پژوهشی در عصمت معصومان (کتاب)

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
پژوهشی در عصمت معصومان (ع)
زبانفارسی
نویسندگانحسن یوسفیان، احمد حسین شریفی
مذهبشیعه
ناشرانتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۸ ش
تعداد صفحه۳۹۰
شابک‭۹۷۸-۹۶۴-۲۹۸۲-۷۱-۴
شماره ملی‭م‌۸۱-۳۷۳۳۸

پژوهشی در عصمت معصومان (ع)، کتابی است که با زبان فارسی به تشریح و تبیین مبانی عصمت معصومان (ع) می‌پردازد. این کتاب اثر حسن یوسفیان و احمد حسین شریفی است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

دربارهٔ کتاب

طرح جلد دیگری از این کتاب

فهرست کتاب

  • پیشگفتار
  • مقدمه

بخش اول: کلیات

فصل اول: معنا و حقیقت عصمت

  • عصمت در لغت
  • عصمت در اصطلاح
  1. لطف الهی
  2. عدم آفرینش گناه
  3. توانایی بر اطاعت
  4. ملکه نفسانی
  • مبدا پیدایش اصطلاح عصمت
  • واژه‌های معادل عصمت
  1. تنزیه
  2. توفیق
  3. صدق، امانت و تبلیغ

فصل دوم: امکان عصمت

فصل سوم: عصمت و اختیار

  • منشا جبری دانستن عصمت
  1. بشر بودن معصومان
  2. واژه عصمت و معصوم
  3. آیات و روایات
  • پیامدهای جبری انگاشتن عصمت
  1. سقوط از ارزش انسانی
  2. عدم شایستگی برای الگو شدن
  3. برتری نداشتن بر سایرین
  4. ناسازگاری با تکلیف
  5. بی معنا بودن عصمت
  6. عدم استحقاق پاداش
  • منشا اختیاری عصمت
  1. اسباب چهارگانه لطف
  2. علم به مفاسد گناهان
  3. محبت الهی
  4. نیروی خرد
  5. اراده و انتخاب
  6. علم و اراده
  1. وراثت، تربیت و عواملی ناشناخته
  2. استعداد خاص
  3. شایستگی‌های اختیاری

فصل چهارم: تاریخچه عصمت

  1. مذاکرات پیرامون جنگ بدر
  2. ذوالشهادتین
  3. صلح حدیبیه
  4. تقسیم غنایم حنین
  5. خطبه خلیفه اول
  1. عدم عصمت پیامبر در منابع اولیه اسلامی
  2. عصمت، بدعتی از اهل کتاب
  3. تأثیر فرهنگ ایران باستان
  4. نقش متصوفه در پیدایش اندیشه عصمت
  5. تشیع، مبتکر اندیشه عصمت
  6. آموزه‌های زرتشتی

بخش دوم: عصمت انبیا

فصل اول: عصمت در مقام تلقی و ابلاغ وحی

  • شرح چند اصطلاح
  1. تلقی
  2. ابلاغ
  3. وحی
  1. بعثت و عصمت
  2. معجزه و عصمت
  3. هدایت تکوینی و عصمت
  1. عصمت و رفع اختلاف
  2. حراست از پیام الهی
  3. وحی رحمانی؛ نه خواهش نفسانی
  4. اطاعت بی‌قید و شرط
  1. واکنش پیامبر در هنگام بعثت
  2. تردید انبیا در وحی
  3. افسانه غرانیق
  4. دخالت در تشریع
  5. وحی و تجربه دینی

فصل دوم: عصمت در اعتقادات

  • بیان اقوال
  1. نظریه ازارقه
  2. نظریه حشویه
  3. نظریه مشهور
  1. تردید ابراهیم(ع) در ربوبیت
  2. انبیا و امکان شرک
  3. شک در قدرت خدا
  4. شریعت پیامبر اسلام قبل از بعثت

فصل سوم: عصمت در اعمال

  • چند نکته
  1. معنای گناه
  2. مراحل و مراتب گناه
  3. بررسی الفاظ دلالت کننده بر وقوع گناه
  4. زمان تکلیف معصومین
  5. عصمت در حوزه شریعیت
  6. ویژگی دلایل عصمت از گناه
  1. نقض غرض
  2. تربیت
  3. لطف
  4. معجزه
  1. مخلصین
  2. مطهرین
  3. عهد الهی
  4. اطاعت و عصمت
  5. هدایت و عصمت
  1. عصیان آدم(ع)
  2. دروغ ابراهیم(ع)
  3. یوسف و زلیخا
  4. توبیخ پیامبر(ص)
  5. گناه پیشین و پسین پیامبر
  6. افسانه عشق به زینب
  7. فلسفه ازدواج‌های پیامبر(ص)

فصل چهارم: عصمت از خطا و نسیان

بخش سوم: عصمت در غیر انبیا

مقدمه

فصل اول: عصمت اهل بیت(ع)

  1. وظایف پیامبر گرامی اسلام
  2. سرنوشت این وظایف بعد از رحلت پیامبر
  3. معنای امام
    1. رهبری اجتماع
    2. مرجعیت دینی
  • نتیجه
  • قرآن و عصمت امام
  1. معنای ظلم
  2. امامت ابراهیم بعد از نبوت
  1. عصمت اولی الامر
    1. معنای اطاعت از خدا و پیامبر
    2. کنار هم آمدن اطاعت از پیامبر و اولی الامر
    3. اطلاق اطاعت
    4. اشکال بر اطلاق اطاعت
  2. منظور از اولوالامر

آیه تطهیر

  1. مقصود از اراده
  2. معنای رجس
  • بررسی چند اشکال
  1. اراده تکوینی و اختیار
  2. منافات اراده تکوینی با دعای پیامبر
  3. دلالت آیه بر عدم عصمت
  1. روایات و تفاسیر منقول از عکرمه، عروه و مقاتل
  2. وحدت سیاق
  • چگونگی دلالت آیه بر عصمت سایر ائمه
  • روایات
  1. اهل بیت، همراه و همتای قرآن
  2. علی بن ابی طالب، مدار و معیار حق
  3. رستگاری، در پیروی از اهل بیت
  4. اهل بیت، مرجع حل اختلافات
  5. تفاخر دو فرشته امیرالمؤمنین(ع)
  6. غضب خدا برای غضب فاطمه
  1. استغفار اهل بیت
  2. رابطه مصایب دنیوی و گناه
  3. دوری از اجتماع، منشأ اعتقاد به عصمت ائمه

فصل دوم: عصمت فرشتگان

  1. براهین عقلی
  2. براهین نقلی
  1. آیات قرآن کریم
  2. روایات
  • منشأ عصمت فرشتگان
  • چند شبهه
  1. اعتراض به خلقت آدم
  2. سرپیچی ابلیس از سجده بر آدم

دربارهٔ پدیدآورندگان

حسن یوسفیان (پدیدآورنده)
حسن یوسفیان
آقای دکتر حسن یوسفیان (متولد ۱۳۴۷ ش، تهران)، در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری کلام با گرایش فلسفه دین و مسائل جدید دانشکده تربیت مدرس دانشگاه قم به اتمام رساند. عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «انسان راه و راهنماشناسی»، «وحی و انکشاف الاهی»، «صحیفه عصمت»، «پژوهشی در عصمت معصومان»، «عقل و وحی»، «نیاز به دین»، «نگاهی به پدیده وحی»، «علم غیب امام»، «اهل بیت»، «وحی و انکشاف الهی» و «بعثت و نبوت ازدیدگاه امام على (ع)» برخی از این آثار است.[۲]
احمد حسین شریفی (پدیدآورنده)
احمد حسین شریفی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد حسین شریفی (متولد ۱۳۴۹ش، نهاوند)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، حسین وحید خراسانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. او تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری فلسفه تطبیقی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. معاونت آموزشی و معاونت پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، عضویت در هیئت تحریریه نشریه‌های معرفت اخلاقی، معرفت ادیان و معرفت کلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فلسفه اخلاق با تکیه بر مباحث تربیتی»، «پژوهشی در عصمت معصومان»، «آیین زندگی (اخلاق کاربردی)»، «انسان راه و راهنماشناسی»، «خردورزی از چشم‌انداز امام علی (ع)» و «عقل و وحی» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس

  1. ↑ سیر مطالعاتی عقاید و کلام اسلامی، ص۸۷.
  2. ↑ پایگاه اندیشوران حوزه
  3. ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی پدیدآورنده
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=پژوهشی_در_عصمت_معصومان_(کتاب)&oldid=1272959»