خوش‌خلقی در معارف و سیره سجادی

مقدمه

یکی از وجوه امتیاز انسان در مواجهه با دیگران حسن سلوک و رفتار خوش است. خوش‌رفتاری، دست‌کم دو جنبه را شامل می‌شود که عبارت است از: گفتار خوش و کردار نیکو. مجموعه این دو را می‌توان "حسن خُلق" و "ادب نیکو" نامید. امام سجاد (ع) – در این مورد - از خداوند چنین درخواست می‌کند: «وَ أَعِنِّي عَلَى صَالِحِ النِّيَّةِ، وَ مَرْضِيِّ‏ الْقَوْلِ‏، وَ مُسْتَحْسَنِ‏ الْعَمَلِ»^[۱]: «بار خدایا و چون آهنگ کاری شایسته کنم یا سخنی شایسته گویم یا عملی نیکو انجام دهم، یاری‌ام ده».

با مراجعه به سخنان حضرت فهمیده می‌شود که در کنار "قول پسندیده" و "عمل مستحسن" و پیش از آنها "نیت صالح" اهمیت بسیار دارد. خوش‌رفتاری، به ویژه در روابط خانوادگی که از آن جمله است رابطه متقابل و نیکوی فرزند با والدین، آثار سازنده‌ای بر جا می‌گذارد. نیایش‌های بیست‌وچهارم و بیست‌و‌پنجم صحیفه سجادیه که به ترتیب بر دعا در حق والدین و دعا در حق فرزندان اختصاص دارد جلوه‌های زیبایی از این خوش‌رفتاری و ادب نیکو را به نمایش می‌گذارد.

مصادیق دیگری از این خوش‌رفتاری در دعای آن حضرت برای همسایگان و دوستان بیان شده است: «بارخدایا، همسایگان و دوستان مرا یاری ده که سنت تو بر پای دارند و رهنمودهای نیکوی تو را فرا گیرند: در یاری ناتوانانشان و رفع نیاز از نیازمندانشان و عیادت بیمارانشان و راهنمایی رهجویانشان و اندرز به مشورت کنندگانشان و.»..^[۲].^[۳].^[۴]

منابع

خالقیان، فضل‌الله، مقاله «خوش‌خلقی»، دانشنامه صحیفه سجادیه

پانویس

↑ دعای ۴۷.
↑ نیایش بیست‌و‌ششم.
↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم.
↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «خوش‌خلقی»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۰۵.

[1] دعای ۴۷.

[2] نیایش بیست‌و‌ششم.

[3] صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم.

[4] خالقیان، فضل‌الله، مقاله «خوش‌خلقی»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۰۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]