سید حسنی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    16. آیا خروج گیلانی و احتمال انطباق او بر حسنی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    17. آیا خروج مردی از اولاد جعفر از بلاد جبل‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    18. آیا جنگ گرگان و طبرستان‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    19. آیا رایت آذربایجان‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    20. آیا خروج سفیانی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
    21. آیا خروج دجال یا صائد بن الصائد از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
  35. مقدمات قیام و ظهور چیستند؟ (پرسش)
  36. آیا توقف خورشید از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)

پانویس

  1. علامت و علَم، چیزی است که در بیابان‌ها نصب می‌شود تا گمشدگان راهنمایی شوند؛ لسان العرب، ج۱۲، ص۴۱۶.
  2. غیبت، نعمانی، ص۲۷۲، باب۱۴، ح۴۷.
  3. کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۷۸، باب۲۵، ح۷.
  4. آیه به معنای نشانه آشکار است؛ مفردات فی غریب القرآن، ص۱۰۱.
  5. غیبت، طوسی، ص۴۶۱.
  6. کافی، ج۸، ص۲۱۲، ح۲۵۸.
  7. مجمع البحرین، ج ۶، ص۱۳۴.
  8. قرب الاسناد، ص۱۶۳.
  9. غیبت، نعمانی، ص۲۵۳، باب۱۴، ح۱۲.
  10. زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص ۸ - ۱۰.