پژوهشی در عصمت معصومان (کتاب)
پژوهشی در عصمت معصومان (ع) | |
---|---|
زبان | فارسی |
نویسندگان | حسن یوسفیان، احمد حسین شریفی |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
محل نشر | قم، ایران |
سال نشر | ۱۳۸۸ ش |
تعداد صفحه | ۳۹۰ |
شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۲۹۸۲-۷۱-۴ |
شماره ملی | م۸۱-۳۷۳۳۸ |
پژوهشی در عصمت معصومان (ع)، کتابی است که با زبان فارسی به تشریح و تبیین مبانی عصمت معصومان (ع) میپردازد. این کتاب اثر حسن یوسفیان و احمد حسین شریفی است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نشر آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
- در معرفی کتاب آمده است: «این کتاب با بیانی تحلیلی به بررسی دلایل عقلی و نقلی عصمت انبیاء (ع) پرداخته است. مهمترین مباحث مطرح شده در این کتاب عبارتاند از: معنا و حقیقت عصمت، امکان عصمت، عصمت و اختیار، عصمت و موهبت، عصمت در دوران طفولیت، تاریخچه عصمت در ادیان مختلف و در میان مسلمانان، بررسی شبهاتی درباره مبدأ اندیشه عصمت، عصمت انبیا (ع) در مقام تلقی و ابلاغ وحی، دلایل عقلی و نقلی عصمت در مقام تلقی و ابلاغ وحی، عصمت در اعتقادات و دلایل این نوع از عصمت، بررسی شبهات ناظر به عصمت عملی پیامبران، عصمت در خطا و نسیان، عصمت در مذاهب و مکاتب دیگر، عصمت اهل بیت (ع) و دلایل عقلی و نقلی آن، بررسی آیات اولیالامر و تطهیر در این زمینه، عصمت فرشتگان و ادله عقلی و نقلی آن»[۱].
فهرست کتاب
- پیشگفتار
- مقدمه
بخش اول: کلیات
فصل اول: معنا و حقیقت عصمت
- عصمت در لغت
- عصمت در اصطلاح
- مبدا پیدایش اصطلاح عصمت
- واژههای معادل عصمت
فصل دوم: امکان عصمت
فصل سوم: عصمت و اختیار
- منشا جبری دانستن عصمت
- پیامدهای جبری انگاشتن عصمت
- سقوط از ارزش انسانی
- عدم شایستگی برای الگو شدن
- برتری نداشتن بر سایرین
- ناسازگاری با تکلیف
- بی معنا بودن عصمت
- عدم استحقاق پاداش
- منشا اختیاری عصمت
- عصمت و موهبت
- جمعبندی نظریات
- اختیار و عصمت در طفولیت
- اختیار و عصمت از سهو و نسیان
فصل چهارم: تاریخچه عصمت
- عصمت در یهودیت
- عصمت در مسیحیت
- عصمت در دین اسلام
- عصمت در روایات پیامبرa
- عصمت در میان مسلمین صدر اسلام
- مذاکرات پیرامون جنگ بدر
- ذوالشهادتین
- صلح حدیبیه
- تقسیم غنایم حنین
- خطبه خلیفه اول
- شبهاتی پیرامون مبدا اندیشه عصمت
- عدم عصمت پیامبر در منابع اولیه اسلامی
- عصمت، بدعتی از اهل کتاب
- تأثیر فرهنگ ایران باستان
- نقش متصوفه در پیدایش اندیشه عصمت
- تشیع، مبتکر اندیشه عصمت
- آموزههای زرتشتی
بخش دوم: عصمت انبیا
فصل اول: عصمت در مقام تلقی و ابلاغ وحی
- شرح چند اصطلاح
- چگونگی دلایل عصمت در تلقی و تبلیغ
- دلایل عقلی
- بعثت و عصمت
- معجزه و عصمت
- هدایت تکوینی و عصمت
- عصمت و رفع اختلاف
- حراست از پیام الهی
- وحی رحمانی؛ نه خواهش نفسانی
- اطاعت بیقید و شرط
- چگونگی مصونیت وحی
- بررسی چند شبهه
- واکنش پیامبر در هنگام بعثت
- تردید انبیا در وحی
- افسانه غرانیق
- دخالت در تشریع
- وحی و تجربه دینی
- تحولات وحی در مغرب زمین
- تجربه دینی و خطاپذیری
- تأثیرپذیری برخی از مسلمین
- تجربه دینی و عصمت در ابلاغ وحی
فصل دوم: عصمت در اعتقادات
- بیان اقوال
- بررسی نظریه منسوب به شیعه
- دلایل نظریه مشهور
- عهد الهی
- مقصود از عهد الهی
- دامنه صدق عنوان ظالم
- مناظره امیرالمؤمنینS با عالم یهودی
- رابطه عصمت اعتقادی و هدایت
- شبهات
- تردید ابراهیمS در ربوبیت
- انبیا و امکان شرک
- شک در قدرت خدا
- شریعت پیامبر اسلام قبل از بعثت
فصل سوم: عصمت در اعمال
- چند نکته
- معنای گناه
- مراحل و مراتب گناه
- بررسی الفاظ دلالت کننده بر وقوع گناه
- زمان تکلیف معصومین
- عصمت در حوزه شریعیت
- ویژگی دلایل عصمت از گناه
- عصیان آدمS
- دروغ ابراهیمS
- یوسف و زلیخا
- توبیخ پیامبرa
- گناه پیشین و پسین پیامبر
- افسانه عشق به زینب
- فلسفه ازدواجهای پیامبرa
فصل چهارم: عصمت از خطا و نسیان
- رابطه علم با عصمت از خطا
- ادله عصمت از هرگونه خطا
- عصمت از خطا در تلقی و ابلاغ وحی
- عصمت از سهو و نسیان در عبادت
- عصمت از خطا در قضاوت
- ارتکاب سهوی گناه
- قضا شدن نماز پیامبرa
- عصمت از خطا در امور عادی
بخش سوم: عصمت در غیر انبیا
مقدمه
فصل اول: عصمت اهل بیت(ع)
- وظایف پیامبر گرامی اسلام
- سرنوشت این وظایف بعد از رحلت پیامبر
- معنای امام
- نتیجه
- قرآن و عصمت امام
- نتیجه: دلالت آیه بر عصمت امام
- گستره صدق عنوان ظالم
- مراد از امامت
- تعیین معصومین در قرآن و سنت
- آیه اولی الامر
- عصمت اولی الامر
- معنای اطاعت از خدا و پیامبر
- کنار هم آمدن اطاعت از پیامبر و اولی الامر
- اطلاق اطاعت
- اشکال بر اطلاق اطاعت
- منظور از اولوالامر
- بررسی چند اشکال
- اراده تکوینی و اختیار
- منافات اراده تکوینی با دعای پیامبر
- دلالت آیه بر عدم عصمت
- مراد از اهل بیت
- منشأ توهم شمول اهل بیت نسبت به همسران پیامبر
- چگونگی دلالت آیه بر عصمت سایر ائمه
- روایات
- اهل بیت، همراه و همتای قرآن
- علی بن ابی طالب، مدار و معیار حق
- رستگاری، در پیروی از اهل بیت
- اهل بیت، مرجع حل اختلافات
- تفاخر دو فرشته امیرالمؤمنینS
- غضب خدا برای غضب فاطمه
- استغفار اهل بیت
- رابطه مصایب دنیوی و گناه
- دوری از اجتماع، منشأ اعتقاد به عصمت ائمه
فصل دوم: عصمت فرشتگان
- عصمت سایر فرشتگان
- آیات قرآن کریم
- روایات
- منشأ عصمت فرشتگان
- چند شبهه
دربارهٔ پدیدآورندگان
حسن یوسفیان (پدیدآورنده) |
---|
آقای دکتر حسن یوسفیان (متولد ۱۳۴۷ ش، تهران)، در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری کلام با گرایش فلسفه دین و مسائل جدید دانشکده تربیت مدرس دانشگاه قم به اتمام رساند. عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی از جمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی، مشاوره و داوری پایاننامههای دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «انسان راه و راهنماشناسی»، «وحی و انکشاف الاهی»، «صحیفه عصمت»، «پژوهشی در عصمت معصومان»، «عقل و وحی»، «نیاز به دین»، «نگاهی به پدیده وحی»، «علم غیب امام»، «اهل بیت»، «وحی و انکشاف الهی» و «بعثت و نبوت ازدیدگاه امام على S» برخی از این آثار است.[۲] |
احمد حسین شریفی (پدیدآورنده) |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد حسین شریفی (متولد ۱۳۴۹ش، نهاوند)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، حسین وحید خراسانی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. او تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری فلسفه تطبیقی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی به اتمام رساند. معاونت آموزشی و معاونت پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، عضویت در هیئت تحریریه نشریههای معرفت اخلاقی، معرفت ادیان و معرفت کلامی از جمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فلسفه اخلاق با تکیه بر مباحث تربیتی»، «پژوهشی در عصمت معصومان»، «آیین زندگی (اخلاق کاربردی)»، «انسان راه و راهنماشناسی»، «خردورزی از چشمانداز امام علی S» و «عقل و وحی» برخی از این آثار است.[۳] |