آیا خروج دجال یا صائد بن الصائد از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)

آیا خروج دجال یا صائد بن الصائد از فتنه‌های سال ظهور است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / نشانه‌ها و علائم ظهور
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

آیا خروج دجال یا صائد بن الصائد از فتنه‌های سال ظهور است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

محمد جواد خراسانی

آیت‌‌الله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:

«از فتنه‌های ضاله مضله بزرگ فتنه دجال است، و ذکر او و تحذیر مردم را از وی در اخبار بسیار است و در اخبار عامه بیش‌تر از او یاد شده تا اخبار خاصه، بلکه بسیاری از اخبار که در کتب خاصه است نقل از کتب عامه و یا سندش عامی است.

اما در این‌که دجال با صائد بن الصائد دوتاست یا یکی است، صائد اسم او و دجال لقب اوست. در مابین عامه خلاف است و اظهر این است که یکی است.

و هم‌چنین اخبار در محل خروجش مختلف است که سجستان است یا اصفهان یا از نواحی خراسان و وقت خروج او نیز معلوم نیست که پیش از ظهور است یا بعد، ولی مسلم است که در سال ظهور حضرت است، و هم‌چنین در کشنده او که عیسی است یا مهدی است؟

نیز اخبار مختلف است. اگرچه این اختلاف مهم نیست زیراکه اگر عیسی باشد باز هم صحیح است که گفته شود قاتل او مهدی است، چه آنکه نسبت قتل به امیر و مأمور هر دو داده می‌شود.

به‌هرحال عامه در وصف او و در ولادت او و وصف زندگانی فعلی او و ملاقات بعضی او را تفصیلات و قضایا و حکایاتی نقل کرده‌اند و هم‌چنین در خروج او و عملیات او مبالغاتی رانده‌اند و چون اعتبار به سند آن اخبار و به نقل آن حکایات نیست و چندان اهمیتی هم در نقل آنها نیست، کتاب را به ذکر آنها مطول نمی‌کنم و فقط اختصار می‌شود به نقل اخبار خاصه. امیر المؤمنین (ع) از پیامبر (ص) فرمود: "پیش از ساعت: ده چیز است"، و از جمله دجال را شمار کرد.

حضرت باقر (ع) در این آیه: ﴿قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِكُمْ﴾ "بگو آن خدا قادر است که بر شما بفرستد عذابی از بالای سر شما یا از زیر پای شما". فرمود: مراد دجال است و صیحه آسمانی".

حضرت صادق (ع) از پیامبر (ص) که فرمود: "هرکس ما اهل بیت را دشمن داشته باشد خداوند او را یهودی محشور کند؟" گفته شد: "چگونه یا رسول الله؟" فرمود: "اگر زمان دجال را درک کند به او ایمان آورد". ایضا آن حضرت به مفضل فرمود: بعد از ذکر عدد ائمه (ع) "آخر ایشان قائم است که بعد از غیبتی قیام خواهد کرد، پس دجال را بکشد و زمین را از هرجور و ظلم پاک سازد".

مردی از اهل بلخ بر حضرت باقر (ع) وارد شد، حضرت به او فرمود: "ای خراسانی! آیا می‌شناسی وادیی را چنین و چنان؟ گفت: بلی! فرمود: نمی‌شناسی دره و شکافی را در آن وادی به وصف چنین و چنان؟ گفت: بلی! فرمود: از آن‌جا دجال خروج خواهد کرد". از این حدیث معلوم می‌شود از نواحی خراسان است.

و از ابن عباس از پیامبر (ص) در حدیث معراج خداوند جزء علامات فرمود: "و خروج دجال مشرق از سجستان".

بنابراین ممکن است حدیث حضرت باقر (ع) که مکرر می‌فرمود: "خراسان، خراسان، سجستان، سجستان". اشاره به این باشد. و الله العالم.

امیر المؤمنین (ع) روزی خطبه‌ای اداء فرمود، پس سه مرتبه فرمود: "از من بپرسید پیش از آنکه مرا نیابید". پس صعصعه بن صوحان از جا برخاست و عرض کرد: "یا امیر المؤمنین! دجال چه وقت خروج خواهد کرد؟" پس حضرت وقایعی را که قبل از خروج او و علامت خروج اوست، بیان فرمود.

بعد از آن اصبغ بن نباته به پا خاست، عرض کرد: "یا امیر المؤمنین! دجال کیست؟" فرمود: "آگاه باشید که دجال، صائد بن الصائد است، پس شقی کسی است که او را تصدیق کند و سعید کسی است که او را تکذیب کند، او را بلده‌ای خروج خواهد کرد که او را اصبهان گویند، از قریه‌ای که معروف است به یهودیه، چشم راست او ممسوح است (به هم چسبیده که هیچ حدقه ندارد) چشم دیگر او را در پیشانی او است چنان روشنی می‌دهد مانند ستاره صبح. در چشم او گوشتی است که گویا مخلوط است به خون، در پیشانیش مابین دو چشمش نوشته است کافر، با این‌که امی است هر کتابی را می‌خواند، دریاها را می‌نوردد و خورشید با او سیر می‌کند در جلو او کوهی است از دود و در پشت سر او کوه سفیدی است که مردم گمان می‌کنند که طعام است، او در قحطی سختی خروج خواهد کرد، در زیر پای او الاغی است سبزه یا تیره رنگ هر گام الاغ او یک میل راه را طی کند، زمین در زیر پای او پیچیده شود و از هر آبی که عبور کند و از هر آبی بگذرد آن چشمه تا قیامت خشک شود، به صدای بلند که همه اهل مشرق و مغرب بشوند ندا کند: بیایید به سوی من،‌ای اولیای من منم آن کسی که خلق کرد سپس صورت‌بندی کرد، و تقدیر کرد سپس رهنمایی کرد، أنا ربکم الأعلی، دروغ گفته و می‌گوید دشمن خدا، او یک چشم است و غذا می‌خورد و در بازارها راه می‌رود، اما پروردگار شما عز و جل نه یک چشم است و نه غذا می‌خورد و نه راه می‌رود و نه از جایی به جایی انتقال دارد، بدانید و آگاه باشید که بیش‌تر اتباع او در آن روز اولاد زنا و صاحبان طیلسان سبزند (شنل)، خداوند عز و جل، او را می‌کشد در شام بر عقبه افیق (عقبه: بلندی، کوه، افیق: بلده‌ای است مابین حوران و غور نزدیک شام) در روز جمعه سه ساعت از روز گذشته بر دست کسی که عیسی بن مریم پشت سر او نماز می‌گزارد".

در اخبار عامه نیز محل کشتن او را دروازه لد که قریه‌ای است از قراء فلسطین معین کرده‌ و ارض فلسطین و لد هم از بلاد شام است و لد هم با افیق نزدیک است، بالاخره دو حدیث باهم کمی متغایرند و هردو محل کشتن را اراضی شام تعیین کرده‌اند، ولی در حدیث نوروز از معلی بن خنیس از حضرت صادق (ع) فرمود: "نوروز آن روزی است که قائم ما در آن روز ظاهر می‌شود و خداوند او را بر دجال ظفر خواهد داد، پس او را در کناسه کوفه به دار آویزد".

لکن حدیث نوروز چندان اعتباری به وی نیست زیراکه در کتب قدیمه وجود ندارد مگر بعضی از جملاتش در مصباح شیخ طوسی و فقط به آن تفصیل در کتاب ابن فهد مذکور است و اثر وضع از بعضی فقراتش ظاهر است، اگرچه بعض دیگرش صحیح است و ظن قوی می‌رود که چند جمله مختصری از وی اصل داشته و بقیه را بدان تفصیل به معلی نسبت داده‌اند، باز هم در کیفیت ظهور اشاره بدان خواهد شد».

پرسش‌های وابسته

1. علامات خاصه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
2. علامات عامه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
3. نشانه‌های ظهور چه تعداد می‌باشند؟ (پرسش)
4. در روایات درباره نشانه‌های ظهور چه کلماتی استعمال شده است؟ (پرسش)
5. آیا نشانه‌های ظهور جنبه نمادین دارد؟ (پرسش)
6. مؤلفه‌های شناخت علائم ظهور چیست؟ (پرسش)
7. آیا تطبیق‌دادن نشانه‌های ظهور با افراد و حوادث جامعه صحیح است؟ (پرسش) 
8. آیا برخی علائم با ظهور امام مهدی همزمان می‌شود؟ (پرسش)
9. آیا خروج ابقع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
10. چه فرقی بین نشانه‌های ظهور و شرایط ظهور است؟ (پرسش)  
11. مراد از نشانه‌های پراکنده ظهور چیست؟ (پرسش)
12. تفاوت علائم ظهور و نشانه‌های قیامت چیست؟ (پرسش)
13. آیا نشانه های ظهور با احادیث نفی توقیت منافات دارد؟ (پرسش)
14. اینکه بعضی از نشانه های ظهور به وقوع پیوسته آیا نمی تواند نشانه ای از نزدیک بودن قیام امام مهدی باشد؟ (پرسش)
15. چگونه می‌توان علامات ظهور را که متضمن پیشگویی‌ است صحیح دانست؟ (پرسش)
16. میزان صحت نشانه‌های ظهور تا چه اندازه است؟ (پرسش)
17. علائم و نشانه‏‌های مادی و معنوی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
18. چند علامت دیگر تا ظهور امام مهدی باقی مانده است؟ (پرسش)
19. آیا اعلان نشانه‌های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
20. چه راه صحیحی در بررسی نشانه‌های ظهور پیشنهاد می‌کنید؟ (پرسش)
21. آیا روایات نشانه‌های ظهور اشکال سندی و متنی دارد؟ (پرسش)  
22. چه علاماتی در عصر ظهور امام مهدی اتفاق خواهد افتاد؟ (پرسش)
23. آیا تا امروز نشانه‌های ظهور امام مهدی پدید آمده‏‌اند یا خیر؟ (پرسش)  
24. چه آثاری در نقل نشانه های ظهور است؟ (پرسش)
25. فرق بین علایم ظهور با اشراط الساعة چیست؟ (پرسش)  
26. مراد از ظهور اصغر و اکبر چیست؟ (پرسش)  
27. آیا علایم قریب برای ظهور با اینکه امام مهدی به طور ناگهانی ظهور می‌کند منافات دارد؟ (پرسش)
28. آیا روایات نشانه های ظهور اشکال سندی و متنی دارد؟ (پرسش)
29. آیا تا امروز نشانه ‏های ظهور امام مهدی پدید آمده‏ اند یا خیر؟ (پرسش)
30. تمایز نشانه‌های ظهور و اصول و ضوابط دینی در چیست؟ (پرسش)
31. رابطه نشانه‌های برپایی قیامت و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
32. آیا وجود فتنه از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
33. نشانه‌های نزدیک بودن ظهور چیستند؟ (پرسش)
34. در سال ظهور چه فتنه‌هایی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
    1. _{آیا اختلاف حسنی و اموی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    2. _{آیا خروج مغربی و جمله به مصر و شام از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    3. _{آیا رایت بنی العباس و مروانی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    4. _{آیا اختلاف ترک و روم از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    5. _{آیا خروج عوف سلمی از کریت‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    6. _{آیا خروج شخصی از اولاد شیخ‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    7. _{آیا خروج مردی ضعیف از موالی به مدافعه سفیانی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    8. _{آیا خروج ربیعی و جرهمی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    9. _{آیا خروج سپاهی از کوفه به شام‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    10. _{آیا خروج حسینی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    11. _{آیا رایاتی از مشرق یا دورترین بلاد مشرق از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    12. _{آیا خروج شیصبانی از کوفه‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    13. _{آیا خروج یمانی خراسانی و سفیانی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    14. _{آیا خروج شعیب بن صالح از سمرقند از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    15. _{آیا خروج سید حسنی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    16. _{آیا خروج گیلانی و احتمال انطباق او بر حسنی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    17. _{آیا خروج مردی از اولاد جعفر از بلاد جبل‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    18. _{آیا جنگ گرگان و طبرستان‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    19. _{آیا رایت آذربایجان‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    20. _{آیا خروج سفیانی‌ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
    21. _{آیا خروج دجال یا صائد بن الصائد از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)}
35. مقدمات قیام و ظهور چیستند؟ (پرسش)
36. آیا توقف خورشید از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)