عبدالرحمن بن ابی‌‌بکره

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

عبدالرحمن بن ابی‌بکره کارگزار بیت المال بصره

ابن حجر نقل می‌کند که ابو یقظان گفته است علی(ع) عبد الرحمان بن ابی بکره را بر بیت المال بصره گمارد، سپس زیاد او را منصوب کرد؛ ولی «ابوهلال» گفته است زیاد عبدالرحمان بن ابی بکره را بر بیت المال گمارد و عبدالله بن ابی بکره را بر سیستان ولایت داد[۱].

عبدالرحمان بن ابی بکره نقل می‌کند که علی بن ابی طالب از بیت المال ما در بصره چیزی برنداشت تا آنکه شهر ما را ترک کرد، جز جامه‌ای بی‌ارزش یا لباس دارابجردی[۲].

شاید این لباس همان عبایی باشد که ابوبکره نقل کرده که علی(ع) آن را به مردی از موالی بنی عجل داد. در نتیجه علی(ع) چیزی برای خود بر نداشته و به نظر می‌رسد که عبدالرحمان همراه پدرش در تقسیم بیت المال علی(ع) را یاری کرده است و پیش از پدر، بیت المال را ترک کرده و در جریان بخشش آخرین جامه موجود در بیت المال قرار نگرفته است. عبدالرحمان بن ابی بکره که دارای کنیه «ابوبحر» یا «ابوحاتم» بود از علی(ع)، پدرش و عبدالله بن عمرو بن عاص حدیث شنیده و از او محمد بن سیرین، جعفر بن ایاس، عبدالملک بن عمیر، علی بن زید بن جدعان و خالد بن مهران روایت نقل کرده‌اند.

وی در سال ۹۶ هجری در سن ۸۲ سالگی درگذشت[۳].

اینک به چند روایت وی اشاره می‌کنیم. عبدالرحمان از پدرش نقل می‌کند که شنیدم علی می‌گوید: ابوبکر خلافت را به دست گرفت در حالی که من شایسته‌ترین مردم به خلافت بودم[۴].

این روایت را بیاضی از ابوبکره نقل کرده که علی(ع) فرمود: پیامبر(ص) درگذشت در حالی که هیچ یک از مردم از من به این حکومت شایسته‌تر نبود[۵].

از ابوبکره نقل شده که رسول خدا(ص) فرمودند: هر کس انسان معاهدی غیر مسلمانی که در سایه حکومت اسلامی است را بدون حق بکشد بوی بهشت به مشامش نمیرسد با این که بوی آن در فاصله ۵۰۰ سال استشمام می‌شود.[۶]

عبدالرحمان گوید: شنیدم که علی(ع) می‌فرمود: هیچ کس از مردم مانند آنچه من تحمل کردم تحمل نکرده است. سپس گریه کرد[۷].

اینها نشان می‌دهد که عبدالرحمان در مواردی به نقل فضائل علی بن ابیطالب(ع) پرداخته و با وی ارتباط داشته است.[۸]

منابع

پانویس

  1. تهذیب التهذیب، ج۶، ص۱۳۵، ش۴۰۲.
  2. ترجمة الامام علی بن ابیطالب من تاریخ مدینة دمشق، ج۳، ص۲۲۸؛ ابن ابی شیبه، المصنّف، ج۷، ص۶۲۳ و ج۸، ص۵۸۶؛ ابن زنجویه، الاموال، ج۲، ص۶۰۸، ح۱۰۰۱، در حاشیه وی را کارگزار بیت المال بصره دانسته؛ مسند علی بن ابیطالب(ع)، ج۵، ص۱۸۲۶، ح۱۰۶۳۴ و ۱۰۴۳۵.
  3. تاریخ مدینة دمشق، ج۳۶، ص۷، ۱۵ و ۱۶.
  4. لسان المیزان، ج۴، ص۴۸۵.
  5. صراط المستقیم الی مستحقی التقدیم، ج۳، ص۱۵۰.
  6. «مَنْ قَتَلَ مُعَاهَدًا لَمْ يَرَحْ رَائِحَةَ الْجَنَّةِ، وَإِنَّ رِيحَهَا لَيُوجَد مِنْ مَسِيرَةِ أَرْبَعِينَ عَامًا»؛احمد حنبل، مسند، ج۵، ص۵۰.
  7. شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۰۳.
  8. ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج3، ص 781 - 782.