فعالیت‌های امام حسن عسکری در موضوع امامت چه بود؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
فعالیت‌های امام حسن عسکری در موضوع امامت چه بود؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

فعالیت‌های امام حسن عسکری در موضوع امامت چه بود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

امام حسن عسکری (ع) مانند پدربزرگوارش تحت کنترل حکومت در پادگان نظامی چگونه وظائف امامت را انجام داده است؟

پاسخ نخست

عبدالمجید زهادت

حجت الاسلام و المسلمین عبدالمجید زهادت، در کتاب «معارف و عقاید ۵» در این‌باره گفته است:

«امام حسن عسکری (ع) در راستای انجام وظائف امامت تلاش عمیق و چشم‌گیری داشته است که می‌توان آنها را در چند مورد خلاصه کرد:

توسعه و تقویت شبکه وکالت: امام عسکری (ع) با توجه به فضای خفقان حاکمان بنی عباس و پراکندگی شیعیان در مناطق مختلف نمایندگان و وکلائی را از بین افراد سرشناس و محترم انتخاب و به شیعیان معرفی کرد تا به وسیله آن بتوانند با امام ارتباط داشته باشند و از نوعی اتحاد و انسجام تشکیلاتی بر خوردار شوند از این رهگذر شیعیان نیز از پشتیبانی مالی امام (ع) برخوردار گردند. در بین این وکلا می‌توان از ابراهیم بن عبده در نیشابور و ابراهیم بن مهزیار اهوازی و احمد بن اسحاق ابن عبدالله قمی اشعری و در راس آنان محمد بن عثمان عمری را نام برد.

مبارزه با انحرافات اعتقادی: امام عسکری (ع) بر طبق وظیفه هدایت امت اسلامی با عقائد انحرافی به مقابله برخاست مانند مقابله آن حضرت با مفوضه یعنی کسانی که خداوند تعالی را فقط خالق جهان می‌دانند و اما ربوبیت و تدبیر امور را واگذار شده به اولیاء خدا می‌پندارند. ادریس بن زیاد می‌گوید: "کنت أقول فیهم قولا عظیما فخرجت إلی العسکر للقاء أبی محمد (ص) فقدمت و علی أثر السفر و وعثائه فألقیت نفسی علی دکان حمام فذهب بی النوم فما انتبهت إلا بمقرعة أبی محمد قد قرعنی بها حتی استیقظت فعرفته فقمت قائما أقبل قدمیه و فخذه و هو راکب و الغلمان من حوله فکان أول ما تلقانی به أن قال یا إدریس بل عباد مکرمون لا یسبقونه بالقول و هم بأمره یعملون فقلت حسبی یا مولای و إنما جئت أسالک عن هذا قال فترکنی و مضی"[۱].

امام عسکری (ع) در رد گمان باطل مفوضه خطاب به ابراهیم بن کامل مدنی می‌فرماید: "کذبوا بل قلُوبُنَا أَوْعِیَةٌ لِمَشِیئَهًْ اللَّهِ فَإِذَا شَاءَ اللَّهُ شَیْئاً شِئْنَا وَ اللَّهُ یَقُولُ‏ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ یَشاءَ اللَّهُ"[۲].

تربیت شاگردان: دانشمندان علم رجال بیش از صد نفر را ذکر کرده‌اند که از امام عسکری (ع) روایت نقل کرده‌اند. که مشهورترین آنان عبارتند از احمد بن اسحاق اشعری قمی، ابوهاشم داوود بن هاشم جعفری، عبدالله بن جعفر حمیری، ابوعمرو عثمان بن سعید عمری و محمد بن حسن صفار[۳].

آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت امام دوازدهم: یکی از اقدامات بسیار مهم امام عسکری (ع) در انجام وظائف امامت علاوه بر معرفی جانشین خود به عنوان موعود منتظر، آماده کردن شیعیان برای دوران غیبت امام دوازدهم (ع) بود[۴].

أحمد بن اسحاق بن سعد أشعری از یاران و شاگردان امام عسکری (ع) به قصد پرسش از جانشین امام بعد، خدمت حضرت شرفیاب می‌شود اما قبل از اینکه سؤالش را مطرح کند امام (ع) می‌فرماید: "یا أحمد بن إسحاق إن الله تبارک و تعالی لم یخل الأرض منذ خلق آدم (ع) و لا یخلیها إلی أن تقوم الساعة من حجة لله خلقه به یدفع البلاء عن أهل الأرض و به ینزل الغیث و به یخرج برکات الأرض". آنگاه امام (ع) برای معرفی جانشین خود فرزند سه ساله‌اش را بر دوش خود نهاده و می‌فرماید: "يا اَحْمَدَ بْنَ اِسْحاقَ لَوْلا کَرامُتَکَ عَلَي اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَ علي حُجَجِهِ ما عَرَضْتُ عَلَيکَ اِبْني هذا، اِنَّهُ سَمِيُّ رَسُولِ الله وَ کَنِيُّهُ، الذي يَمْلأ الارض قِسْطاً وَ عَدلاً کَما مُلئِتْ جَوراً وَ ظُلْماً"؛ بعد امام (ع) درباره غیبت امام دوازدهم می‌فرماید: "یا أحمد بن إسحاق مَثَلُهُ فِی هَذِهِ الْأُمَّةِ مَثَلُ الْخَضِرِ وَ مَثَلُهُ مَثَلُ ذِی الْقَرْنَیْنِ وَ اللَّهِ لَیَغِیبَنَّ غَیْبَةً لَا یَنْجُو مِنَ الْهَلْکَةِ فِیهَا إِلَّا مَنْ ثَبَّتَهُ اللَّهُ عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِمْ وَ وَفَّقَهُ لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِیلِ الْفَرَج"[۵]»[۶].

پرسش‌های وابسته

  1. ادله امامت امام حسن کدامند؟ (پرسش)
  2. دلیل صلح امام حسن با معاویه چه بود؟ (پرسش)
  3. آیا امام حسن ازدواج و طلاق بسیار داشت؟ (پرسش)
  4. آیا امام حسن معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  5. آیا فضائل امام حسن در قرآن آمده است؟ (پرسش)
  6. ادله امامت امام حسین کدامند؟ (پرسش)
  7. آیا فضائل امام حسین در قرآن آمده است؟ (پرسش)
  8. القاب امام حسین چیستند؟ (پرسش)
  9. آیا امام حسین معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  10. ادله امامت امام سجاد کدامند؟ (پرسش)
  11. آیا امام سجاد معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  12. چرا امام سجاد در برابر بنی امیه قیام نکرد؟ (پرسش)
  13. ادله امامت امام باقر کدامند؟ (پرسش)
  14. آیا امام باقر معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  15. ادله امامت امام صادق کدامند؟ (پرسش)
  16. آیا امام صادق معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  17. ادله امامت امام کاظم کدامند؟ (پرسش)
  18. آیا امام کاظم معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  19. ادله امامت امام رضا کدامند؟ (پرسش)
  20. آیا امام رضا معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  21. چرا امام رضا ولایت‌عهدی مأمون را پذیرفت و چگونه مسؤولیت‌های مربوط به مقام امامت را انجام می‌داد؟ (پرسش)
  22. ادله امامت امام جواد کدامند؟ (پرسش)
  23. آیا امام جواد معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  24. چگونه امام جواد با سن اندک می‌توانست وظائف امامت را انجام دهد؟ (پرسش)
  25. ادله امامت امام هادی کدامند؟ (پرسش)
  26. آیا امام هادی معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)
  27. ادله امامت امام حسن عسکری کدامند؟ (پرسش)
  28. آیا امام حسن عسکری معجزه و کرامات داشتند؟ (پرسش)

پانویس

  1. ر.ک: مناقب آل ابی‌طالب، ج ۴، ص ۴۲۸؛ و مدینه المعاجز، ج ۷، ص ۶۴۴؛ بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۲۸۴.
  2. الخرائج و الجرائح، ج ۱، ص ۴۵۹، بحار الأنوار، ج ۲۵، ص ۳۳۷.
  3. ر.ک: رجال طوسی.
  4. ر.ک: موسوعه سیره اهل البیت (ع)، ج ۳۴، ص ۲۱۳ و سیره پیشوایان، ص ۶۲۳ و حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص ۵۳۷ و اعلام الهدایه، ج ۱۳، ص ۵۲.
  5. ر.ک: کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۴.
  6. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، جلد ۲ ص ۹۷.