ویژگی‌های مدینه فاضله امام مهدی چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ویژگی‌های مدینه فاضله امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / کلیات عصر ظهور / وضعیت جهان در عصر ظهور
مدخل اصلیمدینه فاضله مهدی
تعداد پاسخ۳ پاسخ

ویژگی‌های مدینه فاضله امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند..

پاسخ نخست

میرتقی حسینی گرگانی

حجت الاسلام و المسلمین میرتقی حسینی گرگانی، در کتاب «نزول مسیح و ظهور موعود» در این‌باره گفته است:

«در مدینه فاضله و شهر آرمانی بقیة الله (ع) چند ویژگی از درخشندگی ویژه‌ای برخوردار است:

  1. عدالت و قسط در جهان فراگیر، و ظلم و ستم از جهان رفع می‌شود. البته می‌دانید که هیچ‌یک از این ویژگی‌ها به اندازه عدالت روشنی ندارند؛ چنان‌که در زیارت صاحب الامر می‌خوانیم: " السَّلَامُ عَلَى الْعَدْلِ‏ الْمُشْتَهَر‏‏‏‏‏"[۱]. در روایات مأثوره از اهل‌بیت وحی (ع) بیش‌ترین نگاه به قسط و عدل شده است به‌گونه‌ای که دامنه آن را به اقصی نقاط و تمام زوایای منازل کشانده‌‌اند و گفته شده که عدالت هم‌چون گرما و سرما در درون خانه‌ها نفوذ می‌کند؛ و بنابراین، هیچ انسانی در قید بردگی باقی نمی‌ماند.
  2. رفاه و آسایش همگانی می‌شود؛ به‌گونه‌ای که دیگر نیازمندی یافت نمی‌شود؛ چرا که ثروت و منابع مالی، عادلانه توزیع می‌گردد و در روایت‌ها سخن از فراوانی نعمت شده است.
  3. وحشت و ترس وجود ندارد، بلکه امنیت و آرامش فراگیر می‌شود.
  4. علم و دانایی در این شهر و دنیای آسمانی گسترش می‌یابد و جانشین جهل و نادانی می‌گردد. دانشِ دوران ظهور امام زمان (ع) قابل سنجش با پیشرفت کنونی بشر در علم و صنعت نیست؛ چرا که در روایت‌ها وارد شده اگر شخصی در مشرق باشد، برادرش را در مغرب می‌بیند و خلاصه این‌که بشر به نهایت بلوغ عقل و کمال خود می‌رسد.
  5. مستضعفان و فقیرانی که پیش از ظهور، بار سنگین فقر و بیچارگی را تحمل کرده‌اند، در راستای عدالت ولی عصر (ع) به حق مسلم خود که وارثت زمین باشد، دست می‌یابند و بهشت زمینی تحقق می‌یابد»[۲].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

«تا آن‌جا که در حافظه تاریخ به یاد مانده است، هیچ‌گاه انسان از اندیشه و رؤیای بهتر زیستن فارغ نبوده و همیشه، نگاه او برای یافتن آینده‌ای بهتر و سامان‌یافته‌تر، دوردست‌ها را نظاره کرده است. این رؤیا، در زندگانی انسان به گونه‌های مختلفی تبلور یافته است و بارزترین نمونه از آن را در اندیشه "مدینه فاضله" می‌یابیم. و اما مهم‌ترین و برجسته‌ترین خصوصیات مدینه فاضله اسلامی -که تحقق آن را پس از ظهور منجی عالم بشریت حضرت مهدی (ع) به ما وعده داده‌اند- عبارتند از:

  1. مدینه عدل: در خصوصیات قیام و حکومت امام زمان (ع) هیچ ویژگی به اندازه عدالت و قسط‍‌ روشنی ندارد. در زیارت صاحب الامر می‌خوانیم: "السَّلَامُ عَلَى الْقَائِمِ الْمُنْتَظَرِ وَ الْعَدْلِ الْمُشْتَهَر..."[۳] در مدینه فاضله اسلامی و در بستر ظهور آن منجی نیز، همه سخن از عدالت است. دامنه عدالت او، تا اقصی نقاط‍‌ منازل و زوایای ناپیدای جامعه گسترده است، حتی عدالت و دادگری همچون گرما و سرما در درون خانه‌های مردمان نفوذ می‌کند و مأمن و مسکن وجود آنان را سامان می‌بخشد[۴]. در سایه این عدالت، هیچ انسانی در قید بندگی و بردگی باقی نمی‌ماند[۵].
  2. مدینه رفاه: مدینه فاضله اسلامی، مدینه رفاه و آسایش همگانی است. رفاه و تنعم بدان سان که دیگر نیازمند و صاحب‌حاجتی در سطح جامعه یافت نمی‌توان کرد. یک دلیل مهم بر این امر، توزیع عادلانه ثروت‌ها و منابع است. در روایات، سخن از کثرت مال، وفور نعمت‌ها، باران‌های پی‌درپی، سبکباری از بارهای سنگین زندگی، ادای قرض مقروضین و سخن از بذل و بخشش امام (ع) بر همگان است، به‌طوری که از طلب مال و بخشش دیگران بی‌نیاز گردند[۶].
  3. مدینه امن: در روایتی از امام صادق (ع) در تفسیر آیه شریفه ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا... وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا می‌فرماید: "نَزَلَتْ فِي الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِهِ"[۷]. یعنی وعده خداوند، مبنی بر این‌که وحشت و خوف مؤمنان را به امنیت و سلام تبدیل می‌کند، در زمان ظهور آن حضرت، معنی و مصداق می‌یابد.
  4. مدینه تربیت: تربیت و پرورش روح انسان‌ها و توجه به اخلاق و فضائل روحی، از اساسی‌ترین برنامه‌های ظهور است. انسان‌ها در کنار غنای مالی، از غنای قلبی و روحی نیز بهره‌مند می‌گردند[۸] و در کنار اتمام نعمت و وفور ثروت، به کمال اخلاق و فضیلت‌های انسانی راه می‌یابند[۹].
  5. مدینه علم: دوره ظهور، دوران گسترش علم و دانایی است و مدینه فاضله اسلامی، مدینة العلم است. او می‌آید و دانایی و فرزانگی، جانشین جهل و نادانی می‌گردد و جهان از نور عقل و دانش آکنده می‌شود[۱۰].
  6. مدینه مستضعفان: آنان که پیش از ظهور، بار سنگین فقر و بیچارگی و نامردمی را تحمل کرده‌اند، اکنون در راستای اجرای عدالت باید به حق‌ مسلم خویش در وراثت و پیشوایی زمین دست یابند[۱۱]. و بدین‌سان، بهشت زمینی در عالم خارج، واقعیت می‌یابد[۱۲]»[۱۳].
2. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند: «آرمان‌های گذشته و آینده بشر در عصر ظهور و استقرار دولت کریمه مهدوی محقق می‌شود. در آیات و روایات به برخی از نمادهای آن زمان اشاره شده که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: تحقق عدالت جهانی در همه ابعاد زندگی جامعه آن روز، امنیت فراگیر، رفاه و آسایش همراه با نشاط معنوی، رشد شگفت‌انگیز علوم، گسترش فرهنگ دینی و اسلامی در همه شئون جامعه و مهم‌تر از آن، تربیت اخلاقی و معنوی و رشد بی‌نظیر فرهنگ دینی در همه ابعاد در میان مردم آن عصر[۱۴]»[۱۵].

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت صاحب الامر، ص۱۰۴۱.
  2. حسینی گرگانی؛میرتقی، نزول مسیح و ظهور موعود، ص 256 - 257.
  3. مفاتیح الجنان، زیارت صاحب الامر.
  4. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۲.
  5. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۴.
  6. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰.
  7. غیبة طوسی، ص ۲۴۰ (ذیل آیه ۵۵ سوره نور.).
  8. بحار الانوار، ج ۸۴، ص ۵۱.
  9. بحار الانوار، ج ۸۴، ص ۱۲۳.
  10. بحار الانوار، ج ۷۵، ص ۵۱.
  11. سوره قصص، ۵.
  12. چشم‌به‌راه مهدی، ص ۱۹۸.
  13. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۶۳۱.
  14. برای اطلاع بیشتر، نک: حبیب‌اللّه طاهری، سیمای آفتاب
  15. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۴۵.