شورا و مشورت در تاریخ اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

پیامبر (ص) با این که معصوم بود، ولی عملاً مشاوره می‌کرد و از دیگران نظرخواهی می‌نمود تا این شیوه بین مردم رواج پیدا کند و سنّت شود. ائمه معصومین (ع) نیز چنین بودند و با اصحاب و یاران خود مشورت می‌کردند. یکی از شوراهای معروف پیامبر اسلام “شورای نظامی و جنگی بدر” می‌باشد. پیامبر (ص) این شورا را در آستانه جنگ بدر در صحرا تشکیل داد و در مورد نحوه جنگ با اصحاب، به مشاوره پرداخت و برخی از پیشنهادهای آنان را به کار بست. یکی دیگر از این شوراها، “شورای دفاعی خندق” بود که قبل از جنگ خندق (احزاب) در مدینه تشکیل داد و از یاران خود نظرخواهی کرد که: چگونه در مقابل دشمن مهاجم (احزاب) به دفاع از حریم اسلام و شهر مدینه بپردازند؛ در این شورا پیشنهاد حفر خندق و کانال در اطراف شهر ارائه و پذیرفته شد و همه اطراف شهر را خندق کندند و پر از آب نمودند. سوّمین شورای مهم پیامبر با اصحاب خود و مسلمانان، قبل از شروع جنگ احد صورت گرفت؛ در آنجا نظر شخص پیامبر این بود که در شهر مدینه بمانند و دشمن مهاجم را به داخل شهر بکشانند و سرکوب نمایند، ولی عده‌ای از مسلمانان نظر دادند که در بیرون از شهر به جنگ و دفاع بپردازند و پیامبر (ص) نظر آنان را تصویب نمود[۱].

منابع

پانویس